Дэлхийн системийн шинжлэх ухаан
Дэлхийн системийн шинжлэх ухаан
[засварлах | кодоор засварлах]Дэлхийн системийн шинжлэх ухаан нь системийн шинжлэх ухааныг дэлхий дээр ашиглах явдал юм. Ялангуяа дэлхийн дэд системүүдийн мөчлөг, үйл явц, "бөмбөрцөг" - агаар мандал, гидросфер, криосфер, геосфер, педосфер, литосфер, шим мандал, тэр ч байтугай соронзон мандлын хоорондын харилцан үйлчлэл, "санал хүсэлт"-ийг материаллаг болон эрчим хүчний урсгалаар авч үздэг. Түүнчлэн эдгээр бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд хүний нийгмийн нөлөөлөл нөлөөлнө. Хамгийн өргөн цар хүрээгээр дэлхийн системийн шинжлэх ухаан нь экологи, эдийн засаг, газарзүй, геологи, мөсөн судлал, цаг уур, далай судлал, цаг уур судлал, палеонтологи, социологи, сансрын шинжлэх ухаан зэрэг байгалийн болон нийгмийн шинжлэх ухааны судлаачдыг нэгтгэдэг юм. Дэлхийн системийн шинжлэх ухаан нь дэлхийн бөмбөрцөг болон тэдгээрийг бүрдүүлэгч олон дэд системүүдийн хоорондын динамик харилцан үйлчлэл, урсгал, үйл явц, үүнээс үүдэн эдгээр системийн орон зайн зохион байгуулалт, цаг хугацааны хувьсал, тэдгээрийн хувьсах, тогтвортой байдал, тогтворгүй байдлын талаархи цогц ойлголтыг авч үздэг.