Генетик код

Генетик код нь генетикийн материалд (ДНХ эсвэл мРНХ-ийн дараалал) кодлогдсон мэдээллийг амьд эсүүд уураг болгон хувиргадаг дүрмийн багц юм. Биологийн декодчилол нь рибосомоор хийгддэг. Энэ нь амин хүчлүүдийг мРНХ-д заасан дарааллаар холбодог. Энэ нь амин хүчлийг зөөвөрлөх, мРНХ-ийг уншихад зөөгч РНХ (tRNA) молекулуудыг ашигладаг. Молекулууд мРНХ-д гурван нуклеотидыг нэг дор уншдаг. Эдгээр нуклеотидын гурвалсан хэсгүүдийг кодон гэж нэрлэдэг. Кодон нь уургийн нийлэгжилтийн явцад дараа нь ямар амин хүчил нэмэгдэхийг зааж өгдөг. Гэхдээ ихэвчлэн гурван нуклеотидын кодон нь нэг амин хүчлийг илэрхийлдэг. Бүх организмын генетикийн код нь маш төстэй юм. Үүнийг 64 бичилт бүхий энгийн хүснэгтээр илэрхийлж болно.Генетик код нь тухайн кодлох бүс (ген)-ийн уургийн дарааллыг шийддэг. Геномын бусад бүсүүд эдгээр уураг хэзээ, хаана үйлдвэрлэгдэхэд нөлөөлж болно.Уургууд хэрхэн кодлогддогийг ойлгох оролдлого нь 1953 онд ДНХ-ийн бүтцийг нээсний дараа эхэлсэн. Гол нээлтүүд болох Английн биофизикч Фрэнсис Крик, Америкийн биологич Жеймс Уотсон нар Кембрижийн их сургуулийн Кавендишийн лабораторид хамтран ажиллаж, ДНХ-ээс мэдээлэл урсдаг гэсэн таамаглал дэвшүүлсэн. ДНХ ба уургийн хооронд холбоо байдаг.