Хөдөлмөрийн зах зээл

Хөдөлмөрийн зах зээл - бол хөдөлмөрийн хөлсөөр ажиллах хүчийг (бараа мэт) худалдан авах онцлогтой эдийн засгийн цогц харилцаа юм.

Хөдөлмөрийн хүчний эрэлт, нийлүүлэлтийг бүрдүүлэн зохицуулдаг хүрээ. Түүгээр дамжуулан тодорхой заасан хугацаанд ажиллах хүчийг зардаг байна.

Хөдөлмөрийн зах зээлийн үүрэг

1. Ажиллах хүчийг бэлтгэх - нийгмийн эрэлт, захиалагчдын хүсэлтийг үндэслэн шаардлагатай ажил мэргэжлийн хүнийг олох, бэлтгэх, давтан сургах явдал юм. Гэхдээ хөдөлмөрийн нийлүүлэлтийн үед захиалагч хамгийн өндөр мэргэжилтэй буюу хамгийн бага зардалтайг нь сонгож байдаг.

2. Орлогын боломжийг бий болгох - олон хүний хувьд хөдөлмөрийн харилцаа нь орлогын цорын ганц эх сурвалж, аж төрөх баталгаагаа хангах ганцхан боломж юм. Өөрөөр хэлбэл хөдөлмөрийн зах зээл нь олон хүний амь зуух явдлыг шийдэж байдаг.

3. Хөдөлмөрийн нийлүүлэлт ба хөдөлмөрийн эрэлтийг зохицуулах - хөдөлмөрийн зах зээл дээрх мэдээллийн болон зохицуулалтын боломжийг сайжруулахын тулд тодорхой байгууллага, зэмсэг, хэрэгслийг ашигладаг. Үүнд: - төрийн хөдөлмөрийн албад нь хөдөлмөрлөх боломж, хөдөлмөрийн зах зээлийн өөрчлөлтийн талаар үнэ төлбөргүй мэдээлж байдаг, - мэргэжлийн хөдөлмөрийн бирж, - цагаар ажиллах газар, - мэргэжлийн болон аж ахуйн холбоодын мэдээлэл, - ажил хайх, ажил олгох тухай сонин сэтгүүлийн мэдээлэл, - үйлдвэрийн газрын дотоодод ажлын байрны сонгон шалгаруулалт зарлах гэх мэтээр хөдөлмөрийн эрэлт, нийлүүлэлтийг зохицуулдаг.

Ажил эрхлэлт

Ажил эрхлэлт - хөдөлмөрийн чадвартай хүн ам ба ажил эрхлэгчдийн тоо хэмжээний хоорондын харьцаа, нийгмийн хөдөлмөрийн нөөцийн ашиглалт, хөдөлмөрийн зах зээл дээрх байдлыг харуулна. Үүнээс гадна бүрэн ажил эрхлэлтийн тухай ярьдаг. Аль ч нийгэмд ажлын чадвартай бүх хүн ажлаар бүрэн хангагдаж байдаггүй. Тийм боломж ч байдаггүй. Харин нийт хүн амын бага хэсэг ажилгүй буюу ажилгүйдлийн ердийн түвшин байх нь жирийн, жам ёсны үзэгдэл байдаг ажээ. Судлаачид болон дэлхийн хөдөлмөрийн байгууллагын үзэж байгаагаар ажилгүйдлийн түвшин 1-3 хувь байх нь хэвийн, 5-6 хувь байвал ердийн, 7-аас дээш хувь байвал хэт ажилгүйдэлтэй гэж үздэг. Ажилгүйдэл ердийн түвшинд байхыг бүрэн ажил эрхлэлт гэдэг.