Хэлэлцүүлэг:Ус

нэвтэрхий толь — Википедиагаас

Харайх: Удирдах, Хайлт

Хадмал

Монгол үсгээр Usu mongol.png

буриад кирилл. уhан

монгол кирилл. ус

халимаг кирилл. усн

Усны гурван төлөв: шингэн, хатуу (мөс), хий (агаар дахь). Ус нь H20 гэсэн химийн томъёогоор илэрхийлэгдэх, устөрөгч, хүчилтөрөгчийн нэгдэл бодис юм. Ердийн нөхцөлд өнгө, үнэргүй. Бага зэрэг хөх ногоон туяа бүхий тунгалаг, шингэн төлөвтэй. Харин цельсийн 0 хэмд хатуу (мөс), 100 хэмд хийн (уур) төлөвт орно. Дэлхий дээрх амьд организмуудын амьдралд чухал үүрэгтэй. Хүний биеийн ихэнх хэсгийг ус бүрдүүлдэг. Амьдралыг тэтгэгч рашаан булаг, чандмань эрдэнэ.

1. “Ус чандмань эрдэнэ”

2. Усны үнэ цэнэ: Ус чандмань эрдэнэ, хүний амьдралын үнэт хэрэглээ, юугаар ч орлуулашгүй бүтээгдэхүүн билээ. Түүний үнэт чанар нь химийн аргаар гарган авч болдоггүй, хүн усгүйгээр амьдарч чадахгүйд байгаа юм. Гэвч дэлхий дээр байгаа бүх усны 1 хувь нь цэвэр ус байдаг. Харин 97 хувь нь далай тэнгисийн ус, 2 хувь нь хойд өмнөд туйлын ус билээ. Ундны цэвэр ус өнөөдөр томоохон хотуудын хамгийн гол санаа зовоосон асуудлуудын 1 болоод байна. Хүн төрөлхтөн орчин үеийн шинэ технологийн дагуу Колонайзийн буюу эсийн аргаар юуг ч хиймлээр хийж, гаргаж авч чадаж байна. Английн эрдэмтэд Дойлийн хонь, Өмнөд Солонгосын эрдэмтэд нохойг эсийн аргаар гаргаж авсан байдаг. Тэр ч байтугай хүн хүртэл гаргаж болохыг нээгээд байна. Тэгвэл энд нэг л зүйлийг хүн төрөлхтөн гаргаж авч чадахгүй бөгөөд тэр нь УС. Хүн төрөлхтөний ганц гаргаж авч чадаагүй зүйл бол УС гэдгийг дахиад дурдая. Өдөр ирэх тусам дэлхийн дулаан, хуурай болж цэвэр усны нөөц багасаж хүний тоо, хэрэглээ хурдацтай өсөж байгаа энэ эрин үед бид усаа хэмнэхгүй бол усны хэрэглээний хязгаартай учирч ус 90-ээд оны картын бараа шиг болох аюул бий. Иймд та бүхэн усны үр ашиггүй хэрэглээгээ багасгаснаар хойч үе, үр хүүхэддээ цэвэр усаа үлдээж чадна.

3. Эрүүл дэлхийд цэвэр усХүмүүс уснаас ихээхэн хамааралтай байдагт байгалийн эгдүүтэй егөөдөл оршин байдаг билээОнолын хувьд усны нөөц шавхагдашгүй юм.Учир нь зохистой ашигласан нөхцөлд чийгний эргэлтийн үрээр цаг ямагт сэргэж байдаг. Гэвч усны хэрэглээ асар хурдан өсөж байгаагаас олон оронд хүрэлцэхгүй байдал мэдрэгдэж байна.Мөн усны бохирдол ихээхэн аюул нүүрлэх боллоо. Усны урсгал 1000 жилд, секундын долиор дэлхийн эргэлтийг удаашруулдаг ажээ.

4. Ус бүрэлдэн бий болох Ус газрын гадаргыг гол бүтээгч нь бөгөөд манай гаригийн уур амьсгалыг хянахын зэрэгцээ, хүмүүсийг хүнсээр болон асар их энергээр хангаж байдаг.

5. Õ¿íáàóñХүний биеийн жингийн хэдэн хувийг ус эзэлдэг вэ?Эхийн хэвлийдБага НасандӨсвөр насандӨтөлнасандХүн усгүйгээр 72 цаг тэсэж чадах боловч чухамдаа хүн болон олонхи амьтны хөгшрөлтийн шалтгаан нь ус л болдог.

