Цөмийн хувирал

Цөмийн хувирал гэдэг нь нэг химийн элемент эсвэл изотопыг өөр химийн элемент болгон хувиргах явдал юм. Энэ нь атомын цөм дэх протон эсвэл нейтроны тоо өөрчлөгдсөн аливаа процесст тохиолддог.

Трансмутаци нь цөмийн урвал (гадна бөөмс нь цөмтэй урвалд ордог) эсвэл гадны ямар ч шалтгаангүйгээр цацраг идэвхт задралын үр дүнд хүрдэг.

Өнгөрсөн хугацаанд оддын нуклеосинтезийн байгалийн хувирал нь одоо байгаа орчлон ертөнцийн хүн төрөлхтөнд химийн элементүүдийг үүсгэсэн бөгөөд өнөөг хүртэл дэлхийн дээрх хамгийн түгээмэл элементүүд болох гели, хүчилтөрөгч, нүүрстөрөгчийн дийлэнх хувийг бий болгосоор байна. Ихэнх одод устөрөгч ба гелийтэй холилдох урвалаар дамждаг бол илүү том одод хувьслын сүүл үедээ төмөр хүртэлх хүнд элементүүдийг нэгтгэх чадвартай байдаг.

Алт, хар тугалга гэх мэт төмрөөс илүү хүнд элементүүд нь хэт шинэ гаригт байгалийн жамаар болон элементийн өөрчлөлтөөр бий болдог. Алхимийн нэг зорилго болох үндсэн бодисыг алт болгон хувиргах нь химийн аргаар боломжгүй, харин физик аргаар боломжтой гэдгийг одоо мэддэг болсон. Одууд илүү хүнд элементүүдийг нэгтгэж эхлэхэд нэгдэх урвал бүрээс мэдэгдэхүйц бага энерги ялгардаг. Энэ нь энерги зарцуулдаг эндотермик урвалын үр дүнд үүссэн төмрийг хүртэл үргэлжилнэ. Ийм нөхцөлд илүү хүнд элемент үйлдвэрлэх боломжгүй.