Ховдын хязгаар

Манжууд 1762 онд Ховдын хязгаар гэж байгуулан Ховд хотыг шинээр Буянт голын хөвөөнд барьсан. Манжууд дарангуй цэрэг суулгаж засаг захиргааны нарийн зохион байгуулалт хийсэн. Ард иргэдийг хошуунаасаа гарах эрхгүйгээр хатуу хяналт тавьсан. Манжууд тэднийг нэгдчих вий гэдгээс их айж байжээ. Ховдод манж ногоон тугийн цэргийг байнга байрлуулж харгалзан, сэргийлж байлаа. Манжийг эсэргүүцэн 100 жил байлдсан хүмүүсийн үр сад учраас эмээх нь аргагүй юм л даа.

-Ойрадуудаас сэргийлж ямар арга хэмжээ авч байсан бол?

-Хамгийн түрүүнд тэдний нум сумыг хураасан. Дөрвөд нутгийн овоог засч янзлах ажлаар би хэдэнтээ явж байсан. Овооны голоос сумны зэв маш ихээр гардаг. Олон янзын хийц хэлбэртэй, XVIII зууны үеийн байлдааны зэв. Хүмүүс нандин зүйлээ овоонд өргөдөг шүү дээ. Ойрадуудаас Алтайн урианхайчуудыг нум сумтай нь үлдээсэн байдаг нь үслэгийн албатай холбоотой. Одоо зөвхөн Урианхайд сурын харваа, нум сумын ойлголт үлдсэн юм.

Ховдод манжийн хааны хөрөнгөөр Түгээмэл амаржуулагч хэмээх том сүм байгуулсан. Олны дунд Ховдын шар сүм гэж алдартай болсон. Өмнө талд нь 4 үсгээр бичсэн гэрэлт хөшөө босгосон байжээ. Хөшөөнд амар тайван байхыг сургасан үг бичсэн байдаг. Ховдын хязгаарт сүм хийд, лам нарын тоог эхэн үедээ хатуу барьж байв. Ойрадуудын дунд хутагт хувилгаан тодруулахыг хориглосон. Нэг тугийн дор, нэг хүчирхэг хүний дор нэгдчих гээд байсан учраас ийм бодлого барьсан.

ХОВДЫН ХЯЗГААРЫН ЗАСАГ ЗАХИРГААНЫ НЭГЖҮҮД

Үйзэн засгийн хошуу Эрдэнэ засгийн хошуу Мэргэн засгийн хошуу Түшээ засгийн хошуу Хурц засгийн хошуу Эетэй засгийн хошуу Жонон засгийн хошуу Эрх засгийн хошуу Баатар засгийн хошуу Дайчин засгийн хошуу Саруул засгийн хошуу Дөрвөдийн Зоригт ханы хошуу Ерөөлт засгийн хошуу Сүжигт засгийн хошуу Дөрвөдийн Далай ханы хошуу Бишрэлт засгийн хошуу Мянгад дайчин засгийн хошуу Ховдын тариачин хошуу Өөлдийн үйзэн засгийн хошуу Алтайн урианхайн Зүтгэлт засгийн хошуу Алтайн урианхайн Эетэй засгийн хошуу Алтайн урианхайн Зоригт засгийн хошуу Алтайн урианхайн Итгэмжит засгийн хошуу Алтайн урианхайн Ёст засгийн хошуу Алтайн урианхайн Саруул засгийн хошуу Алтайн урианхайн Дархан засгийн хошуу Торгууд тайжийн хошуу Хошууд засгийн хошуу Захчин бэйлийн хошуу Захчин гүний хошуу Торгууд бэйлийн хошуу Торгууд вангийн хошуу