Хэрэглэгчийн яриа:Navag.shutis

Бурма хийсэн Монголчуудын довтолгоон 1277 болон 1283 онуудад Бурмагын Паган хаант улсруу Монголын хаант улсын Их хаан Юань гүрний байгуулагч Хубилай Хаан Хятадын байлдан дагууллыхаа дараа Бурма довтолж байсан. Хэдий тийм боловч түүний дараагаар Юаний арим дахин Бурмаруу хэд хэдэн удаа өөрсдийн газар нутгийн давуу байдлаа бататган довтолсон. Анхны зөрчилдөөн Гол сэдэв: Нгасаунгианы тулаан 1253оны Юуннаны байлдан дагууллын дараа Энэтхэг-Хятадын хооронд нээлттэй зам гарсан. Монголын эзэнт гүрний 5 дах Их хаан Юань гүрнийг үүсгэн байгуулагч Хубилай хаан нь 1273 онд Саюид Ажалыг Юуннан хошууны түшмэлээр илгээсэн. Тэгээд Хубилай хаан Бурма улсыг өөрсдийн дагаар улс болгохыг шаардсан3 илчийг явуулсан. Юань улсын баримтаас үзхэд Бурмагийн хаан Наратихапате эхэндээ түүний илч нарыг маш сайнаар хүлээн авсан. Гэхдээ 2 дахь удаагаа илчийг ирэхэд Наратихапате түүнийг цаазаар авсан. Бурмагын хаант улс нь Тайлан улсын Каунгайруу цэрэг хүч илгээж Алтан Шүдийг даралсан. Юаний баримтаар 1277 онд Бурмачууд 80-200 дайны заан Баошаны хөндийн хилийн дагуу нэмэгдэж ирсэн. Монголын хотыг хамгаалах Худуд байсан баг цэргүүд нь Ачанг болон Алтан Шүднийхний төрлөөрөө хамтран тэдний замыг бүсэлхээр илгээсэн. Монгол морьд заануудыг харан довтолгоон хийхэд явахгүй байсанд Худу тэднийг торидоосоо бууж хөлөөрөө дөхөж очоод хөлийг нь харавхыг тушаасан. Заанууд тэгэж шархдсанаар модруу унаж замруу таарсан бүгдийг Бурмагийн явган цэргүүдийг хүртэл устгаж байв.Бурмачууд зугтсан гэвч Нандианд болсон армийн мөргөлдөөнөөр Худу шархадсан. Юаний цэргүүд шархдсан даргаа аван Юуннанруугаа буцсан.

