Москвагийн Улсын Их Сургууль хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс дээд сургууль
| Name             = {{lang|ru|Московский государственный университет имени М. В. Ломоносова / МГУ}}<br /><small>Ломоносовын нэрэмжит Москвагийн Улсын Их Сургууль</small>
| Logo             = 5111-0138-reverse.png
| Logogrösse       = 100px
| Gründungsdatum   = {{OldStyleDate|1 сарын 23|1755|1 сарын 12}}
| Ort              = [[Москва]], [[Оросын Холбооны Улс]]
| Leitung          = [[Виктор Антонович Садовничий|Виктор Садовничий]]
| Leitungstitel    = Ректор
| Studentenzahl    = ≈ 40.000<ref name="homepage">{{Webarchiv|url=http://www.msu.ru/ge/ |wayback=20050126013237 |text=http://www.msu.ru/ge/ - deutschsprachige Informationsseite der Universität |archiv-bot=2019-04-28 05:58:26 InternetArchiveBot }}</ref>
| Mitarbeiterzahl  = ≈ 11.500<ref name="homepage" />
| davon Professoren= ≈ 1.000<ref name="homepage" />
| Trägerschaft     = Улсын
| Jahresetat       = 
| Website          = [http://www.msu.ru/ www.msu.ru]
}}
[[Файл:МГУ, вид с воздуха.jpg|thumb|right|Москвагийн Улсын Их Сургуулийн төв байр]]
'''Москвагийн Улсын Их Сургууль''' буюу өөрөөр бас '''Ломоносовын нэрэмжит Москвагийн Улсын Их Сургууль''' ({{lang-ru|Московский государственный университет имени М. В. Ломоносова}}, орос товч нэр МГУ, монгол товчлол МУИС) нь [[Оросын Холбооны Улс]]ын хамгийн том [[их сургууль]] юм. 1940 онд М.Ломоносовын нэрэмжит болсон. 

== Түүх ==
Их сургууль 1755 оны нэгдүгээр сарын 12<sup><small>юлийн тооллоор</small></sup> / нэгдүгээр сарын 23<sup><small>григорийн тоолол</small></sup>-нд олон талын мэдлэгтэй, зохиолч [[Михаил Васильевич Ломоносов|Михаил Ломоносовын]] санаачилгаар, [[Елизавета|Елизавета Петровна]] хатны зарлигийн дагуу [[Иван Иванович Шувалов|Иван Шувалов]] үндэслэн байгуулжээ. Энэ их сургуулийн үүсгэн байгуулагдсаны ойг өнөөдөр григорийн тооллын нэгдүгээр сарын 25-нд тэмдэглэдэг ба учир нь үүсгэн байгуулагдсан өдрийг [[Ромын Татиана|Гэгээн Татианагийн]] баярын өдөртэй холбодог уламжлалтай юм. '''1755''' онд анх нээгдэхэд 100 оюутантай байсан байна. 

Зөвлөлтийн буюу Оросын улс төр, урлаг, шинжлэх ухааны олон мянган төгсөгчид энэ сургуулийг дүүргэсэн байдаг бөгөөд тэдний тоонд [[Михаил Сергеевич Горбачёв|Михаил Горбачёв]] бас ордог. 2021 оны эхээр тус их сургуулийн бүх мэргэжлийн ангид ойролцоогоор 38.000 оюутан бүртгүүлсэн байв.

2019 оныг хүртэл оросын ерөнхийлөгч тус их сургуулийн ректорыг тэтгэвэрийн наснаас нь хойш хоёр удаа сунган ажиллуулах эрхтэй байснаас үүдэн өнөөдөр 82 насыг зооглож буй ректор [[Виктор Антонович Садовничий]] 1992 оноос хойш 29 жилийн турш ректорын албыг хашсаар байгаа тул [[Төрийн Дум]] үүний ''«хоёр удаа»'' гэсэн үгийг нь хассан байдаг.<ref>[https://www.novayagazeta.ru/news/2019/11/20/157063-gosduma-odobrila-popravku-pozvolyayuschuyu-prezidentu-bez-ogranicheniy-prodlevat-polnomochiya-rektorov-mgu-i-spbgu Die Staatsduma billigte ein Gesetz über Putins Recht, Sadovnichys Befugnisse uneingeschränkt auszuweiten], Nowaja Gaseta, 20. November 2019</ref>

