Тарья Халонен хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс Ерөнхийлөгч
| нэр = Тарья Халонен
| нэр нутгийн хэлээр = Tarja Halonen
| зураг = Tarja Halonen 2003.jpg
| зургийн хэмжээ =200px
| тайлбар = 
| улс = {{FIN}}
| дугаар = 11
| албан тушаал = [[Финландын ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгч]]
| эхэлсэн огноо = 2000 оны 3 сарын 1
| дууссан огноо = 2012 оны 3 сарын 1
| дэд ерөнхийлөгч = 
| төрийн тэргүүн = 
| төрсөн огноо = 1943 оны 12 сарын 24
| төрсөн газар = [[Каллио]]
| нас барсан огноо = 
| нас барсан газар = 
| хань = [[Пентти Аражөрви]]
| нам = [[Социал Демократ Нам (Финланд)|Социал Демократ Нам]]
| гарын үсэг = Tarja Halonen signature.svg
}}
'''Тарья Каарина Халонен''' ({{lang-fi|Tarja Kaarina Halonen}}, 1943 оны 12 сарын 24-нд төрсөн) нь [[Финланд]]ын 11 дэх [[Финландын ерөнхийлөгч|ерөнхийлөгч]] юм. Тус албыг хашсан анхны эмэгтэй хүн болсон тэрээр 1979 оноос хойш, ерөнхийлөгчөөр [[2000 оны Финландын ерөнхийлөгчийн сонгууль|сонгогдох]] хүртлээ [[Эдускунта|парламентийн гишүүнээр]] ажиллаж байв. Түүнчлэн тэрээр [[үйлдвэрчний эвлэл]] болон [[төрийн бус байгууллага|төрийн бус байгууллагуудад]] ажиллаж байсан аж. 

Халонен 1963 - 1968 онд [[Хельсинкийн Их Сургууль|Хельсинкийн Их Сургуулийг]] хуульч мэргэжлээр суралцаж төгсчээ. Оюутан байхдаа нийгмийн идэвхтэй байсан тэрээр 1969 - 1970 онд Оюутны Үндэсний Холбоонд нийгмийн асуудал, байгууллага хариуцсан нарийн бичгийн даргаар ажлын гараагаа эхэлсэн байна. 1971 онд [[Социал Демократ Нам (Финланд)|Социал Демократ Намд]] элсч,  [[Финландын Үйлдвэрчний Эвлэлүүдийн Төв Байгууллага]]д хуульчаар ажиллаж байгаад 1979 онд парламентад сонгогджээ.

Халонен 6 удаагийн парламентийн сонгуульд ялж, 1979 - 2000 онд [[Хельсинки]]г төлөөлөн парламентад сууж байлаа. Түүнээс гадна Халонен 1977 - 1996 онд Хельсинки хотын консулын албыг хашиж байсан. 1999 онд тэр үеийн ерөнхийлөгч [[Мартти Ахтисаари]] дахин ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэрээ дэвшүүлэхгүй гэж зарласны дараа Халонен нэрээ дэвшүүлэхээр шийдэж, намаасаа нэр дэвших эрхээ төвөггүй авчээ. Гэсэн ч сонгуулийн кампанит ажлаа эхлэх үед санал асуулгын дүнгээр тэр дөнгөж дөрөвдүгээрт бичигдэж байсан аж. Сонгуулийн сурталчилгаагаа амжилттай явуулж, нэгдүгээр шатанд 40%-н санал авч, хоёрдугаар шатанд 51.6%-н саналаар [[Төв Нам (Финланд)|Төв Намын]] [[Эско Ахо]]г ялан тус улсын 11 дэх ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон.

Тэрээр засаглалынхаа туршид өндөр нэр хүндтэй байсан бөгөөд 2003 оны 12 сард түүнийг дэмжигчдийн хувь бүр 88%-д хүрч байв. Хэдийгээр маш их нэр хүндтэй байсан ч [[2006 оны Финландын ерөнхийлөгчийн сонгууль|2006 оны сонгуулиар]] дахин өрсөлдөхдөө нэгдүгээр шатнаас шууд ялах болзлоо хангаж чадалгүй, хоёрдугаар шатанд консерватив үзэлт нэр дэвшигч [[Саули Нинистө]]г 51.8%-48.2%-р ялж дахин сонгогдон ажиллаж байна. 2004 онд ''Агуу Финчүүд'' хэмээх телевизийн нэвтрүүлэгт 5-р байрт бичигдсэн аж.

Халонен нь хүний эрхийн асуудалд онцгой анхаардгаараа танигджээ. 1980–81 онд Халонен Финланд дахь [[ЛГБТ]] хүмүүсийн эрхийг хамгаалах гол байгууллага болох [[СЕТА]] (Сексийн эрх тэгш байдал)-гийн даргаар ажиллаж байсан түүхтэй. Ерөнхийлөгчөөр ажиллах хугацаандаа эмэгтэйчүүдийн эрх, даяарчлалын асуудлаар идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж ирсэн. 2006 онд олон газраас түүнийг НҮБ-ын ерөнхий нарийн бичгийн даргаар сонгогдох магадлал өндөртэй хүнээр нэрлэж байсан боловч Халонен өөрөө ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаагаа дуусгах хүртэл өөр ажил албыг сонирхохгүй гэж мэдэгджээ.

{{DEFAULTSORT:Халонен, Тарья}}

[[Ангилал:1943 онд төрсөн]]
[[Ангилал:Финландчууд]]
[[Ангилал:Финландын улс төрч]]
[[Ангилал:Финландын ерөнхийлөгч]]