Алун Гуа хуудасны эх кодыг харах


'''Алунгуа''' ([[Латин үсэг|латин галиг]]: Alan Qo-a<ref>{{Cite book |last=Т |first=Дашцэдэн |title="Монголын нууц товчоон"-ы галиг |publisher=МУИС |year=2009 |edition=2 дахь хэвлэл |location=Улаанбаатар |pages=17}}</ref>, [[ханз]]: 阿闌-豁阿, [[пиньинь]]: Ā lán- huō ā) нь [[Хорь Түмэд|Хорь түмэдийн]] ноён [[Хорилардай мэргэн]]<nowiki/>ий их хатан Баргудай мэргэний охин '''Баргужингуа''' нарын дундаас төрсөн охин бөгөөд  [[Бөртэ Чино|Бөртэ чонын]] 11 дэхь үеийн ач [[Добу мэргэн|Добун мэргэний]] гэргий, мөн [[Чингис хаан|Чингис хааны]] өндөр өвөг [[Бодончар|Бодончирийг]] төрүүлсэн эх юм. [[Монголын нууц товчоо|Монголын нууц товчоонд]] өгүүлснээр Хорь түмэдийн газраа [[Ариг ус|Ариг уснаа]] төрж, эцэг Хорилардай мэргэн бээр нутаг орноосоо дайжин [[Бурхан Халдун уул|Бурхан халдунаар]] нутагтай [[Урианхай|урианхайн]] Шинч баяныг түшихээр ирэх замдаа [[Добу мэргэн|Добу мэргэнд]] богтлогдон очоод '''Бэлгүнүтэй, Бүгүнүтэй''' гэх хоёр хөвүүн төрүүлсэн гэжээ. Харин [[Абулгази хан|Абул Газыгийн]] Монголчуудын түүх, [[Судрын чуулган|Судрын чуулганд]] '''Бухату Салжи, Буху Хатаги''' гэх хоёр хөвгүүнтэй гэсэн байна. Эндээс харвал нөхөрт гараад хоёр хөвгүүнтэй болсон гэсэн дүгнэлтэд хүрч болно. [[Добу мэргэн]] өнгөрсний дараа эр нөхөргүй байтал [[Бухату Салжи]], [[Буху Хатаги]], [[Бодончар|Бодончарыг]] төрүүлсэн бөгөөд эд хөвгүүдээс [[Нирун Монгол|Нирун Монголын]] олон овог аймаг салбарлан үүссэний нэг нь [[Хиад Боржигин]] овог гарсан билээ.

Монголын нууц товчоонд хоёр хөвүүндээ гурван хөвүүн хэрхэн төрүүлсэн тухай тайлбарласан нь:<blockquote>Хаврын нэгэн өдөр хонины хатсан мах чанаж Бэлгүнүтэй, Бүгүнүтэй, Буха хатаги, Бухату салжи, Бодончар мунхаг таван хөвүүндээ идүүлээд тэднийг зэрэгцүүлэн суулгаж, хүн бүрд нэжээд мөс (сум буюу нарийн мод)-ийг хугал гэж өгвөл амархан хугачиж орхив. Бас таван мөсийг нийлүүлж баглаад хугал гэж өгвөл тавуулаа дараалан оролдож хугалж чадсангүй. Үүнд Алун-гуа эх нь өгүүлрүүн: "Бэлгүнүтэй, Бүгүнүтэй та хоёр намайг энэ гурван хөвүүнийг яахин төрүүлэв, хэний хөвүүд бол гэж сэжиглэн хэлэлцэнэ. Сэжиглэх тань зөв. 

Гэвч, та нар учрыг мэдэхгүй байна. Шөнө бүр цагаан шар хүн, гэрийн өрх тотгоор гийгүүлэн орж ирээд миний хэвлийг илэхэд түүний гэрэл миний хэвэлд шингэх бүлгээ. Тэр хүн, гарах нар сарны хилээр шар нохой мэт шарвалзсаар гарч одно. Дэмий яахин өгүүлнэ та. Түүнээс үзвэл тэнгэрийн хөвүүд биз. Хар тэргүүт хүнтэй адилтгаж яахин болно. Хамгийн хаад болох цагт харц хүн сая учрыг мэднэ" гээд бас Алун-гуа, таван хөвүүнээ сургаж өгүүлрүүн: "Та таван хөвүүн, миний нэгэн хэвлээс төрсөн биш үү. Та нар ганц ганцаар салбал нэжээд сум мэт хүнд хялбархан дийлэгдэнэ. Та нар эв эеэ нэгтгэвэл тэр багласан таван сум мэт бэх болж, хэнд ч хялбар дийлэгдэхгүй болно" гэв. Тэгж байтал Алун-гуа эх нь үгүй болов.<ref>{{Cite web |title=Монголын нууц товчоо: 19-22-р зүйл |url=https://www.mongolian-art.de/02_mongoliin_urlag/02_mongoliin_nuuts_tovchoo.htm}}</ref></blockquote>

=== Нэрний утга ===
Алун гэдэг нь Ариун гэсэн гэсэн утгатай. Гоо хэмээх нь нэгд, гоо сайхан, хоёрт, ухаа зүсийг илэрхийлсэн байх магадгүй юм.{{Citation needed}}

== Эшлэл ==
[[Ангилал:Монгол хатан]]

[[Ангилал:Монголын Нууц Товчоо]]
[[Ангилал:Монголын үлгэр домог судлал]]