Jump to content

Хүрээлэн буй орчны хими

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
White bags filled with contaminated stones line the shore near an industrial oil spill in Raahe, Finland
Финландын далайн бохирдсон эрэгт ууттай хамгаалалтын уут тавьсан байна.

Хүрээлэн буй орчны хими гэдэг нь байгалийн газар нутагт тохиолддог химийн болон биохимийн үзэгдлийн шинжлэх ухааны судалгааг хэлнэ. Үүнийг үүссэн бохирдлыг эх үүсвэр дээр нь бууруулахыг хичээдэг ногоон химитэй андуурч болохгүй. Агаар, хөрс, усны орчин дахь эх үүсвэр, урвал, тээвэрлэлт, нөлөөлөл, химийн зүйл ангийн мөхөл гэж тодорхойлж болно: мөн эдгээрт хүний болон биологийн үйл ажиллагааны нөлөөлөл багтана. Хүрээлэн буй орчны хими нь агаар мандал, ус, хөрсний химид тулгуурласан бөгөөд байгаль орчин болон бусад шинжлэх ухааны салбар хоорондын шинжлэх ухаан юм.[1]


Хүрээлэн буй орчны хими бол хамгийн түрүүнд бохирдоогүй орчин ямар байдаг, ямар химийн бодисууд ямар концентрациар нөлөө үзүүлдэг болохыг ойлгох явдал юм. Үүнгүйгээр химийн бодис ялгарахад хүний байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийг нарийн судлах боломжгүй.

Хүрээлэн буй орчны химич хүрээлэн буй орчны химийн төрөл зүйлд юу болж байгааг судлахад хими болон байгаль орчны төрөл бүрийн шинжлэх ухаанаас олон төрлийн ойлголтыг ашиглахад тусалдаг. Химийн ерөнхий чухал ойлголтуудад химийн урвал ба тэгшитгэл, уусмал, нэгж, дээж авах, аналитик аргуудыг ойлгох зэрэг орно.

  1. Виллиамс, Иан. Хүрээлэн буй орчны хими, A Modular Approach. Wiley. 2001. ISBN 0-471-48942-5