Шатамхай чанар

Тодорхой нэгэн тохиолдолд агаарт шатдаг материалыг шатамхай материал гэнэ. Галд авалздаг материал нь орчны температурд гал авалзахад шатдаг. Өөрөөр хэлбэл Шатамхай материал нь зарим хүчин чармайлтын үндсэн дээр гал шатдаг бол галд авалздаг материал нь галын дөлд хүрэх төдийд шатдаг.

Агаарт галд авалзах зэрэг нь материалын тогтворгүй байдлаас ихээхэн хамаардаг. Энэ нь түүний найрлагад хамаарах уурын даралттай холбоотой бөгөөд энэ нь температураас хамаардаг. Манан эсвэл тоос үүсгэдэг материалын гадаргуугийн талбайг нэмэгдүүлэх замаар үүссэн уурын хэмжээг нэмэгдүүлэх боломжтой. Модыг жишээ болгон авч үзье. Нарийн хуваасан модны тоос нь дэлбэрэх дөл болж, тэсэлгээний долгион үүсгэдэг. Модоор хийсэн цаас амархан шатдаг. Хэдийгээр гурван материалд ижил модон ширхэгтэй байсан ч хүнд царс ширээ нь галд автахад илүү хэцүү байдаг.

1700-аад оны дунд үе хүртэл шинжлэх ухааны зөвшилцөл болох одоогийн хар ухаанаар бодоход материал шатах үедээ зөвхөн үнс л үлдээн алга болдог. Үнэн хэрэгтээ шатамхай материал нь галд авалзах үедээ өөрийн гэсэн масстай агаартай нэгдэн урвалд ордог тул жин нэмж буй хэрэг.