Чулуун дээрх зураг

The Stora Hammars I stone.

Чулуун дээрх зураг гэдэг нь ихэвчлэн шохойн чулууны хэсэг дээр зурсан хээ хуар гэсэн үг ба энэ нь Германы Төмрийн эрин үе болон Скандинавийн Вининг эриний үед элбэг хийгдэж байсан. Одоогийн байдлаар 400 гаруй чулуун зураг олдоод байгаа билээ. [1]

Ихэнх чулуунууд нь хөшөө дурсгал шиг босоо чулуу байдаг ба [2] ихэвчлэн булшны чулууны ойролцоо байдаг. [3] Тэдгээрийн зарим нь олон хүнд шууд харагдахуйц гүүр болон зам дээр байрласан байдаг. [2]

Эдгээр нь булшны чулуунаас үзүүлж буй зургийн санаагаараа ялгаатай. Эдгээр нь булшны чулуунаас үзүүлж буй зургийн санаагаараа ялгаатай. Зарим чулууны зурган дээр хаяа бичээс байдаг ба гэхдээ тэр нь зөвхөн хэн энэ чулууг хийсэн болохыг тодорхойлсон бичээс байдаг. Зарим бичээс зураг нь арилсан байдгаас тэдгээр чулуун дээр бичсэн бичвэрийг тайлахад хүндрэл учирдаг.

Бүлгүүд[засварлах | кодоор засварлах]

Чулууны бичээсийн бичигдсэн огноог ихэвчлэн тэдний хэлбэр болон чимэглэлийн байдлаар нь ялгадаг. Ингээд чулуунуудыг байрлал зорилго байдлаар нь дараах гурван төрөлд ангилж хамааруулан үздэг байна.

Манай эриний 400-600 он[засварлах | кодоор засварлах]

Чулуун бичээсийн эхний үе нь манай эриний 400-600 онд бүтээгдсэн байна. Эдгээр нь шулуун хэлбэртэй ба орой хэсгийг нь сүхээр зассан байна. Эдгээр чулууг ихэвчлэн дугуйрсан хуй салхи болон мушгиа хээгээр гоёдог ба мөн усан онгоц хүн амьтадын зургийг зурдаг байжээ. Эдгээрээс өмнөх үеийн чулуунууд нь ихэвчлэн хирэгсүүрийг илэрхийлдэг байсан боловч тэдгээрч ямарч булш байдаггүй байсан байна. [1]

Манай эриний 500-700 он[засварлах | кодоор засварлах]

Чулуун дээрх бичээсийн дараагийн үе нь МЭ 500-700 он юм. Энэ үед зоос шиг засч янзалсан жижиг чулуунуудыг ашигладаг байж. [2]

Detail of Odin entering Valhalla riding on Sleipnir from the Tjängvide image stone.

Манай эриний 600-1100 он[засварлах | кодоор засварлах]

Гурав дахь үе нь МЭ 700-100 онд бүтээгдсэн ба тэдгээр нь өндөр бөгөөд хүзүүтэй чулуунуудаас бүрдэх ба бөхийсэн хэлбэртэй байсан.[2] Гурав дахь үе нь МЭ 700-100 онд бүтээгдсэн ба тэдгээр нь өндөр бөгөөд хүзүүтэй чулуунуудаас бүрдэх ба бөхийсэн хэлбэртэй байсан. [2][3] [2] Ихэнх зураг нь дайн тулаан болон тахилгыг харуулдаг [1] ба ихэвчлэн морь унасан эрэгтэй эвэр бүрээ барьж байгаа эмэгтэй дээр ирж байгаагаар дүрслэгдсэн байна. [2][3]

Мөн эдгээрээс маш олон төрлийн домог түүхийг харж болно.[2] Зарим дүрслэл нь норвегийн түүхэн дэх домгийг өгүүлдэг ба тэдгээрийн ихэнх нь бичгээр бүрэн үлдэж чадаагүй домгуудыг өгүүлдэг байна. Олон олон чулуун бичээснээс өмнөх үеийн усан онгоц болон завь ба хуяг дуулга,[3] морин тэрэг, болон хөллөгөөний талаар хангалттай мэдээлэл олж авдаг. [1] Энэ үеийн сүүлийн үеийн чулууны дүрслэлүүд нь загалмай болон лууг дүрслэх болсон [2] ба эдгээр нь хүмүүсд ил харагдахуйц гүүр болон зам дээр байрласан байна. [1]

Image stones on display in a Museum on Gotland.

Готландын хамгийн том чулуун зураг нь Buttle ийн Dnge –с олдсон ба 3,7 метрийн өндөртэй ба 8р зууных шиг чимэглэлтэй байсан байна. [2]

Isle of Man[засварлах | кодоор засварлах]

Гол өгүүлэл: Manx Runestones

A comparable tradition is found on the Isle of Man where high funeral crosses of stone were richly ornamented with the same teeming world of warriors and Norse deities as the image stones of Gotland.[4]

Тэмдэглэлүүд ба тайлбарууд[засварлах | кодоор засварлах]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "A presentation at the County Museum of Gotland". Archived from the original on 2000-02-03. Retrieved 2012-12-07.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named national
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named historia
  4. An article on the site of the Swedish Museum of National Antiquities (Memento 30. Есдүгээр сар 2007 цахим архивт).

Тусдаа чулуун зурагнууд[засварлах | кодоор засварлах]

Гадаад холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Загвар:Commons Категори


Загвар:Norse mythology Загвар:Европын Standing Stones

Категори:Рок урлаг европод Категори:дундад зууны европын уран барималчууд Категори:Скандинавын түүх Категори:Gotland Категори:Чулуунууд