1283 онд Бурмагийн хийсэн довтолгоон Гол сэдэв:Бамогийн тулаан Юаний Сичуаны Сангудар гэх Монгол ханхүүгийн доор байдаг 10000 цэргийн хүч болон Миаогийн нэмэлт хүчтэй хамтран Хааныг гаргахаар томлогдсон. Монголчууд Бамохууруу довтолж тэгээд тэд нар Бурмачуудын армийг 1283 онд маш хурдан дарсан. Бурмагийн хаан өөрийн харьят албатуудаа аван өндөрлөг газарлуу зугтсан. Хаан нь ургац ургахаар буцаж ирнэ гэж хүсэлт тавьж Монголруу илч илгээсэн. Наратихапате өөрсдийн хүмүүсийн дотор эдгээр ялагдлуудаас болж нэр хүндээ алдсан. 1287 оны Паганы уналт Гол сэдэв: Паганы тулаан 1286 онд Хубилай өөрийн цэргээ ахин явуулхаар шийдсэн тэр үед Наратихапате өөрийн хүү Тихатуд алагдсан. Есөн Төмөр ханхүү 7000 мянган залуусаа аван Ирравадийг буулгаж авхаар явсан. Түүнийг Паганд очход хаан нь аль хэдийн ойрох өндөрлөгрүү зугтсан байсан. Юаний цэргүүд Паганы алт мөнгөн сүмийг Есөн Төмөр Бурмаг Юаний төрийн хувааж өөрсдийн Монголын утсан хүүхэлдэйн захирагчыг тавьсан. Хэдий тийм боловч Паган үймээнтэй байдалд орсон. Хор хөнөөл 1297 онд Тихатугийн ах Трибухуванадитяа болон Паганы хаан Юань-д дагаар орхоор болсон. Энэ найрсаг үйлдлийхэн хариуд Хубилай хааны залгамжлагч Тэмүр Хаан Бурмаруу довтолхоор төлөвлөж байсанаа болиулсан.1299 онд Асанж түшмэл Трибухуванадитяа хаанаа болон Юань улсын 100-аас илүү илчийг өмнөх хааны дүү Атикияагийн тушаалаар алсан. Иймээс Төмөр хаан түүнийг шийтгэхээр армаа явуулхаар шийдсэн. Гэтэл Юаний Юуннан Шинг зонгшүшэнд нь маш хүчтэй эсэргүүнтэй тулгарсан. Бурмагийн эхэс дээдэс нар Бурмагийн зарим нутаг дэвсгэрийг Монголд батлан өгч Шан-Тайруу явуулсан. Гэтэл аар нэг том цэргийн хүч болох Мюинсайны, Шан гэсэн хүчнийхан Монголчуудад саад болсон ба үүгээр 1300 онд 500 хүн ам үрэгдсэн тулалдаан байв.Далаа жил нь Асант Юаний алдартай жанжидуудыг хахуулдсан бөгөөд удалгүй Юаний арим Хятдаас явсан. Дараагаар нь Монголын жанжин өөрийн үйлдлийхээ төлөө Юагий эрх баригчдын шийдвэрээр цаазаар авхуулсан. Асант өөрийхөө дүүг Юанийруу уучлал хүсэхээр явуулсан бөгөөд тэгснээр Төмөр Бурмачуудруу хамрсан үйл ажиллагаагаа зогсоохыг зөвшөөрсөн.

Бурма хийсэн Монголчуудын довтолгоон

Бурма хийсэн Монголчуудын довтолгоон 1277 болон 1283 онуудад Бурмагын Паган хаант улсруу Монголын хаант улсын Их хаан Юань гүрний байгуулагч Хубилай Хаан Хятадын байлдан дагууллыхаа дараа Бурма довтолж байсан. Хэдий тийм боловч түүний дараагаар Юаний арим дахин Бурмаруу хэд хэдэн удаа өөрсдийн газар нутгийн давуу байдлаа бататган довтолсон. Анхны зөрчилдөөн Гол сэдэв: Нгасаунгианы тулаан 1253оны Юуннаны байлдан дагууллын дараа Энэтхэг-Хятадын хооронд нээлттэй зам гарсан. Монголын эзэнт гүрний 5 дах Их хаан Юань гүрнийг үүсгэн байгуулагч Хубилай хаан нь 1273 онд Саюид Ажалыг Юуннан хошууны түшмэлээр илгээсэн. Тэгээд Хубилай хаан Бурма улсыг өөрсдийн дагаар улс болгохыг шаардсан3 илчийг явуулсан. Юань улсын баримтаас үзхэд Бурмагийн хаан Наратихапате эхэндээ түүний илч нарыг маш сайнаар хүлээн авсан. Гэхдээ 2 дахь удаагаа илчийг ирэхэд Наратихапате түүнийг цаазаар авсан. Бурмагын хаант улс нь Тайлан улсын Каунгайруу цэрэг хүч илгээж Алтан Шүдийг даралсан. Юаний баримтаар 1277 онд Бурмачууд 80-200 дайны заан Баошаны хөндийн хилийн дагуу нэмэгдэж ирсэн. Монголын хотыг хамгаалах Худуд байсан баг цэргүүд нь Ачанг болон Алтан Шүднийхний төрлөөрөө хамтран тэдний замыг бүсэлхээр илгээсэн. Монгол морьд заануудыг харан довтолгоон хийхэд явахгүй байсанд Худу тэднийг торидоосоо бууж хөлөөрөө дөхөж очоод хөлийг нь харавхыг тушаасан. Заанууд тэгэж шархдсанаар модруу унаж замруу таарсан бүгдийг Бурмагийн явган цэргүүдийг хүртэл устгаж байв.Бурмачууд зугтсан гэвч Нандианд болсон армийн мөргөлдөөнөөр Худу шархадсан. Юаний цэргүүд шархдсан даргаа аван Юуннанруугаа буцсан.

