Иргэний дуулгаваргүй байдал
Иргэний дуулгаваргүй байдал
Иргэний дуулгаваргүй байдал гэдэг нь засгийн газрын (эсвэл бусад эрх бүхий байгууллагын) тодорхой хууль тогтоомж, шаардлага, тушаал, тушаалыг дагаж мөрдөхөөс иргэний идэвхтэй бөгөөд хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзах явдал юм. Зарим тодорхойлолтоор иргэний дуулгаваргүй байдлыг "иргэний" гэж нэрлэхийн тулд хүчирхийлэлгүй байх ёстой. Тиймээс иргэний дуулгаваргүй байдлыг заримдаа тайван жагсаал эсвэл хүчирхийлэлгүй эсэргүүцэлтэй адилтгадаг. [1][2] Хенри Дэвид Торогийн "Иргэний засаглалыг эсэргүүцэх" эссэ нь нас барсны дараа "Иргэний дуулгаваргүй байдал" нэрээр хэвлэгдсэн бөгөөд энэ нэр томьёог АНУ-д дэлгэрүүлсэн боловч энэ ойлголт өөрөө өмнө нь хэрэгжиж байсан.
Иргэний дуулгаваргүй байдлын янз бүрийн хэлбэрийг 19-р зууны сүүлчээр Америкийн эмэгтэйчүүдийн сонгуулийн эрхийн удирдагч Сюзан Б. Энтони, 1910-аад оны үед Египетийн үндсэрхэг үзэлтэн Саад Заглоул, 1920-иод онд Энэтхэгийн үндсэрхэг үзэлтэн Махатма Ганди зэрэг нэрт зүтгэлтнүүд Их Британийн Энэтхэгийг удирдан чиглүүлэхдээ ашиглаж байжээ. Энэтхэгийн тусгаар тогтнолын хөдөлгөөн.