Эдийн засгийн өсөлт

Эдийн засгийн өсөлтийг жилд эдийн засгийн үйлдвэрлэсэн бараа, үйлчилгээний зах зээлийн үнийн өсөлт, сайжирсан инфляциас хамааран тодорхойлж болно. Статистикчид энэ өсөлтийг бодит болон нэрлэсэн дотоодын нийт бүтээгдэхүүний (ДНБ) өсөлтийн хувь гэж хэмждэг.

Үйлдвэрлэсэн барааны үнэд инфляцийн гажуудлыг арилгахын тулд өсөлтийг ихэвчлэн бодит утгаар буюу инфляцийг тохируулсан нөхцөлөөр тооцдог. Эдийн засгийн өсөлтийг хэмжихдээ үндэсний орлогын бүртгэлийг ашигладаг. Эдийн засгийн өсөлтийг дотоодын нийт бүтээгдэхүүний (ДНБ) жилийн өөрчлөлтийн хувиар хэмждэг тул хэмжүүрийн давуу болон сул талуудтай. Улс орнуудын эдийн засгийн өсөлтийн хурдыг хооронд нь харьцуулахдаа ДНБ-ийг хүн амд харьцуулан гаргадаг.

"Эдийн засгийн өсөлтийн хурд" гэдэг нь эхний болон сүүлийн жилийн ДНБ-ий тодорхой хугацааны геометрийн өсөлтийн хурдыг хэлнэ.

Энэхүү өсөлтийн хурд нь тухайн үеийн ДНБ-ий дундаж түвшний чиг хандлагыг илэрхийлдэг бөгөөд энэ чиг хандлагын эргэн тойронд ДНБ-ий хэлбэлзлийг үл тоомсорлодог.

Нийгмийн сайн сайхан байдал ба эдийн засгийн өсөлт

Нийгмийн сайн сайхан байдал нь эдийн засгийн өсөлттэй нягт уялдаа холбоотой ч, зөвхөн нэг нь нөгөөгөө хангалттай тодорхойлох хүчин зүйл биш юм. Эдийн засаг өсөхийн хэрээр хүмүүсийн амьдралын чанар сайжирч, боловсрол, эрүүл мэндийн хүртээмж нэмэгддэг. Гэвч зөвхөн ДНБ-ий өсөлтөөр нийгмийн сайн сайхан байдлыг хэмжих боломжгүй.

Эдийн засгийн өсөлт нь орлогын тэгш бус байдлыг шийдвэрлэхгүй бол нийгмийн ялгаа улам ихсэж, иргэдийн амьдралд сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй. Тиймээс зөв бодлого хэрэгжүүлэх замаар эдийн засгийн өсөлтийг нийгмийн сайн сайхны тулгуур болгох нь чухал юм. Жишээлбэл, ажлын байр бий болгож, орлогын хуваарилалтыг шударга байлгах нь иргэдэд илүү боломж олгодог.

Нийгмийн сайн сайхан байдал нь зөвхөн эдийн засгийн өсөлтөөс хамаарахаас гадна, нийгмийн үнэт зүйлс, хүний эрх, байгаль орчны тэнцвэр зэрэгт тулгуурлах ёстой. Иймд эдийн засгийн өсөлттэй зэрэгцэн нийгмийн тогтвортой хөгжилд анхаарах нь улс орны ирээдүйд эерэг үр дүн авчирна.

Эцэст нь, эдийн засгийн өсөлт ба нийгмийн сайн сайхан байдал нь харилцан бие биенээ дэмжих ёстой хүчин зүйлүүд бөгөөд зөв бодлого, зөв шийдвэрийн үндсэн дээр энэ уялдааг хангах боломжтой.