Баруун Австрали хуудасны эх кодыг харах

{{Short description|Австралийн муж}}
{{Инфобокс улс төрийн хуваалт
| name = Баруун Австрали
| native_name = {{native name|en|Western Australia}}
| settlement_type = [[Австралийн мужууд ба нутаг дэвсгэрүүд|Муж]]
| image_flag = Flag of Western Australia.svg
| flag_size = 130px
| flag_type = Төрийн далбаа
| flag_link = Баруун Австралийн төрийн далбаа
| image_seal = Western Australian Coat of Arms.svg
| seal_size = 130px
| seal_type = Сүлд
| seal_link = Баруун Австралийн төрийн сүлд
| motto = 
| nickname = {{hlist|Зэрлэг цэцгийн муж|Алтан муж}}
| image_map = Western Australia in Australia.svg
| map_caption = Австрали дахь Баруун Австралийн байршил<br />{{coord|26|S|121|E|type:adm1st_region:AU-WA|display=inline,title}}
| subdivision_type = Улс
| subdivision_name = Австрали
| established_title = Холбооны өмнө
| established_date = [[Баруун Австралийн колони]]
| established_title2 = Үүсгэн байгуулагдсан
| established_date2 = 5 сарын 2, 1829 он
| established_title3 = [[Хариуцлагатай засгийн газар]]
| established_date3 = 10 сарын 21, 1890 он
| established_title4 = [[Австралийн Холбоо|Холбоо]]
| established_date4 = 1 сарын 1, 1901 он
| demonym = {{hlist|Баруун Австраличууд|Баруун Оззи}}
| capital = [[Перт]]
| largest_city = capital
| coordinates = 
| admin_center_type = Засаг захиргаа
| admin_center = [[Баруун Австралийн орон нутгийн засаг захиргааны бүс|139 орон нутгийн засаг захиргааны бүс]]
| leader_title1 = [[Австралийн хаант засаг|Хаан]]
| leader_name1 = [[III Чарльз]]
| leader_title2 = [[Баруун Австралийн амбан захирагч|Амбан Захирагч]]
| leader_name2 = [[Крис Дөүсон]]
| leader_title3 = [[Баруун Австралийн ерөнхий сайд|Ерөнхий Сайд]]
| leader_name3 = [[Рожер Күүк (улс төрч)|Рожер Күүк]] ([[Баруун Австралийн Лэйбор Нам|Лэйбор]])
| legislature = [[Баруун Австралийн Парламент]]
| upper_house = [[Баруун Австралийн хууль тогтоох зөвлөл|Хууль тогтоох зөвлөл]]
| lower_house = [[Баруун Австралийн хууль тогтоох ассамблей|Хууль тогтоох ассамблей]]
| judiciary = [[Баруун Австралийн дээд шүүх]] 
| national_representation = [[Австралийн Парламент]]
| national_representation_type1 = [[Австралийн Сенат|Сенат]]
| national_representation1 = [[Баруун Австралийн сенаторын жагсаалт|12 сенатор]] (76-аас)
| national_representation_type2 = [[Төлөөлөгчдийн танхим (Австрали)|Төлөөлөгчдийн танхим]]
| national_representation2 = 15 суудал (151-ээс)
| area_km2 = 2527013
| area_land_km2 = 
| area_water_km2 = 
| area_rank = 1
| area_rank_link = Австралийн мужууд ба нутаг дэвсгэрүүд#Статистик
| elevation_max_m = 1249
| elevation_max_point = [[Михарри уул]]
| population_estimate = 2,805,000<ref name=ABSPop>{{cite web|url=https://www.abs.gov.au/statistics/people/population/national-state-and-territory-population/sep-2022|title=National, state and territory population – September 2022|publisher=Australian Bureau of Statistics|date=16 March 2023|accessdate=19 March 2023|archive-date=19 March 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20220629022248/https://www.abs.gov.au/statistics/people/population/national-state-and-territory-population/sep-2022|url-status=live}}</ref>
| population_estimate_rank = 4
| population_rank_link = Австралийн мужууд ба нутаг дэвсгэрүүд#Статистик
| population_estimate_year = 2022
| population_density_km2 = 1.0
| population_density_sq_mi =
| population_density_rank = 7
| population_density_rank_link = Австралийн мужууд ба нутаг дэвсгэрүүд#Статистик
| GDP_nominal = $292.284 тэрбум<ref>{{cite web |title=Western Australian Economic Notes – Gross State Product – 2019–20 |url=https://www.wa.gov.au/sites/default/files/2020-12/gross-state-product-economic-notes-2019-20.pdf |access-date=19 January 2021 |archive-date=31 August 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210831063352/https://www.wa.gov.au/sites/default/files/2020-12/gross-state-product-economic-notes-2019-20.pdf |url-status=dead }}</ref>
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_per_capita = $110,752
| HDI = 0.967<!--number only-->
| HDI_year = 2021<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase
| HDI_ref = <ref name="GlobalDataLab">{{cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=18 February 2023}}</ref>
| utc_offset_list = {{ublist|[[UTC+08:00]] ([[Австралийн Баруун Стандарт Цаг|АБСЦ]])|[[UTC+08:45]]}}
| calling_code = 
| postal_code_type = [[Австрали дахь шуудангийн код#Хуваарилалт|Шуудангийн товчлол]]
| postal_code = WA
| website = {{URL|wa.gov.au}}
| iso_code = [[ISO 3166-2:AU|AU–WA]]
{{Инфобокс бэлгэ тэмдэг| embedded=Yes
| mammal   = [[Уутат шоргоолж идэгч]]<br />''(Myrmecobius fasciatus)''
| bird     = [[Хар хун]]<br />''(Cygnus atratus)''
| fish     = [[Халиман аварга загас]]<br />''(Rhincodon typus)''
| flower   = [[Улаан ба ногоон имжин тавхай]]<br />''(Anigozanthos manglesii)''
| fossil = [[Гогонасус]]<br />''(Mcnamaraspis kaprios)''
| colour    = Алтан шар ба хар
}}
}}

