Жоаккино Россини

Жоаккино Антонио Россини (итали. Gioacchino (Gioachino) Antonio Rossini; 1792 оны 2-р сарын 29-нд италийн Пезаро-д төрсөн- 1868 оны 11-р сарын 13-нд Парист нас барсан)- италийн хөгжмийн зохиолч, 39 дуурийн хөгжим зохиосон.

Түүний хамгийн алдартай дуурь бол италийн «Севиллийн үсчин» болон «Үнсгэлжин» гэсэн хошин дуурь бөгөөд франц хэл дээрх «Египт дахь Моисей», «Вильхельм Телль» зэрэг юм. Түүний дууны ая баримталдаг нь онцгой сэтгэгдэл төрүүлдэг тул хүмүүс «италийн Моцарт» гэж нэрэлдэг байна.

Ж.Россини Италийн дуурийг сэргээж, шинэчилсэн төдийгүй 19-р зууны Европын дуурийн урлагийн хөгжилд асар их нөлөө үзүүлсэн хүн юм. "Тэнгэрлэг Маэстро" - Италийн агуу хөгжмийн зохиолч Хенрих Хейне Россинид "Италийн нарыг дэлхий даяар туяаран цацруулж байгааг" харсан гэдэг. Ж.Верди гарч ирэхээс өмнө Россини Италийн дуурийн амьдралын төвд байсан юм.

1968 онд 19-р зууны эхэн үеийн Италийн дуурийн Америкийн эрдэмтэн Герберт Вайнсток (1905-1971) "Жиоаккино Россини" монографи хэвлүүлсэн. Хөгжмийн ханхүү. Энэхүү бүтээл нь магадгүй анх удаа Россиниг бусад олон хөгжмийн зохиолчдод, ялангуяа Доницетти, Беллини, Верди нарт нөлөөлсөн үр бүтээлтэй, анхны хөгжмийн зохиолч гэдгийг харуулсан байна.

Зохиосон дууриуд:

Деметрий ба Полибий (Demetrio e Polibio) — 1806, пост. 1812, театр «Валле», Ром
Хурим хийх төлбөр (La cambiale di matrimonio) — 1810, театр «Сан-Моизе», Венеци
Сонин явдал (L’equivoco stravagante) — 1811, «Театро дель Корсо», Болонья
Азтай хууралт (L’inganno felice) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеци
Вавилон дахь Кир (Ciro in Babilonia) — 1812, т-р «Муниципале», Феррара
Торгон шат (La scala di seta) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеци
Анхны Чулуу (La pietra del parugone) — 1812, т-р «Ла Скала», Милан
Солигдсон үүргэвч (L’occasione fa il ladro, ossia Il cambio della valigia) — 1812, т-р «Сан-Моизе», Венеци
Синьор Брускино буюу санамсаргүй хүү (Il signor Bruschino, ossia Il figlio per azzardo) — 1813, тэндээ
Танкред (Tancredi) — 1813, т-р «Ла Фениче», Венеци
Алжир дахь итали хүүхэн (L’italiana in Algeri) — 1813, т-р «Сан-Бенедетто», Венеци
Пальмир дахь Аурелиан (Aureliano in Palmira) — 1813, т-р «Ла Скала», Милан
Итали дахь түрэг эр (Il turco in Italia) — 1814, Милан
Сигизмунд (Sigismondo) — 1814, т-р «Ла Фениче», Венеци
Английн хатан хаан Елизабет, (Elisabetta, regina d’Inghilterra) — 1815, т-р «Сан-Карло», Неаполь
Торвальдо ба Дорлиска (Torvaldo e Dorliska) — 1815, т-р «Валле», Ром
Алмавива буюу хоосон сэрэмжлүүлэг (Almaviva, ossia L’inutile precauzione), сүүлд «Севиллийн үсчин» (Il barbiere di Siviglia) — 1816, т-р «Аржентина», Ром
Газетта буюу шалгуураар хийсэн хурим (La gazzetta, ossia Il matrimonio per concorso) — 1816, т-р «Фьорентини», Неаполь
Отелло, Венецийн мавр (Otello, ossia Il Mоrо di Venezia) — 1816, т-р «Дель Фондо», Неаполь
Үнсгэлжин (Cenerentola, ossia La bontа in trionfo) — 1817, т-р «Валле», Ром
Хулгайч шаазгай (La gazza ladra) — 1817, т-р «Ла Скала», Милан
Армида (Armida) — 1817, т-р «Сан-Карло», Неаполь
Бургундийн Аделаида (Adelaide di Borgogna) — 1817, т-р «Арджентина», Ром
Моисей в Египте (Mosè in Egitto) — 1818, т-р «Сан-Карло», Неаполь; франц. ред. — под назв. «Моисей и фараон, или Переход через Красное море» (Moïse et Pharaon, ou Le passage de la mer rouge) — 1827, «Хааны хөгжим бүжгийн академи», Парис
Адина, буюу Багдадын Халиф (Adina, ossia Il califfo di Bagdad) — 1818, пост. 1826, т-р «Сан-Карло», Лиссабон
Риччардо ба Зораида (Ricciardo e Zoraide) — 1818, т-р «Сан-Карло», Неаполь
Эрмион (Ermione) — 1819, Неаполь
Эдуардо ба Кристина (Eduardo e Cristina) — 1819, т-р «Сан-Бенедетто», Венеция
Хоёр нуур (La Donna del lago) — 1819, т-р «Сан-Карло», Неаполь
Бьянка ба Фальеро, 3 Зөвлөл (Bianca е Faliero, ossia II consiglio dei tre) — 1819, т-р «Ла Скала», Милан
Магомет II (Maometto II) — 1820, т-р «Сан-Карло», Неаполь; (Le siège de Corinthe) — 1826, , Парис
Матильда ди Шабран, буюу төмөр зүрх (Matilde di Shabran, ossia Bellezza e cuor di ferro) — 1821, т-р «Аполло», Ром
Зельмира (Zelmira) — 1822, т-р «Сан-Карло», Неаполь
Семирамида (Semiramide) — 1823, т-р «Ла Фениче», Венеция
«Алтан цэцэг» зочид буудал (Il viaggio a Reims, ossia L’albergo del giglio d’oro) — 1825, «Театр Итальен», Парис
Ори Тайж (Le comte Ory) — 1828, «Хааны хөгжим бүжгийн академи», Парис
Вильгельм Телль (Guillaume Tell) — 1829, Парис