Сократын асуудал

Түүхийн шинжлэх ухаанд Сократын асуудал (мөн Сократын асуулт гэж нэрлэдэг) нь хувьсагч, заримдаа зөрчилдөөнтэй Сократын түүх, гүн ухааны дүр төрхийг сэргээх оролдлоготой холбоотой ба түүний амьдралын талаархи одоо байгаа эх сурвалжуудын мөн чанар юм. Эрдэмтэд Сократын талаар мэдэхийн тулд Аристофан зэрэг үеийн хүмүүс эсвэл Платон, Ксенофонт зэрэг Сократын шавь нарын эх сурвалжид тулгуурлан судалгаагаа хийдэг. Эдгээр эх сурвалжууд нь түүний амьдрал, үг хэллэг, итгэл үнэмшлийн талаархи зөрчилтэй нарийн ширийн зүйлийг нэгтгэсэн байдаг. Энэ нь түүхэн Сократын итгэл үнэмшил, гүн ухааны үзэл бодлыг сэргээх оролдлогыг улам хүндрүүлж байна. Энэ асуудлыг тодруулах боломжгүй мэт санагдаж, одоо шийдвэрлэх боломжгүй гэх ангилалд орж болох нь эрдэмтдийн хувьд тодорхой болсон. Энэ асуудлыг эрт санал болгож буй шийдлүүд өнөөг хүртэл ихээхэн асуудал үүсгэсээр байна.

Сократ бол Платоны ихэнх ярианы гол дүр байсан бөгөөд жинхэнэ түүхэн хүн байв. Хожмын яриа хэлцлүүддээ Платон Сократ дүрийг өөрийн гэсэн үзэл бодолд дуу хоолойгоо хүргэхийн тулд ашигласан гэж олон нийт ойлгодог. Платоноос гадна Сократыг судлах өөр гурван чухал эх сурвалж байдаг: Аристофан, Аристотель, Ксенофонт.