Хэрэглэгчийн яриа:Nyamsuren.jj

CLI

        Коммандын интерпритер буюу CLI(command-line interface)

Зарим үйлдлийн систем нь программын гол цөмд коммандыг тайлбарлагчыг багтаадаг. Мөн бусад Windows XP, UNIX , интерактив системийн эхний лог ажиллуулахад тусгай программаар коммандыг интерпритерийг ажиллуулж идэвжүүлдэг байна. Олон үйлдэлт коммандын интерпритерийн системээр SHELL гэх интерпритерээр танидаг. Жишээ болгон хэлэхэд UNIX, LINUX систем Bourne-shell, C shell, Bourne-again- Shell ,korn shell зэрэг төрөл бүрийн таних программтай бөгөөд хэрэглэгч өөрийн хэрэгтэй гэдгээ сонгох боломжтой. Ихэнх shell программ хувийн лавлагаан дээр үндэслэн сонгон ашиглаж болно. Коммандын интерпритер гол үйлдэл нь хэрэглэгчийн заасан дараагийн программыг гүйцэтгэх явдал бөгөөд гар ажиллагаагаар файлыг устгах, бүтээх, жагсаалт гаргах, хэвлэх, зэргийг гүйцэтгэдэг байна. MS-DOS, UNIXshell зэрэг үйлдлийн программууд нь энэ аргаар ажилладаг. Коммандыг гүйцэтгэхэд 2 ерөнхий аргачлал байдаг бөгөөд энэхүү арганд түүнийг гүйцэтгэх тусгай кодыг өөртөө агуулсан байдаг байна. Жишээ нь: Комманд интерпритерээр кодын сонголтоор файлыг устгах комманд олгодог бөгөөд энэ тохиолдолд олон тооны коммандыг интерпритерийн хэмжээний тодорхойлолтыг өгсөн байдаг. Тэр нь тус бүр коммадыг гүйцэтгэх кодыг шаарддаг байна. Үйлдлийн системээр дамжуулан параметр болон тохирох системд нь оруулдаг байна. Файлыг таниж тогтооход санах ойг ачааллаж идэвхжүүлдэг. Iamfile.text –ээр файлыг хайж санах ойруу ачааллуулдаг бөгөөд параметр текст рүү оруулдаг байна. Коммандтай холбоотой үйлдэлийг файлын кодоор бүрэн тодорхойлж өгдөг. Энэхүү замаар программчид шинэ коммандыг систем рүү оруулдаг байна. Комманд интерпритер программ жижиг хэмжээтэй байх бөгөөд шинэ комманд нэмэхэд өөрчлөгддөгүй.

Ашигласан материал:

http://www.amazon.com/Operating-System-Concepts-Abraham-Silberschatz/dp/1118063

                Хугацааны тэмдэглэгээн дээр үндэслэсэн протокол(timestamp based protocol)

Дээр тодорхойлсон протоколд цоожлогдсон зөрчилдөөний хос шилжилтээр дагуулсан тэрхүү захиалгыг эхний цоожилтын хугацаан дээр тодорхойлогддог бөгөөд нийцэхгүй нормыг хамруулдаг байна. Сериал дугаарлагдсан захиалгыг тодорхойлдог өөр нэг аргачлал урьдчилаж захиалга өгдөгөөрөө онцлогтой юм. Хугацааны тэмдэглэгээг хийх схемийг ашиглахад ихэнхдээ нийтлэг аргачлалыг ашиглагдаг байна. Системийн T шилжилтээр тогтвортой хугацааны тэмдэглэгээг холбож TS ийг багтаадаг байна. Хугацааны тэмдэглэгээ нь системээр товолдог байна. Системийн Тi дамжуулалт бүрт бид гайхалтай толирсон цагын тэмдэглэгээг бид холбоно. TS(Тi) гэж тэмдэглэнэ. Цагын хуваалт нь системд дамжуулалтын өмнө хийгдэнэ, Тi үйлдлийг хийнэ. Хэрэв дамжуулалт, Тi цагын хуваалтаар үүссэн TS(Тi), ба сүүлд нь шинэ дамжуулалт Тi, системд орж TS(Тi)<TS(Тj). Энэ схемийг биелүүлдэг 2 энгийн хэлбэр бий: 1.Системний цагын заалтыг цагын хуваалт мэт авч үз: ө өрөөр хэлбэл дамжуулагчийн цагын заалт нь цагын хуваалттай тэнцүү. Энэ үед дамжуулалт системд орно. Энэ арга нь өөр өөр системд болж буй үед эсвэл багжийн хувьд энэ багж нь цагыг хамт хэрэглээгүй үед дамжуулалт ажиллахгүй. Дамжуулалтын цагын хуваарлилт нь серийн дэс дугаарыг тодорхойлдог. 2.Логик тоолуурыг цагын хуваалтын оронд хэрэглэнэ; ө.х. дамжуулалтын цагын хуваалт нь тоолуурын хэмжээтэй тэнцүү үед зохицуулалт нь системд орно. Шинэ цагын хуваалттай үед тоолуур нь үргэлж өснө. Иймээс, хэрэв TS(Тi)<TS(Тj) бол систем нь хангагдаж, дэс дараалалтай хувиарын адилаар хуваарь бичигдэнэ. Энэ үед дамжуулалт Тi нь Тj дамжуулалтын өмнө үүснэ. Энэ схемийг биелүүлэхийн тулд бид элемент бүрийн өгөдлийг цагын хуваалтын 2 хэмжээнд холбоно. 1.W цагын хуваалт (Q) дурын дамжуулалтын хамгийн том цагын хэмжээсийг тэмдэглэнэ. Энэ нь бичлэгийг (Q) амжилттай биелүүлнэ. 2.R цагын хуваалт (Q) дурын дамжуулалтын хамгийн том цагын хэмжээсийг тэмдэглэнэ. Энэ нь уншилтыг (Q) амжилттай биелүүлнэ. Эдгээр timestamp нь хаана ч хэзээ ч унших бичих зааварчилгаа хийгдэж байхад timestamp шинэчлэгдэж байдаг. Timestamp-н зааварчилгааг гүйцэтгэхэд унших, бичих зөрчлийг тодорхойлох тэрхүү систем нь timestamp protocol юм. Ямар нэгэн үйл ажиллагаа систэмрүү орохдоо time-stamp(хугацааний тамга) авдаг. Хэрвээ хуучин үйл ажиллагаа нь Ti бол time-stamp нь TS(Ti ), шинэ үйл ажиллагаа нь Tj болж time-stamp нь TS(Tj) болж хувиарлагдана . Гэх мэтчилэн TS(Ti )< TS(Ti ) байна. ♦Систэмийн цагын утгыг ашиглан time-stamp ашиглах: Tухайн систэмд ашиглах үйл ажиыгааний тоотой тэнцүү байна. ♦Логик тоолуурыг time- stamp болгон ашиглах : Tухайн үйл ажилгаа явагдах үед тоолуурын утга адил байна. Тийм ч учраас TS(Qi)<TS(Qj) эсхийг заавал шалган Тi , Tj зөв дараалалд оруулна. Дээрхээс хамааран Q нь хоёр утга авна. w-timestamp (Q) – write(Q) ын амжилтай болсон утгыг заана. R-timestamp(Q)-read(Q) ын ажилтай болсон утгыг заана.

Ашигласан материал: 1. http://www.amazon.com/Operating-System-Concepts-Abraham-Silberschatz/dp/1118063333aq