Элитийн онол
Филисофи, улс төр болон нийгмийн шинжлэх ухаанд элитийн онол нь орчин үеийн харилцааны хүчийг дүрсэлж тайлбарлахыг зорьдог улс төрийн онол юм.Эдийн засгийн элит болон бодлого төлөвлөлтийн сүлжээний гишүүдээс бүрдсэн цөөнх нь хамгийн их эрх мэдлийг эзэмшдэг бөгөөд энэ эрх мэдэл нь ардчилсан сонгуулиас хараат бус байдаг гэж уг онол үздэг.
Корпорацууд эсвэл компанийн ТУЗ-ийн албан тушаал, сангуудын санхүүгийн дэмжлэг, бодлого төлөвлөлтийн сүлжээн дэх нөлөөгөөр дамжуулан "элит" бүлгийн гишүүд корпорацийн болон засгийн газрын шийдвэрийн талаар ихээхэн эрх мэдэлтэй байдаг.
Энэ онолын үндсэн шинж чанар нь эрх мэдэл төвлөрдөг, элитүүд нэгдмэл байдаг. Элит бусууд нь олон талт, хүчгүй байдаг. Элитүүдийн ашиг сонирхол нь нийтлэг гарал үүсэл, албан тушаалын улмаас нэгдмэл байдаг бөгөөд эрх мэдлийг тодорхойлох шинж чанар нь институцийн байр суурь дээр тогтдог гэж үзнэ.
Элитийн онол нь олон ургальч үзлийг (нэгээс олон эрх мэдлийн тогтолцоо) эсэргүүцдэг бөгөөд энэ уламжлал нь нийгмийн олон томоохон бүлэг, ашиг сонирхол илүү хүчирхэг удирдагчдын хүрээнд хэрхэн нөлөөлж, төлөөллийн янз бүрийн хэлбэрийг онцлон тэмдэглэж, хамтын нийгэмлэгийг тусгасан улс төрийн үр дүнг зохистой төлөөлөхөд хувь нэмэр оруулдаг.
Бүхэл бүтэн бүлгүүд төрийн уламжлалт эрх мэдлийн сүлжээнээс (язгууртан, арьсны өнгө, хүйс, шашин шүтлэг гэх мэт дур зоргоороо шалгуурт үндэслэн) бүрэн хасагдсан ч гэсэн ийм хасагдсан бүлгүүдийн дотор "эсрэг элитүүд" ихэвчлэн үүсдэг гэдгийг элит онол хүлээн зөвшөөрдөг.Ийм эрхээ хасуулсан бүлэглэлүүд болон төрийн хоорондын хэлэлцээрийг элитүүд болон эсрэг элитүүдийн хоорондын хэлэлцээр гэж шинжилж болно.Гол асуудал бол элитүүдийн эсрэг элитүүдийг хамтран сонгох чадвар юм.
Ардчилсан тогтолцоо нь санал өгөх зан үйл нь бодлогын үр дүнд шууд, мэдэгдэхүйц нөлөө үзүүлдэг бөгөөд эдгээр үр дүнг сонгогчдын ихэнх нь илүүд үздэг гэсэн үндэслэлээр ажилладаг.2014 онд хэвлэгдсэн, сонгогчдын бодлогын үр дүнгийн сонголттой холбоотой судалгаанаас үзэхэд энэ хоёрын хоорондын статистик хамаарал нь санал өгөх бүлгийн орлогын хэсгээс ихээхэн хамааралтай болохыг тогтоожээ.Мэдээлэлд түүвэрлэсэн хамгийн бага орлогын хувьд корреляцийн коэффициент тэг болж, харин хамгийн өндөр орлого нь 0.6-аас дээш корреляцийн коэффициентийг өгсөн.Энэ судалгааны дүгнэлт нь сонгогчдын орлого, тэдний бодлогын сонголт хэр зэрэг бодитой болох гэсэн хоёр зүйлийн хооронд маш хүчтэй, шугаман хамаарал байдаг гэсэн дүгнэлт гарчээ.Энэ хамаарлын учир шалтгаан нь дараагийн судалгаануудад хараахан нотлогдоогүй боловч судалгааны идэвхтэй талбар юм.