Чанарын судалгаа
Чанарын судалгаа гэдэг нь хувь хүний нийгмийн бодит байдлын талаарх ойлголт, тэдний хандлага, итгэл үнэмшил, сэдлийг ойлгох зорилгоор тоон бус (дүрслэх) мэдээлэл цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх зорилготой судалгааны нэг төрөл юм. Энэ төрлийн судалгаанд нарийвчилсан болон сэдвээр баялаг мэдээлэл цуглуулахын тулд гүнзгийрүүлсэн ярилцлага, ажиглалт зэргийг хийдэг. Чанарын судалгааг ихэвчлэн нарийн төвөгтэй үзэгдлүүдийг судлах эсвэл тодорхой сэдвээр хүмүүсийн туршлага, үзэл бодлыг олж мэдэхэд ашигладаг. Судлаачид хүмүүс өөрсдийн туршлагаасаа ямар зүйл ойлгосон эсвэл хүмүүсийн зан үйлийн үндсэн шалтгааныг олж мэдэхийг хүсч байгаа үед энэ судалгаа нь ялангуяа хэрэгтэй байдаг. Чанарын аргад угсаатны зүй, үндэслэлтэй онол, хэл шинжлэл, тайлбарлах үзэгдэл судлалын шинжилгээ орно. Чанарын судалгааны аргуудыг социологи, антропологи, улс төр судлал, сэтгэл судлал, харилцаа холбоо, нийгмийн ажил, ардын аман зохиол, боловсролын судалгаа, мэдээллийн шинжлэх ухаан, програм хангамжийн инженерийн судалгаанд ашиглагдсан.
Үүсэл
[засварлах | кодоор засварлах]Чанарын судалгаа нь философийн сэтгэлгээний хэд хэдэн урсгалаас бүтсэн бөгөөд соёл, илэрхийлэмж, итгэл үнэмшил, ёс суртахуун, амьдралын стресс, уран сэтгэмж зэрэг хүний амьдралыг судалдаг. Орчин үеийн чанарын судалгаанд философийн хэд хэдэн салбар, тухайлбал, позитивизм, постпозитивизм, шүүмжлэлт онол, конструктивизм нөлөөлсөн. Чанарын судалгааны түүхэн хувьсгал буюу "цаг үе" нь "парадигмууд " гэсэн ойлголттой хамт (Дензин ба Линкольн, 2005) сүүлийн хэдэн арван жилд өргөн тархах болсон.