Чихгүй далайн хав хуудасны эх кодыг харах

{{Taxobox
| name = Чихгүй далайн хав
| image = Seehund.jpg
| image_caption = [[Далайн хав]], ''Phoca vitulina''
| fossil_range = Дунд [[Миоцен]] -Одоо
| regnum = [[Амьтан]]
| phylum = [[Хөвчтөн]]
| classis = [[Хөхтөн]]
| ordo = [[Мах идэштэн]]
| subordo = [[Caniformia]]
| superfamilia = [[Сэлүүр хөлтөн]]
| familia = '''Phocidae'''
| familia_authority = [[Жон Эдвард Грэй]], 1821
| subdivision_ranks = Төрөл
| subdivision = 
* ''[[Hooded Seal|Cystophora]]''
* ''[[Сахалт далайн хав|Erignathus]]''
* ''[[Саарал далайн хав|Halichoerus]]''
* ''[[Ribbon Seal|Histriophoca]]''
* ''[[Далайн ирвэс|Hydrurga]]''
* ''[[Weddell Seal|Leptonychotes]]''
* ''[[Хавч идэгч далайн хав|Lobodon]]''
* ''[[Далайн заан|Mirounga]]''
* ''[[Monachus]]''
* ''[[Россын далайн хав|Ommatophoca]]''
* ''[[Harp Seal|Pagophilus]]''
* ''[[Phoca]]''
* ''[[Pusa]]''
}}
[[File:Zwei junge Seehunde am Strand.jpg|thumb]]
'''Чихгүй далайн хав''' ''Phocidae'', мөн '''Жинхэнэ далайн хав''' гэгддэг энэ хөхтөн амьтад нь [[Дэлхий]]д хамгийн өргөн тархсан [[сэлүүр хөлтөн]] юм.

== Биеийн бүтэц ==
Чихгүй далайн хавын чих нь далд байрлах ба [[чихт далайн хав]]тай харьцуулахад усанд илүү сайн зохицсон, илүү шувтан хоншоортой. Биеийн бүтэц зэргээс шалтгаалан гүнд шумбан, илүү хол зайг туулан нүүдэллэдэг байна. Гэхдээ эсрэгээр энэ [[хөхтөн]] амьтад нь хуурай газар алхаж хөдлөхдөө тун тааруу юм.
1.17 м урт, 45 кг жинтэй [[Цагаригт далайн хав]]аас 4.9 м урт, 2400 кг жинтэй [[Өмнөдийн далайн заан]] хүртэл янз бүрийн хэмжээтэй. Өмнөдийн далайн заан эр нь эмээс 10 дахин хүнд жинтэй байдаг бол [[далайн ирвэс]], [[Хавайн далайн хав]] зэрэг зүйлийн эм нь эрээс биеэр том байна.

Чихгүй далайн хав нь богино хүзүүтэй, дөрвөн мөч нь сэлүүр болон хувьсч хөгжсөн ба 5 хуруу нь хальсаар холбоотой. Эдгээр далайн хав нь усанд гарамгай сэлж шумбадаг. [[Умардын далайн заан]] 1500 м хүртэл гүнд шумбасан бүртгэл бий. Хамрын хөндийг хааж, уушгин дахь бүх агаараа гаргаж чаддаг нь усны өндөр даралтыг тэсвэрлэхэд тусалдаг гэх мэт шумбахад чиглэсэн чадваруудтай. 


== Идэш тэжээл ==
Чихгүй далайн хав овог нь мах идэштэн юм. [[Загас]], [[арваалж]], [[наймаалж]], [[далайн нялцгай биетэн]] зэргээр хооллодог. Ихэнх нь янз бүрийн зүйлээр хооллох ч ганц төрлийн хоол тэжээл дагнан иддэг сэлүүр хөлтөн амьтад бий. [[Россын далайн хав]], [[өмнөдийн далайн заан]] нь голдуу арваалж иддэг бол [[хавч идэгч далайн хав]] нь [[сам хорхой]], [[хавч]]аар хооллодог. 

Далайн ирвэс нь сэлүүр хөлтөний дотор хамгийн махчин бөгөөд [[оцон шувуу]]гаар зогсохгүй [[россын далайн хав]], хавч идэгч зэргийг барьж иддэг байна. 
Сэлүүр хөлтөн нь [[алуурчин халим]], [[аврага загас]]ны идэш хоол нь болдог. Хойд туйлын зүйлүүд нь [[цагаан баавгай]]н гол идэш нь юм.

== Ангилал ==
[[Сэлүүр хөлтөн|СЭЛҮҮР ХӨЛТӨН]]
* ОВОГ[[Чихт далайн хав|Otariidae]]: үслэг далайн хав болон далайн арслангууд.
* ОВОГ[[Далайн морь|Odobenidae]]: Далайн морь
* ОВОГ'''Phocidae ''' Чихгүй далайн хав.
** '''Дэд овог Monachinae'''
*** '''Tribe Monachini'''
**** †''Monachopsis''
**** †''Pristiphoca''
**** †''Properiptychus''
**** †''Messiphoca''
**** †''Mesotaria''
**** †''Callophoca''
**** †''Pliophoca''
**** †''Pontophoca''
**** [[Хавайн далайн хав]], ''Monachus schauinslandi''
**** [[Газар дундын тэнгисийн далайн хав]], ''Monachus monachus''
**** †[[Карибын далайн хав]], ''Monachus tropicalis'' (1950 оны үед устсан)
*** '''Tribe Miroungini'''
**** [[Умардын далайн заан]], ''Mirounga angustirostris''
**** [[Өмнөдийн далайн заан]], ''Mirounga leonina''
*** '''Tribe Lobodontini'''
**** †''Monotherium wymani''
**** [[Россын далайн хав]], ''Ommatophoca rossi''
**** [[Хавч идэгч далайн хав]], ''Lobodon carcinophagus''
**** [[Далайн ирвэс]], ''Hydrurga leptonyx''
**** [[Weddell Seal]], ''Leptonychotes weddellii''
*** †''[[Acrophoca|Acrophoca longirostris]]''
*** †''Piscophoca pacifica''
*** †''Homiphoca capensis''
** '''Subfamily Phocinae'''
*** †''Kawas benegasorum''
*** †''Leptophoca lenis''
*** †''Preapusa''
*** †''Cryptophoca''
*** [[Сахалт далайн хав]], ''Erignathus barbatus''
*** [[Hooded Seal]], ''Cystophora cristata''
*** '''Tribe Phocini'''
**** [[Далайн хав]], ''Phoca vitulina''
**** [[Цоохор далайн хав]], ''Phoca largha''
**** [[Цагаригт далайн хав]], ''Pusa hispida'' (formerly ''Phoca hispida'')
**** [[Baikal Seal]], ''Pusa sibirica'' (formerly ''Phoca sibirica'')
**** [[Каспийн далайн хав]], ''Pusa caspica'' (formerly ''Phoca caspica'')
**** [[Harp Seal]], ''Pagophilus groenlandica'' (formerly ''Phoca groenlandicus'')
**** [[Ribbon Seal]], ''Histriophoca fasciata'' (formerly ''Phoca fasciata'')
**** †''Phocanella''
**** †''Platyphoca''
**** †''Gryphoca''
**** [[Саарал далайн хав]], ''Halichoerus grypus''

== Гадаад холбоос ==


* [https://web.archive.org/web/20110722032219/http://www.eleseal.it/ Elephant Seal Research Group]

[[Ангилал:Сэлүүр хөлтөн]]