6. Хөдөө орон нутаг болон бусад хотуудад мөрдөгдөж буй цэвэр усны үнэ

7. Нийслэл Улаанбаатар хотын усан хангамж

8. Бодит жишээ дурдая:АНУ-н нэгэн хот өрдөрт зөвхөн 3 цаг устай амьдарч сурч байна. Зүүн өмнөд мужуудад тохиолдсон ган Атланта, Чатанүүга гэх мэт томоохон хотуудыг айлгаж байгаа бөгөөд Орме хот аль хэдийн дусал ч усгүй болжээ. Усыг одоо цистернээр л зөөж түгээж байна. Ус 9-13 цагийн хооронд ирж энэ үед амьдрал ид цэцэглэж хүмүүс усанд орохоор оочерлож, угаалын машинууд хүнгэнэж, хүмүүс аяга тавгаа угаана. Үүнээс хойш эсрэг процес эхэлж ус таслагдаж хотын хүн ам усгүй болох ба тэд энд тэнд цуглуулсан усаа дусал дуслыг нь гамнан цай уух гэх мэт зүйлүүдийг хийнэ. Бүхэл насаараа устай амьдарсан 55 настай Элизабет Тейн “Энэ зүйлд хэзээ ч дасахын аргагүй” гэж хэлж байна тэрээр цааш нь энэ 3 цагийн хугацаанд “пижигнэхгүй” бол болдогүйг хэлж байна. Гялс усанд ороод, хоолоо хийгээд, аяга тавгаа угаагаад, угаалгын машинаа ажиллуулна. Мөн өөр нэгэн иргэн хэлэхдээ “Энэ нь цаг хугацаа хойшоо ухарсантай адил байна” гэжээ. Мөн хотын захирагчын хэлснээр энэ хот одоо зөвхөн усандаа хотын төсвийнхөө 75%-ийг зардаг болсон ба тус хотын хүн ам эрс багасах хандлагатай болсон байна.

9. Ус хэмнэх энгийн аргуудГал тогоондоо ус хэмнэх аргууд :Аяга таваг, тогоо шанагаа угаахдаа сайтар зүлгэхдээ усаа хааж бай. Дараа нь цэвэр усаар зайлж бай. Хүнс ногоогоо гоожиж буй усаар бус дүүргэсэн саванд цэвэрлээд дараа цэвэр усаар зайл.Хүнс ногоо угаасан усаа битгий асга, түүгээр гэрийнхээ цэцэг ногоог усла. Хүн бүр өөрийн гэсэн аягатай болсоноор танай гэр бүл байнга аяга таваг угааж ус гарздахгүй . Ариун цэврийн өрөөндөө ус хэмнэх аргууд:Усанд орохдоо биеээ савандаж байхдаа усаа хааж байхаа битгий мартаарай.Энэ нь 3 дахин бага ус зарцуулдаг ба 400 литр хүртэл ус хэмнэнэ.Хүүхдүүдээ ус хэрэглэснийхээ дараа крантаа сайн хааж байхыг захиж сурга.Ус багб хэргэлдэг шүршүүртэй бол , хуучны зарим шүршүүр усыг хэт их гоожуулж алддаг.

10. Шүдээ угаах, сахлаа хусахдаа крантаа хааж бай. Хаахгүйгээр нэг удаа шүдээ угаах нь 20 литр ус үр ашиггүй зарцуулдаг. Мөн стаканд ус хийж шүдээ угааснаар бид усаа хэмнэж чадна.Ариун цэврийн цаасаа жорлонд биш хогийн саванд хаяж бай энэ нь ус хэмнэхээс гадна жорлон бөглөрөхөөс урьдчилан сэргийлнэ. Усныхаа халуун хүйтнээ тохируулахдаа бүлээн ус хэрэгтэй бол хүйтэн усаа ихэсгэхийн оронд халуун усаа багасгах нь зөв.

11. Ус хэмнэлттэй зарцуулдаг жорлонтой бол та жорлонгийн ус хураагууртаа хэмнэх төхөөрөмж суурилуулснаар нэг ус таталтаараа 3 литр хүртэл ус хэмнэх боломжтой.Бусад ус хэмнэх аргууд:Угаалгынхаа машиныг хэмжээнд нь хүртэл усаар дүүргэсний дараа хувцас хунараа хийж угааж бай. Тэгвэл олон эдлэл угаах боломжтой болж байна.Загасны аквариумаа цэвэрлэхдээ усыг нь битгий асга ,усаараа та цэцэг ногоогоо усалж болно, энэ ус нь организ тэжээлээр таны цэцгийг тэтгэнэ.Өндөг чанасан усаараа та цэцгээ усалж бас болно, өндөгний хальсны минералууд цэцгэнд сайн нөлөөтэй.

