Хэрэглэгч:Enheepop/Линолын хүчлийн солилцоо

Линолын хүчлийн солилцоо[засварлах | кодоор засварлах]

Линолын хүчил нь хүний биед чухал үүрэг гүйцэтгэдэг чухал омега-6 тосны хүчил юм. Линолын хүчлийн бодисын солилцоо, түүний урвалын дараалал, эсрэг үйл явц, үе шат, холбогдох өвчин, нээлтийн талаархи зарим мэдээллийг энд оруулав. Линолын хүчлийн бодисын солилцоог ойлгох нь эрүүл мэндийг сахин хамгаалах, чухал тосны хүчлийн дутагдал эсвэл омега-6 ба омега-3 тосны хүчлийн харьцааны тэнцвэргүй байдлаас үүдэлтэй өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.


Линолийн хүчлийн солилцооны урвалын дараалал[засварлах | кодоор засварлах]

Линолын хүчил нь хүний биед нийлэгждэггүй өөх тосны хүчил бөгөөд хоол хүнсээр, ялангуяа ургамлын тосноос авах ёстой.
Бодисын солилцоо: Линолын хүчил нь янз бүрийн метаболит, түүний дотор арахидоны хүчил болж хувирах хэд хэдэн ферментийн урвалд ордог.
Эдгээр урвалууд нь ханалт ба суналтын процессуудыг агуулдаг.
Ферментийн үе шатууд: Ферментийн үе шатууд нь стероил-КоА десатураза зэрэг ферментийн ханалтгүйжүүлэлт, элонгазын ферментийн нөлөөгөөр сунгалтыг агуулдаг.
Цаашдын бодисын солилцоо: Линолын хүчлийн гол метаболитуудын нэг болох арахидоны хүчил нь үрэвсэл, дархлааны хариу урвалд оролцдог простагландин, тромбоксан, 
лейкотриен зэрэг янз бүрийн дохионы молекулуудын урьдал үүрэг гүйцэтгэдэг.

Эсрэг үйл явц[засварлах | кодоор засварлах]

- Эсрэг үйл явц нь альфа-линолений хүчил зэрэг үрэвслийн эсрэг омега-3 тосны хүчлүүдийн солилцоог хамардаг бөгөөд энэ нь янз бүрийн төрлийн эйкозаноидуудыг үйлдвэрлэхэд хүргэдэг бөгөөд энэ нь арахидоны хүчлээс үүссэнтэй харьцуулахад үрэвсэл багатай байдаг

Үе шатуудын тайлбар[засварлах | кодоор засварлах]

1. Шингээлт:

Линолын хүчлийг хоол хүнсээр, ялангуяа шар буурцгийн тос, наранцэцгийн тос, эрдэнэ шишийн тос зэрэг ургамлын тосноос олж авдаг.
Нарийн гэдсэнд линолийн хүчил нь нойр булчирхайн липазын нөлөөгөөр триглицеридээс гидролиз болж улмаар энтероцит (гэдэсний эс)-д шингэдэг.

2. Тээвэр:

Нэгэнт шингэсэн линолийн хүчил цусанд зөөгдөн альбумин зэрэг уураг тээвэрлэх үүрэгтэй.
Цусан дахь линолийн хүчлийг биеийн янз бүрийн эсүүд шингээж авдаг.

3. Эсийн шингээлт:

Эсүүд, түүний дотор элэгний эсүүд болон бусад эдүүд цусны урсгалаас линолийн хүчлийг шингээдэг.
Линолын хүчил нь эсийн янз бүрийн үйл ажиллагаанд шууд хэрэглэгдэх эсвэл цаашдын бодисын солилцоонд орох боломжтой.

4. Desaturation ба сунгалт:

Линолын хүчил нь ханаагүйжилтэнд ордог бөгөөд энэ нь өөх тосны хүчлийн гинжин хэлхээнд давхар холбоо үүсгэдэг. 
Энэ үе шатыг ихэвчлэн стероил-КоА десатураза гэх мэт ферментүүд катализатор болгодог.
Сунгах нь өөх тосны хүчлийн гинжин хэлхээнд нүүрстөрөгчийн атомууд нэмэгдэх явдал юм. Элонгазын ферментүүд энэ үйл явцыг хөнгөвчилдөг.

5. Метаболит үүсэх:

Арахидоны хүчил нь линолийн хүчлээс гаралтай гол метаболит юм. Энэ нь простагландин, тромбоксан, лейкотриен зэрэг чухал дохионы молекулуудын нийлэгжилтийн урьдал бодис юм.
Эдгээр эйкозаноидууд нь үрэвсэл, дархлааны хариу урвал, цусны бүлэгнэлт зэрэг физиологийн янз бүрийн үйл явцад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.

6. Метаболитийн үйл ажиллагаа:

Арахидоны хүчлээс гаралтай простагландин, тромбоксан, лейкотриенүүд нь орон нутгийн гормоны үүрэг гүйцэтгэж, ойролцоох эсийн үйл ажиллагаанд нөлөөлдөг.
Жишээлбэл, простагландинууд нь үрэвсэл, өвдөлт, халуурах урвалд оролцдог бол тромбоксан, лейкотриенүүд цусны бүлэгнэлт, дархлааны тогтолцооны өөрчлөлтөд оролцдог
Эдгээр үе шатуудыг ойлгох нь эсийн үйл ажиллагааг хангахад линолийн хүчлийн ач холбогдол, бие дэх үрэвслийн эсрэг болон үрэвслийн эсрэг замуудын 
хоорондын нарийн тэнцвэрийг ойлгоход зайлшгүй шаардлагатай. Эдгээр үйл явцын тасалдал нь үрэвсэлт өвчин, 
зүрх судасны эмгэг зэрэг эрүүл мэндийн янз бүрийн нөхцөл   байдалд нөлөөлдөг.

Холбоотой өвчин[засварлах | кодоор засварлах]

Линолийн хүчлийн солилцооны тэнцвэргүй байдал, дутагдал нь үрэвсэлт өвчин, зүрх судасны өвчин, дархлааны тогтолцооны зохицуулалт зэрэг эрүүл мэндийн янз бүрийн асуудалд оруулдаг.

Нээлт[засварлах | кодоор засварлах]

Линолын хүчил өөрөө 1929 онд Францын химич Рене-Морис Гаттефоссе нээсэн.
Rmg-buro-2