1283 онд Бурмагийн хийсэн довтолгоон Гол сэдэв:Бамогийн тулаан Юаний Сичуаны Сангудар гэх Монгол ханхүүгийн доор байдаг 10000 цэргийн хүч болон Миаогийн нэмэлт хүчтэй хамтран Хааныг гаргахаар томлогдсон. Монголчууд Бамохууруу довтолж тэгээд тэд нар Бурмачуудын армийг 1283 онд маш хурдан дарсан. Бурмагийн хаан өөрийн харьят албатуудаа аван өндөрлөг газарлуу зугтсан. Хаан нь ургац ургахаар буцаж ирнэ гэж хүсэлт тавьж Монголруу илч илгээсэн. Наратихапате өөрсдийн хүмүүсийн дотор эдгээр ялагдлуудаас болж нэр хүндээ алдсан. 1287 оны Паганы уналт Гол сэдэв: Паганы тулаан 1286 онд Хубилай өөрийн цэргээ ахин явуулхаар шийдсэн тэр үед Наратихапате өөрийн хүү Тихатуд алагдсан. Есөн Төмөр ханхүү 7000 мянган залуусаа аван Ирравадийг буулгаж авхаар явсан. Түүнийг Паганд очход хаан нь аль хэдийн ойрох өндөрлөгрүү зугтсан байсан. Юаний цэргүүд Паганы алт мөнгөн сүмийг Есөн Төмөр Бурмаг Юаний төрийн хувааж өөрсдийн Монголын утсан хүүхэлдэйн захирагчыг тавьсан. Хэдий тийм боловч Паган үймээнтэй байдалд орсон. Хор хөнөөл 1297 онд Тихатугийн ах Трибухуванадитяа болон Паганы хаан Юань-д дагаар орхоор болсон. Энэ найрсаг үйлдлийхэн хариуд Хубилай хааны залгамжлагч Тэмүр Хаан Бурмаруу довтолхоор төлөвлөж байсанаа болиулсан.1299 онд Асанж түшмэл Трибухуванадитяа хаанаа болон Юань улсын 100-аас илүү илчийг өмнөх хааны дүү Атикияагийн тушаалаар алсан. Иймээс Төмөр хаан түүнийг шийтгэхээр армаа явуулхаар шийдсэн. Гэтэл Юаний Юуннан Шинг зонгшүшэнд нь маш хүчтэй эсэргүүнтэй тулгарсан. Бурмагийн эхэс дээдэс нар Бурмагийн зарим нутаг дэвсгэрийг Монголд батлан өгч Шан-Тайруу явуулсан. Гэтэл аар нэг том цэргийн хүч болох Мюинсайны, Шан гэсэн хүчнийхан Монголчуудад саад болсон ба үүгээр 1300 онд 500 хүн ам үрэгдсэн тулалдаан байв.Далаа жил нь Асант Юаний алдартай жанжидуудыг хахуулдсан бөгөөд удалгүй Юаний арим Хятдаас явсан. Дараагаар нь Монголын жанжин өөрийн үйлдлийхээ төлөө Юагий эрх баригчдын шийдвэрээр цаазаар авхуулсан. Асант өөрийхөө дүүг Юанийруу уучлал хүсэхээр явуулсан бөгөөд тэгснээр Төмөр Бурмачуудруу хамрсан үйл ажиллагаагаа зогсоохыг зөвшөөрсөн.