Шэлл (Royal Dutch Shell)

Шэлл (Royal Dutch Shell, «Ройял датч-шэлл») — Их Британи-Нидерландын газрын тосны бөгөөд байгалийн хий олборолтын компани. 2018 оны байдлаар хамгийн том газрын тос, байгалийн хийн компани юм. Дэлхийн 11 дахь нийтийн хувьцаат компани. Forbes Global 2000 үнэлгээгээр (ашигаараа 3 дугаарт ордог, цэвэр ашигаараа 21-т ордог, активын хэмжээгэрээ 83-т бичигддэг байна); Төв байр нь Хааг (Нидерланд) болон Лондон (Великобритания) хотуудад байралдаг.

1907 онд Royal Dutch Petroleum Company болон The «Shell» Transport and Trading Company Ltd зэрэг хоёр компани нийлж Групп байгуулсан. Энэ хоёрын нэгдэл гол нь дэлхийн зах зээл дээр америкийн "Standard Oil" компанитай өрсөлдөх зорилготой байсан юм. Үндсэндээ хоёр холдинг компаниудын нэгдэл нь 2005 хүртэл түншлэлийн хэлбэртэй байжээ.

Түүх

"Royal Dutch" нь 1890 онд Голландын Зүүн Энэтхэгийн Суматра арал (одоогийн Индонез) дээр газрын тос олборлох концесс авсны дараа Гааг хотод байгуулагдсан байна. Энэ компанийг хаан Виллем III-ийн дэмжлэгтэйгээр байгуулсан тул "Голланд Хаан" гэж нэрлэжээ. Суматра дахь газрын тосны нөөцийг 1885 онд нээж, 1892 он гэхэд экспортоо эхлүүлжээ. Тус компанийг Ж.Б.Агуст Кесслер үүсгэн байгуулсан боловч 1896 онд 30 настай Анри Детердинг удирдлагад орж, 1901 онд Royal Dutch компанийн гүйцэтгэх захирал болжээ. Түүний санаачилгаар 1903 онд Royal Dutch, Shell болон Ротшильдын гэр бүлийн Парис дахь салбаруудын хамтарсан компани болох маркетингийн компани Asiatic Petroleum Company (Asian Oil Company) байгуулагдсан байна.

Үйл ажиллагаа

Байгалийн хий (Integrated Gas) - байгалийн хий олборлолт, түүнийг тээвэрлэх, шингэрүүлсэн хий болгон хувиргах, хэрэглэгчдэд хий хүргэх дэд бүтцийн үйлчилгээ үзүүлэх; үүнээс гадна цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх (АНУ-д нийт 400 МВт-ын хүчин чадалтай салхин турбин), био түлш (Энэтхэгт туршилтын үйлдвэр), устөрөгчийн түлш (Герман, Их Британи, АНУ-ын Калифорни дахь төслүүд), нүүрстөрөгчийн худалдаалах эрх зэрэг үндсэн бус үйл ажиллагаа орно; 2017 оны орлого 36.7 тэрбум ам.доллар, хий болон бусад бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл өдөрт 887 мянган баррель газрын тос, шингэрүүлсэн хийн үйлдвэрлэл 33.2 сая тонн, Австрали, Нигери, Тринидад, Тобаго, Орос, Катар, Бруней зэрэг улсад голлон оржээ.

Газрын тосны олборлолт (Upstream) - газрын тосны олборлолт, үүнд занарын тос, усны гүний олборлолт; хамгийн чухал олборлолт хийж буй улсууд нь Бразил, АНУ, Оман, Нигери, Их Британи, Казахстан, Малайз, Орос, Норвеги, Дани, Канад, Габон, Итали; өдрийн олборлолтын түвшин 2.777 сая баррель, 2017 оны орлого 40.2 тэрбум доллар болжээ.

Газрын тосны бүтээгдэхүүний борлуулалт (Downstream) - газрын тос боловсруулах, газрын тосны бүтээгдэхүүн (бензин, керосин, дизель түлш, тосолгооны материал), түүнчлэн био түлш, хүхэр борлуулах; Royal Dutch Shell нь нийт газрын тос боловсруулалтад 21 орчим хувь эзэмшдэг бөгөөд эдгээр хувьцаанууд нь өдөрт 2.9 сая баррель бүтээмж өгдөг бөгөөд хамгийн том нь Сингапур, Нидерланд, АНУ, Герман, Аргентин, Саудын Араб, Дани, өмнөд хэсэгт байрладаг. Африк; Дэлхийн 70 улсад 44 мянган шатахуун түгээх станц Shell барааны тэмдгийн дор ажилладаг бөгөөд 30 сая гаруй хэрэглэгчтэй; 2017 оны орлого 269 тэрбум доллар болжээ.

Ашиг ололт газар зүйн байрлалаар:

Европ — $100,6 тэрбум;
Ази, Африк, далайн орнууд — $114,7 тэрбум;
АНУ — $66,9 тэрбум;
Латин Америк — $22 тэрбум.

2017 онд судалгааны зардал 922 сая ам.доллар болж, гол төвүүд нь Энэтхэг, Нидерланд, АНУ, Бразил, Хятад, Герман, Катар, Оман зэрэг орнуудад байжээ.