Америк хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс тив
|Karte              = Americas (orthographic projection).svg
|Karte-Imagemap     = 
|Fläche             = 42549000
|Bevölkerung        = 911.000.000
|Bevölkerungsdichte = 21
|Länder             = 35
|Zeitzone-West      = [[UTC−10]] ([[Аляска]])
|Zeitzone-Ost       = [[UTC±0]] ([[Гренланд]])
}}
[[Дэлхий]]н бөмбөрцөгийн баруун хагаст [[Атлантын далай]], [[Номхон далай]]н хооронд ил гарсан сунагар  [[эх газар|эх газрыг]] эрэг орчмынх нь арлын хамтаар '''Америк''' ([[Монгол бичиг|монгол бичгээр]] {{MongolUnicode|‎ᠠᠮᠡᠷᠢᠻᠠ}},  [[Америкийн Нэгдсэн Улс|улсаас]] ялгаж бүтнээр нь '''Америк тив''' гэж бичдэг) [[тив]] гэнэ

Европоос тэнд очсон анхны жуулчдын нэг Америго Веспуччийн нэрээр 1507 онд Америк гэж нэрийджээ. 

Америк тив [[Умард туйл|умард]] [[Өмнөд туйл|өмнөд]] хоёр туйл руу маш урт тэлж тогтсон, дундаа бараг тасрах шахсан байдгаас тус тивийг умард, өмнөд хоёр тив болгон хуваадаг:
* Умар Америк (Умард Америк, [[Хойд Америк]]) 
* Өмнө Америк ([[Өмнөд Америк]], Урд Америк) 
Энэ хоёроос гадна [[Төв Америк]], [[Латин Америк]] гэж ялгарах нь бий.

Америк тив бүхэлдээ дэлхийн гадаргуугийн 8.3%, хуурай газрын 28.4%-ийг эзлэдэг. Хүн төрөлхтний 14% буюу 900 сая орчим хүн энд амьдарч байна.

===Газрын тогтоц===
[[Зураг:Aconcagua.8.22.03w.jpg|thumb|200px|left|Хамгийн өндөр Аконкагуа уул]]
[[Зураг:Americas satellite map.jpg|thumb|200px|left|Америк тивийн сансрын зураг]]
Америк тивийн баруун хэсэг [[гуравдагч галав]]ын үед хүчтэй атрианд автагдсанаар одоогийн Хойд Америкийн [[Кордильер]], Өмнөд Америкийн [[Андын нуруу|Анд]] гэдэг бүгд 20 орчим мянган километр урт нуруу тогтжээ. Энэ хоёр нуруу дунджаар д.т.д. 3500–4000 м өндөр. Ноён оргилууд нь [[Аконкагуа]] (6960), [[Мак-Кинли]] (6194 м) юм. Баруунаас зүүн тийш чиглэхэд өндөрлөг, нам доор гаар голлосон талын шинжтэй, техтоник хөдөлгөөнд тэсвэртэй бэхжсэн суурьтай болдог. Хойд Америкийн зүүн эргээр [[Аппалачийн нуруу]], Өмнөд Америкийн зүүн эргээр [[Бразилийн нуруу]] байна. Миссисипийн, Амазон, Ориноко, Ла-Платын нам доор газрууд байдаг.

===Гадаргын ус===
Америк тив ус элбэгтэй. Үүнд Америкийн гадаргын усны жилийн дундаж урсац 6000 км<sup>3</sup>, үүнийг нутаг даяар жигд тараавал 400 мм болно. Тус тивд [[Миссисипи мөрөн|Миссисипи]], [[Миссур мөрөн|Миссур]], [[Амазон мөрөн|Амазон]] мөрөн, Хойд Америкийн [[их нуурууд]] ([[Дээд нуур|Дээд]], [[Мичиган нуур|Мичиган]], [[Гурон нуур|Гурон]], [[Онтарио нуур|Онтарио]]) байхаас гадна 1.8 сая км<sup>2</sup> Гренландын эх газрын мөс байна. Амазон дэлхийн бүх голын усны 15%, их нуурууд нь дэлхийн усны 13%-ийг тус тус эзлэдэг.

== Зураг ==
<gallery>
Зураг:CartedAmerique.jpeg
Зураг:N&SAmerica-pol.jpg
Зураг:LocationNSAmUNGeoscheme.png
</gallery>

== Цахим холбоос ==
{{Wiktionary}}
{{Commonscat|Americas|Америк}}

== Эх сурвалж ==
<div class="references-small">
<!--See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes for an explanation of how to generate footnotes using the <ref(erences/)> tags-->
<references/>
</div>

{{зай авах}}
{{Хөтлөгч хуудас-Тив}}

[[Ангилал:Америк| ]]
[[Ангилал:Тив]]