Аман бус харилцаа

Аман бус харилцаа нь мессеж эсвэл дохиог харц (окулесик), биеийн хэлэмж (кинесик), нийгмийн бүлгүүдийн зай (проксемик), хүрэлцэх (хаптик), дуу хоолой (пара хэл), бие махбодийн орчин/гадаад төрх, эд зүйлсийг хэрэглэх гэх мэт аман бус хэлбэрүүдээр дамжуулан нэвтрүүлэхийг хэлнэ. Харилцахдаа бид янз бүрийн мессеж, дохиог дамжуулахын тулд аман бус сувгуудыг ашигладаг бөгөөд бусад хүмүүс эдгээр мессежийг тайлж чаддаг. Аман бус харилцааны судалгаа 1872 онд Чарльз Дарвины "Хүн ба амьтдын сэтгэл хөдлөлийн илэрхийлэл" хэмээх ном хэвлэгдсэнээр эхэлсэн. Дарвин амьтад, тухайлбал арслан, бар, нохой гэх мэт амьтдын харилцааг ажиглан тэд ч мөн адил дохио зангаа, илэрхийллээр харилцдаг болохыг анзаарч эхэлсэн нь анх удаа аман бус харилцааг судалж, түүний ач холбогдлыг судалсан байна. Өнөөдөр эрдэмтэд аман бус харилцаа нь үг аман харилцаанаас илүү утга санааг дамжуулж чадна гэж маргаж байна.

Хэл яриа нь дууны чанар, хурд, өнгө, чанга дуу, ярих хэв маягийг багтаасан парахэлэлцэх гэж нэрлэгддэг аман бус бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг агуулдагтай адил аман бус харилцаа нь хүний дуу хоолойн тал хувийг хамардаг байна. Дууны өнгө, аялгуу, онцлох байдал болон бусад дуу хоолойн шинж чанарууд нь аман бус харилцаанд ихээхэн хувь нэмэр оруулж, дамжуулж буй мессежид утга, нарийн ширийнийг нэмдэг.