12. Ус дутагдахад яах вэШингэнээ 1% алдахад :цангана. Шингэнээ 2% алдахад: бие тавгүйрхэж, хоолны дуршил буурна, ажлын чадвараа 20 % алдана. Шингэнээ 6% алдахад: Нүүрний арьс эрс хувирч, хөдөлгөөнөө удирдах чадвараа алдаж эхэлнэ. Хэл яриа ойлгомжгүй болно. Шингэнээ 10% алдахад: Биеийн дулааны тэнцвэр алдагдана.Эсүүд үхэж эхэлнэ. Шингэнээ 11% алдахад: Бодисын солилцоо алдагдаж, эмнэлгийн тусламж шаардлагатай болно.

Гадаад холбоос[засварлах | edit source]

Commons

Викимедиа дуу дүрсний сан: Ус 
  

Анги: Ус

Хажуугийн цэс

Бүртгүүлэх Нэвтрэх

Өгүүлэл Хэлэлцүүлэг

Унших Засварлах Edit source Түүх

Нүүр хуудас Сүүлийн үеийн мэдээ Сүүлийн өөрчлөлтүүд Санамсаргүй хуудас Тусламж А — Я хэлхээс

Багаж хэрэгсэл

Энэ холбогдсон нь Холбогдох өөрчлөлт Файл оруулах Тусгай хуудсууд Тогтмол холбоос Хуудасны мэдээлэл Төслөөр холбогдох Эндээс эш татах

Print/export

Create a book Download as PDF Хэвлэх хувилбар

Бусад хэлээр

Afrikaans Alemannisch አማርኛ Aragonés Ænglisc العربية ܐܪܡܝܐ مصرى Asturianu Авар Aymar aru Azərbaycanca Башҡортса Boarisch Žemaitėška Беларуская Беларуская (тарашкевіца)‎ Български भोजपुरी Bislama Bahasa Banjar Bamanankan বাংলা བོད་ཡིག Brezhoneg Bosanski Буряад Català Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Нохчийн Cebuano Chamoru ᏣᎳᎩ Tsetsêhestâhese کوردی Corsu Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ Čeština Чӑвашла Cymraeg Dansk Deutsch Dolnoserbski ދިވެހިބަސް Ελληνικά Emiliàn e rumagnòl English Esperanto Español Eesti Euskara Estremeñu فارسی Fulfulde Suomi Võro Føroyskt Français Nordfriisk Furlan Frysk Gaeilge 贛語 Gàidhlig Galego Avañe'ẽ ગુજરાતી Gaelg Hausa 客家語/Hak-kâ-ngî עברית हिन्दी Fiji Hindi Hrvatski Hornjoserbsce Kreyòl ayisyen Magyar Հայերեն Interlingua Bahasa Indonesia Interlingue Ilokano Ido Íslenska Italiano 日本語 Lojban Basa Jawa ქართული Qaraqalpaqsha Taqbaylit Kongo Gĩkũyũ Қазақша ភាសាខ្មែរ ಕನ್ನಡ 한국어 Ripoarisch Kurdî Кыргызча Latina Ladino Lëtzebuergesch Лезги Limburgs Lumbaart Lingála Lietuvių Latgaļu Latviešu Мокшень Malagasy Māori Baso Minangkabau Македонски മലയാളം मराठी Bahasa Melayu Mirandés မြန်မာဘာသာ مازِرونی Dorerin Naoero Nāhuatl Napulitano Plattdüütsch Nedersaksies नेपाली नेपाल भाषा Nederlands Norsk nynorsk Norsk bokmål Nouormand Diné bizaad Occitan Oromoo ଓଡ଼ିଆ Ирон ਪੰਜਾਬੀ Papiamentu Deitsch Pälzisch Norfuk / Pitkern Polski Piemontèis پنجابی پښتو Português Runa Simi Română Armãneashti

Русский

Русиньскый संस्कृतम् Саха тыла Sardu Sicilianu Scots Sámegiella Srpskohrvatski / српскохрватски සිංහල Simple English Slovenčina Slovenščina ChiShona Soomaaliga Shqip Српски / srpski Basa Sunda Svenska Kiswahili Ślůnski தமிழ் తెలుగు Тоҷикӣ ไทย Türkmençe Tagalog Türkçe Татарча/tatarça Українська اردو Oʻzbekcha/ўзбекча Vèneto Vepsän kel’ Tiếng Việt West-Vlams Volapük Winaray Wolof 吴语 IsiXhosa მარგალური ייִדיש Yorùbá Vahcuengh 中文 文言 Bân-lâm-gú 粵語 IsiZulu मैथिली

Холбоос засах

Энэ хуудсыг хамгийн сүүлд өөрчилсөн нь 09:25, 22 Арванхоёрдугаар сар 2014. Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License; additional terms may apply. See Terms of Use for details. Хувийн мэдээллийн талаарх баримтлал Википедиагийн тухай Татгалзал Developers Mobile view