Лайссез-Фэйр
Эдийн засгийн системүүд
Ерөнхий төрлүүд
Капитализм
Социализм
Коммунизм
Laissez-faire ( /ˌ l ɛ s eɪ ˈ f ɛər / LESS -ay- FAIR ; Франц: laissez faire хэлнээс </link> [ lɛse fɛːʁ ] ⓘ</link></link> , орч. ' хийцгээе ' ) нь хувь хүмүүсийн хоорондын санхүүгийн гүйлгээ нь аливаа төрлийн гадны эдийн засгийн хөндлөнгийн оролцоо ( татаас, зохицуулалт гэх мэт) -оос ангид байдаг эдийн засгийн тогтолцооны нэг төрөл юм. Ерөнхийдөө laissez-faire нь дараахь аксиомууд дээр суурилдаг: "Хувь хүн бол нийгмийн үндсэн нэгж, өөрөөр хэлбэл, нийгмийн тооцооллын хэмжүүрийн жишиг; хувь хүн эрх чөлөөтэй байх байгалийн эрхтэй; мөн байгалийн дэг журам эв нэгдэлтэй, өөрийгөө зохицуулах систем юм." Анхны хэллэг нь laissez faire, laissez passer, "өөрсөдөөр нь байлга" гэсэн утгатай. Энэ нь ерөнхийдөө Винсент де Гурнегээс улбаатай. [1]
Лайссэз Фэйрийн өөр нэг үндсэн зарчим бол зах зээл нь өрсөлдөөнтэй байх жамтай гэж үздэг бөгөөд үүнийг laissez-faire -ийн анхны дэмжигчид үргэлж онцолж байсан.
Тэд laissez-faire -ийн анхны дэмжигчид байсан бөгөөд 17-р зуунд Францад үүсээд байсан татварын аймшигт бөгөөд эвдэрсэн системийг орлох боломжтой онцгой өвөрмөц, газрын түрээсийн татварыг дэмжиж байв[2] Газар л үр өгөөжтэй байдаг учраас зөвхөн газраас татвар авах ёстой гэсэн байр суурьтай байсан. [3] [ Тодруулга шаардлагатай ]
Laissez faire, telle devrait être la devise de toute puissance publique, depuis que le monde est civilisé [...]. Détestable principe que celui de ne vouloir grandir que par l'abaissement de nos voisins ! Il n'y a que la méchanceté et la malignité du cœur de satisfaites dans ce principe, et l'intérêt y est opposé. Laissez faire, morbleu ! Laissez faire !![4]
Let go, which should be the motto of all public power, since the world was civilized [...]. [It is] a detestable principle of those that want to enlarge [themselves] but by the abasement of our neighbours. There is but the wicked and the malignant heart[s] [who are] satisfied by this principle and [its] interest is opposed. Let go, for God's sake! Let go!![5]
Түүх[засварлах | кодоор засварлах]
- ↑ Ellen Judy Wilson; Peter Hanns Reill (1 August 2004). Encyclopedia Of The Enlightenment. Infobase Publishing. p. 241. ISBN 978-0-8160-5335-3. Retrieved 21 July 2012.
- ↑ Rothbard, Murray (1995). An Austrian Perspective on the History of Economic Thought. Edward Elgar Publishing. p. 371. ISBN 0-945466-48-X.
- ↑ Gaffney, Mason. "The Taxable Surplus of Land: Measuring, Guarding and Gathering It". Archived from the original on 10 May 2015. Retrieved 9 December 2014.
- ↑ As quoted in J. M. Keynes, 1926, "The End of Laissez Faire". Argenson's Mémoirs were published only in 1858, ed. Jannet, Tome V, p. 362. See A. Oncken (Die Maxime Laissez faire et laissez passer, ihr Ursprung, ihr Werden, 1866).
- ↑ Original somewhat literal translation using the French Wiktionary Archived 2019-06-05 at the Wayback Machine.
- Branden, Barbara (1986). The Passion of Ayn Rand. Garden City, New York: Doubleday & Company. ISBN 0-385-19171-5. OCLC 12614728.
- Burns, Jennifer (2009). Goddess of the Market: Ayn Rand and the American Right. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-532487-7. OCLC 313665028.
- Den Uyl, Douglas & Rasmussen, Douglas, eds. (1986). The Philosophic Thought of Ayn Rand (paperback ed.). Chicago: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-01407-9.
- Doherty, Brian (2007). Radicals for Capitalism: A Freewheeling History of the Modern American Libertarian Movement. New York: Public Affairs Press. ISBN 978-1-58648-350-0.
- Gotthelf, Allan (2000). On Ayn Rand. Wadsworth Publishing. ISBN 978-0-534-57625-7.
- Peikoff, Leonard (1991). Objectivism: The Philosophy of Ayn Rand. New York: Dutton. ISBN 978-0-452-01101-4.
- Merrill, Ronald E. (1991). The Ideas of Ayn Rand. La Salle, Illinois: Open Court Publishing. ISBN 0-8126-9157-1.
- Sciabarra, Chris Matthew (1995). Ayn Rand: The Russian Radical. University Park: Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0-271-01440-1. OCLC 31133644.