Цитологи

Цитологи нь эс, ялангуяа тэдгээрийн гадаад төрх, бүтцийг судалдаг шинжлэх ухаан юм. Эс нь бүх амьд биетийг бүрдүүлдэг жижиг хэсгүүд бөгөөд тэдгээрийн бие биедээ болон хүрээлэн буй орчинд үзүүлэх нөлөө юм.

Хоёр төрлийн эс байдаг. Прокариот эсүүд нь тунгалаг, харагдахуйц цөмгүй бөгөөд эргэн тойронд нь мембран, хана байдаггүй. Эукариот эсүүд нь эсийн бүх үйл ажиллагаа явагддаг, харахад хялбар цөмтэй бөгөөд тэдгээрийг тойрсон мембрантай байдаг. Эсийн үндсэн органеллууд ба тэдгээрийн хэрэглээ нь:

Митохондри: эсэд эрчим хүч үйлдвэрлэдэг Эндоплазмын торлог бүрхэвч: эсийн хэрэгцээнд зориулж уураг, нүүрс ус үүсгэдэг Голги бие: эсийн хэрэглэдэг бүтээгдэхүүнийг хадгалж, савлана Пластид (зөвхөн ургамлын эсэд байдаг): фотосинтез хийхэд шаардлагатай химийн бодис агуулдаг (нарны гэрлээс эрчим хүчийг бий болгодог); зөвхөн ургамалд. Цөм: эсийн үйл ажиллагааг удирдан чиглүүлдэг Центросом: эсийг митоз ба мейоз, эс хуваагдах үйл явцыг удирдан чиглүүлдэг.

Түүх Эсийг анх 17-р зууны Европт нийлмэл микроскоп зохион бүтээснээр олж харсан. 1665 онд Роберт Хук үйсэн хэсгийг харж, эстэй төстэй бүтцийг ажигласны дараа бүх амьд организмын барилгын материалуудыг "эс" гэж нэрлэсэн (Micrographia сэтгүүлд хэвлэгдсэн); Гэсэн хэдий ч эсүүд үхсэн байв. Тэд эсийн бодит бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн талаар ямар ч заалт өгөөгүй.