Хагас задрал
Энэ нийтлэл ямар ч эх сурвалжгүй байна. |
Хагас задрал (англи: Half-life) гэдэг нь бодисын хагас задрах хугацаа юм. "Хагас задрал" гэдэг үгийг анх цацраг идэвхт элементүүдийн тухай ярихад ашигласан бөгөөд атомын тоо нь цаг хугацааны явцад өөр өөр атом болж хувирдаг. Өнөө үед уг үгийг бие махбод дахь эмийн хагас нь задралд орох хугацаа гэх мэт бусад нөхцөл байдалд ашиглагддаг. Гейгер-Мюллер детекторыг цацраг идэвхт хагас задралын хугацааг хэмжихэд ашиглаж болно; Энэ нь үйл ажиллагаа нь анхныхынхаа тал хувьтай байх үе юм.
Атомууд санамсаргүй цагт задалдаг тул хагас задралын хугацаа нь магадлалаас хамаардаг. Хагас задралын хугацаа гэдэг нь атомын тооны тал хувь нь ялзарсан дундаж хугацаа юм.
Цацраг идэвхт изотопууд нь тогтворгүй цөмтэй атомууд бөгөөд хангалттай цаг хугацаа өнгөрсний дараа атом бүрийн цөм задрах болно. Тэдний цөм нь тогтворгүй байдаг, учир нь тэдгээрийн доторх протон ба нейтронуудын зохион байгуулалт өөрчлөгддөг. Үүнийг цацраг идэвхт задрал гэж нэрлэдэг. Тэд задрахдаа альфа тоосонцор, бета тоосонцор, гамма туяа зэрэг бөөмсийг ялгаруулдаг.