Мо Ди

Мо Ди

Мо Ди (хятад. 墨翟, пиньинь Mò dí, дуудлага. Мо-ди), буюу Мо-зы (хятад. 墨子, пиньинь Mòzǐ, дуудлага. Мо-зы; латин хувилбар Micius; МЭӨ 470 он орчим төрж, 391 он орчим нас барсан) — эртний Хятадын "Могийн сургаал"-ыг үндэслэгч гүн ухаантан. Мо сургаал нь Күнзийн сургаалтай олон зуун жил өрсөлдөж байгаад Хань улсын үед Күнзийн сургаалыг төрийн үзэл бодол болгосон учраас бусад гүн ухааны сургаалууд шахагдсан байна.

Мо Ди Күнзийг нас барснаас хойш хэдэн жилийн дараа төрсөн. Жоу гүрний олон зуун жилийн нийгмийн дэг журам нуран унасан Жангогийн үед амьдарч байсан Мо Ди хайр ба харилцан хүндэтгэлийн үзэл баримтлалд суурилсан нийгэм-улс төрийн шинэ дэг журмыг хөгжүүлэхийг хичээсэн байна.

Мо Ди хэмжсэн зан үйл, гашуун зан үйл нь оюун санааны хөгжилд огтхон ч тус болохгүй гэсэн дүгнэлтэд хүрэх хүртлээ Күнзийн сургаалыг судалсан гэж нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг. Күнзээс ялгаатай нь Мо Ди энгийн хүмүүсийн амьдралыг ялгаж салгадаг хүмүүсийн харилцааны аяндаа эргэж ирэхийг эрэлхийлдэг байжээ. Энх тайванч, цэргийн бэхлэлтэд мэргэшсэн Мо Ди эзлэн түрэмгийллийн дайн сүйрүүлдэг гэдгийг захирагчдад итгүүлэхийн тулд дайтаж буй нэг мужаас нөгөө муж руу аялдаг байжээ. Тухайн үеийн бусад сэхээтнүүдийн нэгэн адил тэрээр өөрийг нь зөвлөхөөр томилох захирагч олно гэж найдаж, шавь нараа хариуцлагатай албан тушаалд санал болгож байжээ. Гэсэн хэдий ч түүний гарал үүсэл нь боловсролтой үеийнхнээсээ доогуур байсан гэж үздэг. Түүний ярианы өнгө, хэв маяг нь тодорхой бүдүүлэг байсан гэдэг. Тэрээр өөрөө мужаан, механикийн мастер гэдгээрээ алдартай байсан. Мо Ди язгууртны зан үйл, үрэлгэн байдлыг шүүмжилдэг нь түүний тансаг хэрэглээг таалдаггүй, амьдралын хэв маягийн тусгал болсон байж магадгүй юм.

Мо Ди: "Байшин юунд хэрэгтэй вэ? Өвлийн хүйтэн, хаврын салхи, зуны халуун, намрын борооноос болон дээрэмчин, хулгайчаас хамгаалахын тулд. Хэрэв эдгээр зорилгод хүрсэн бол өөр юу ч хэрэггүй. Эдгээр зорилгоос бусад бүх зүйлийг хасах хэрэгтэй".