Аюултай ачаа бараа, хог хаягдал

Аюултай бараа нь тээвэрлэх үед эрүүл мэнд, аюулгүй байдал, өмч хөрөнгө, хүрээлэн буй орчинд эрсдэл учруулдаг бодис юм. Тээвэрлээгүй үед ч эрсдэл учруулдаг зарим аюултай ачааг аюултай материал (HAZMAT эсвэл hazmat гэж товчилсон) гэж нэрлэдэг. Аюултай ачааны жишээ бол хүн амын эрүүл мэнд, хүрээлэн буй орчинд ихээхэн эсвэл болзошгүй аюул учруулах магадлалтай хог хаягдал юм.

Аюултай бодисууд нь ихэвчлэн химийн зохицуулалтад хамрагддаг. Хазмат багууд нь цацраг идэвхт, шатамхай, тэсэрч дэлбэрэх, идэмхий, исэлдүүлэх, амьсгал боогдуулах, биоаюултай, хортой, эмгэг төрүүлэгч, харшил үүсгэгч бодис агуулсан аюултай ачаатай ажиллахаар тусгайлан бэлтгэгдсэн ажилтнууд юм. Шахсан хий, шингэн эсвэл халуун материал, химийн бодис агуулсан бүх бараа, эсвэл тодорхой нөхцөлд тэдгээрийг аюултай болгодог бусад шинж чанарууд аюултай бараанд багтана.

Аюултай ачааг тухайн зүйл дээр (NFPA 704 гэж үзнэ), түүний сав эсвэл хадгалагдаж буй барилга дээр очир алмааз хэлбэртэй тэмдэглэгээгээр ихэвчлэн тэмдэглэдэг. Алмаз бүрийн өнгө нь түүний аюулыг илэрхийлдэг, жишээлбэл, галын болон дулаан нь улаан өнгөтэй байдаг тул шатамхай гэж улаан өнгөөр, тэсрэх бодисыг улбар шараар тэмдэглэдэг, учир нь улаан (шатамхай) шар (исэлдүүлэгч бодис) холилдвол улбар шар өнгөтэй болдог. Дэлхийн 1-р дайны дараа Францад бүх шахсан агаарын савнууд ийм өнгөтэй байсан бөгөөд хазматыг таних алмаазан систем үүссэн газар байсан тул шатамхай бус, хоргүй хийг ногооноор тэмдэглэдэг байв.