Морь унасан толгойгүй хүн (роман)
Морь унасан толгойгүй хүн (англи. The Headless Horseman: A Strange Tale of Texas) романыг Английн нэрт зохиолч Томас Майн Ридийн 1865 онд бичсэн зохиол. Томас Майн Рид нь адал явдалт зохиолуудаараа дэлхийн сонгодог уран зохиолын түүхэнд томоохон байр суурь эзэлдэг. Түүний бүтээлүүдээс хамгийн алдартай нь “Морь унасан толгойгүй хүн” роман юм.
Романы үйл явдал[засварлах | кодоор засварлах]
Үйл явдал АНУ-ын баруун өмнөд Техасын тал нутагт 1850-иад онд өрнөдөг байна. Баян тариалангийн эзний охин Луиза Пойндекстер, ядуу адуучин Морис Жералд нар бие биедээ дурлаж, нууцаар уулздаг байжээ. Нэгэн шөнө үзэсгэлэнт Луиза-гийн үеэл Кассиус Колхаун гэрээсээ холгүйхэн тэдний нууцаар уулзаж буйн гэрч болжээ. Тэр энэ тухай Луизагийн ах Хенрид хэлж орхижээ. Ах нь уурлаж, адуучныг муу муухайгаар доромжилж, түүнийг алах шахдаг байна. Гэвч сүүлд тэрээр адуучныг шударга бусаар буруутгаж байгаагаа мэдээд түүнээс уучлалт гуйхыг хүсчээ. Тэр нэгэн үдэш адуучныг дагаж явахад Кассиус Колкухун ч мөн адил араас нь дагасан байна. Ойд харанхуй шөнө хүн амины хэрэг гарч, романы гол үйл явдал энэ хэргийг тойрон өрнөдөг байна.
Маргааш нь Хенри Пойндекстер алга болсон нь мөрдөн байцаалтын явцад адуучин Морис Жералд түүнийг алсан гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ. Яг тэр үед хээр талд нэгэн нууцлаг толгойгүй морьтон гарч ирэх бөгөөд энэ нь болсон явдалтай ямар нэгэн байдлаар холбоотой байх нь гарцаагүй гэж үзжээ. Морис Жералд овоохойндоо дэмийрч, түүнийг алахыг хүсч байгаа боловч олон нөхцөл байдлын улмаас цаазаар авах ажиллагаа хойшилж яллагдагчийг шүүхээр болжээ. Адуучин хоригдож шүүх хурлыг хүлээж байх хооронд туршлагатай анчин, Морисийн хуучин найз Зебулон Стумп нар бие даан мөрдөн байцаалт явуулж, богино хугацаанд Кассиус Колхауныг алуурчин хэмээн нотлох олон нотолгоог олдог байна. Адуучныг шүүх өдөр болов. Зеб Стумп олсон бүх сэжүүрээ тайлагнаж, морь унасан толгойгүй хүнийг барьж аваад ирэхэд тэр нь үнэндээ Хенри Пойндекстерийн толгойгүй цогцос болох нь тогтоогдож, биеэс нь “К.К."гэсэн бичээстэй сум гаргаж авчээ. Үүгээр жинхэнэ алуурчин бол Кассиус Колкухун гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой болдог байна. Баригдсан алуурчин зугтахыг оролдсон ч Морис Жералд түүнийг хөөн барьж чаджээ. Шүүхэд Кассиус Колхаун гэмт хэрэг үйлдсэн гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн ч үеэлээ андуурч хөнөөсөн бөгөөд үнэхээр Морис Жеральдыг алахыг хүссэн гэж мэдэгджээ. Мөн адуучныг алж байж л үхнэ гэдэг.Үүний дараа тэрээр буу гарган Морис Жеральдын зүрх рүү шууд буудаж, дараа нь өөрийгөө бууджээ. Гэсэн хэдий ч тэрээр зөвхөн амиа хорлож чаддаг - Луизагийн дурсгасан медаль Морис Жералдыг сумнаас аварчээ. Луиза, Морис хоёр удалгүй гэрлэж, Морис Жералд эх орондоо Ирландад чинээлэг язгууртан болох нь илэрч тэд мөнхөд аз жаргалтай амьдарч, толгойгүй морьтны түүх удаан хугацаанд тэр хавийн оршин суугчдын яриа болжээ.