'''Баруун Австрали''' нь [[Австрали тив]]ийн баруун хэсэг буюу гуравны нэгийг тэр чигт нь багтаасан [[Австрали]]йн нэгэн муж улс юм. Тус муж улс нутаг дэвсгэрээрээ Австралидаа хамгийн том, дэлхийд хоёрт орох засаг захиргааны нэгж ажээ. Баруун Австралид 2.1 сая оршин суугч (улсын нийт хүн амын 10%) байдгийн 85% нь муж улсын баруун өмнөд буланд нутагладаг. Тус муж улсын хүн амыг мужийн нийслэл [[Перт]] хавийн элсэн манханд байдаг шавьжны нэрээр ''элс тэмтчигчид'' гэж хочилдог.<ref>[http://www.museum.wa.gov.au/collections/natscience/invertebrates/sandgropers.asp Western Australian Museum - Sandgroper]</ref>

== Газарзүй ==
Баруун Австрали зүүн талаараа [[Өмнөд Австрали]], [[Хойд Нутаг Дэвсгэр]]тэй хил залгадаг бөгөөд баруун болон хойд талаараа [[Энэтхэгийн Далай]]гаар хүрээлэгдсэн. Тус тивээс өмнө зүгт орших усыг Олон улсын ус зүйн байгууллагаас албан ёсоор тодорхойлсны дагуу Энэтхэгийн Далайд багтаадаг боловч Австралид албан ёсоор [[Өмнөд Далай]] гэдэг.<ref name="SouthernOcean">{{Webarchiv|url=http://www.iho.shom.fr/publicat/free/files/S23_1953.pdf |wayback=20091007114205 |text=IHO Limit of Oceans and Seas |archiv-bot=2023-09-26 07:12:53 InternetArchiveBot }} and [http://www.theage.com.au/articles/2003/12/21/1071941610556.html Article]</ref> Тус муж улсын зүүн хилийн нийт урт нь 1,862 км,<ref>{{cite web|url=http://www.ga.gov.au/education/facts/dimensions/borders.htm|title=State And Territory Borders|publisher=Geoscience Australia|date=11 September 2007|accessdate=2008-09-25|}}</ref> бөгөөд эргийн шугамын нийт урт нь 12,889 км.<ref>{{cite web
|url=http://www.ga.gov.au/education/facts/dimensions/coastlin.htm|title=Australian Coastlines|publisher=Geoscience Australia|date=7 August 2003|accessdate=2008-09-25
}}</ref> Баруун Австралийн нийт хуурай газрын нутаг дэвсгэр 2.5 сая км<sup>2</sup><ref>{{cite web|url=http://www.ga.gov.au/education/facts/dimensions/areadime.htm|title=Area of States and Territories|publisher=Geoscience Australia|date=31 August 2005|accessdate=2008-09-25|}}</ref>.

== Лавлах материал ==
{{Reflist}}

== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Western Australia|Баруун Австрали}}
* [http://www.wa.gov.au/ Баруун Австралийн засгийн газрын вэбсайт]

{{Австралийн мужууд ба нутаг дэвсгэрүүд}}

[[Ангилал:Баруун Австрали| ]]
[[Ангилал:Австралийн холбооны улс буюу холбооны нутаг дэвсгэр]]