Ураны шил
Ураны шил нь өнгө оруулах зориулалттай бөгөөд үүнийг хайлуулахаасаа өмнө ураныг ихэнх тохиолдолд диуранат исэл хэлбэрээр нэмсэн нэг төрлийн шинэ хольцтой шил юм. 20-р зуунд аяганы үйлдвэрлэлийн 25% нь уранаар хийгдсэн байсан ч энэ хэмжээ нь ихэвчлэн жингийн ердөө 2 орчим хувийг эзэлдэг.
Анх 1789 онд Германы химич Мартин Хайнрих Клапрот уранд өдрийн гэрлийн нөлөө үзүүлдэг болгож гоёл чимэглэлийн шилний төрөлд оруулсан. Английн Лондон хот дахь Жемис Пауэллийн Ваятфриарс Шилний компани нь энэхүү гялалзсан шилийг анх худалдаанд гаргасан ч бусад үйлдвэрлэгчид удалгүй түүний борлуулалтыг олж мэдээд ураны шилийг Европт болон хожим Хойд Америк даяар үйлдвэрлэж эхэлсэн.
Тухайн үед ураны шилээр аяга таваг, гэр ахуйн эд зүйл хийдэг байсан ч 1940-1990-ээд онд Хүйтэн дайны үеэр ихэнх үйлдвэрүүдэд ураны хүртээмж эрс хязгаарлагдсан тул өргөн хэрэглээнээс гарчээ. Шилэн эдлэлийн урлагт бага зэрэг сэргэлт ажиглагдаж байгаа ч ийм төрлийн эд зүйлсийг одоо эртний эдлэл эсвэл гоёл чимэглэлийн эрин үеийн цуглуулга гэж үздэг. Мөн орчин үеийн ураны шил нь шинжлэх ухаан болон гоёл чимэглэлийн зүйл болох шүр, гантиг зэрэг жижиг эд зүйлсээр хэмжигдэж байна.