== Их сургуулийн факультет ==
Москвагийн Улсын Их Сургууль одоогоор (2013 он) 41 факультет, хэд хэдэн хүрээлэн ба оюутны төвтэй ба үүнд:<ref>[http://www.msu.ru/info/struct/ Gliederung der MGU] (russisch)</ref><ref>{{Webarchiv|url=http://www.msu.ru/ge/info/struct/ |wayback=20090906160655 |text=Gliederung der MGU |archiv-bot=2019-04-28 05:58:26 InternetArchiveBot }} (deutsch); unvollständig</ref>
{{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт=
* Механик ба математикийн факультет
* Тооцоолох математик ба кибернетикийн факультет
* Физикийн факультет
* Химийн факультет
* Физик-химийн инженерийн факультет
* Биологийн факультет
* Биоинженер ба биоинформатикийн факультет
* Хөрс судлалын факультет
* Геологийн факультет
* Газар зүйн факультет
* Дэлхийн үйл явцын факультет
* Материал судлалын факультет
* Суурь анагаах ухааны факультет
* Түүхийн факультет
* Хэл шинжлэлийн факультет
* Гүн ухааны факультет
* Бизнес, эдийн засгийн факультет
* Бизнесийн их сургууль (факультет)
* Хууль зүйн факультет
* Сэтгүүл зүйн факультет
* Сэтгэл судлалын факультет 
* Ази ба Африк судлалын хүрээлэн
* Нийгэм судлалын факультет
* Гадаад хэлний факультет
* Төрийн захиргааны факультет
* Урлагийн факультет
* Дэлхийн улс төрийн факультет
* Боловсролын сургалтын факультет
* Нэмэлт сургалтын факультет
** Хүмүүнлэг, нийгмийн ухааны багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх хүрээлэн
** Шинжлэх ухаан, боловсролын мэргэжилтнүүдийн мэргэжил дээшлүүлэх төв
* МУИС-ийн харьяа Москвагийн Бизнесийн Сургууль
* Цэргийн боловсролын факультет
* Биеийн тамир, спортын хүрээлэн
* Олон улсын сургалтын төв (МУИС-ийн бэлтгэл анги) 
}}

== Алдартай төгсөгчид ==
Михаил Горбачёваас гадна тус сургуулийг төгссөн 10 [[Нобелийн шагнал]]тан байдаг:<ref>{{Internetquelle |url=http://www.msu.ru/en/info/nobel.html |titel=Nobel Prize Laureates from MSU |zugriff=2014-09-26}}</ref>
* [[Николай Николаевич Семёнов]], Химийн Нобелийн шагналтан (1956 онд шагнал хүртсэн)
* [[Игорь Евгеньевич Тамм]], Физикийн Нобелийн шагналтан (1958 онд шагнал хүртсэн)
* [[Илья Михайлович Франк]], Физикийн Нобелийн шагналтан (1958 онд шагнал хүртсэн)
* [[Борис Пастернак|Борис Леонодович Пастернак]], Утга зохиолын Нобелийн шагналтан (1958 онд шагнал хүртсэн)
* [[Лев Ландау|Лев Давидович Ландау]], Физикийн Нобелийн шагналтан (1962 онд шагнал хүртсэн)
* [[Александр Михайлович Прохоров]], Физикийн Нобелийн шагналтан (1964 онд шагнал хүртсэн)
* [[Андрей Сахаров|Андрей Дмитриевич Сахаров]], Энхтайвны Нобелийн шагналтан (1975 онд шагнал хүртсэн)
* [[Пётр Капица|Пётр Леонидович Капица]], Физикийн Нобелийн шагналтан (1978 онд шагнал хүртсэн)
* [[Михаил Сергеевич Горбачёв]], Энхтайвны Нобелийн шагналтан (1990 онд шагнал хүртсэн)
* [[Виталий Лазаревич Гинзбург]], Физикийн Нобелийн шагналтан (2003 онд шагнал хүртсэн)
* [[Алексей Абрикосов|Алексей Алексеевич Абрикосов]], Физикийн Нобелийн шагналтан (2003 онд шагнал хүртсэн)

== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Moscow State University|Москвагийн Улсын Их Сургууль}}
* [http://www.msu.ru/ Москвагийн Улсын Их Сургуулийн албан ёсны цахим хуудас]
* [http://www.msu.ru/tour Сургуулийн зургийн цомог]

== Эшлэл ==
<references />

[[Ангилал:Москвагийн Улсын Их Сургууль| ]]
[[Ангилал:Москвагийн их сургууль]]
[[Ангилал:Москвагийн өндөр барилга]]
[[Ангилал:Европын өндөр барилга]]
[[Ангилал:ЗХУ-ын архитектур]]
[[Ангилал:Хөдөлмөрийн Гавьяаны Улаан Тугийн одон шагналтан (ЗХУ) ]]
[[Ангилал:Сүхбаатарын одон шагналтан|!]]
[[Ангилал:1755 онд байгуулагдсан]]