Солийн Данзан хуудасны эх кодыг харах

[[Файл:Danzan.jpg|thumb|right|Солийн Данзан]]
'''Солийн Данзан''' (1883–1924) нь Монгол улсын төрийн зүтгэлтэн, 1921 оны [[Ардын хувьсгал]]ын [[анхны долоо]]гийн нэг, [[Монгол Ардын Нам]]ын анхны дарга, Монголын орчин үеийн эдийн засгийн салбарыг үндэслэгч ч юм. 

== Намтар ==
[[Сайн ноён хан аймаг|Сайн ноён хан айм]]гийн Сүжигт бэйсийн хошуунд одоогийн [[Архангай аймаг|Архангай аймгийн Хотонт сум]]ын нутагт төржээ. Бат-Очир гэдэг хүний ууган охин Солиос бутач төрсөн ажээ. Бага насандаа хийдэд шавилан сууж байсан. Мал маллаж, аян жин тээж  амь зуухын сацуу нутгийн баячуудын агт морьдыг хошуу алгасуулан арилжиж баригдаж явжээ.  Оргон зайлж  Говийн нутгаар хэдэн жил цагаачлан амьдарсны дараагаар [[1910 он|1910]] оны үед Хүрээнд ирж, наймаа эрхлэх болжээ. 

* 1915-1916 онд Монгол улсын Хөрөнгийг захирах газраас зохион байгуулсан Эдийн засгийн шинжилгээний ангид оролцож, 1916-1917 онд Ой ангид бичээч, түшмэлээр ажиллаж байв.

* 1919 онд Гаалийн хорооны түшмэл байхдаа [[Зүүн хүрээний]] нууц бүлгэмийг үүсгэн байгуулсан ба улмаар Ноёдын бүлгэм, Консулын дэнжийн нууц бүлгэмтэй нэгдсэн.
* 1920 оны [[6 сарын 25|6 дугаар сарын 25]]-ны өдөр [[Монгол Ардын Нам]]ыг үүсгэн байгуулалцаж намын анхны даргаар 1921 оны 3 дугаар сард сонгогдон ажиллажээ. 
* 1921 оны намраас Сангийн сайдын ажлыг хийж гүйцэтгэж байсан. 
* 1923 онд [[Дамдины Сүхбаатар]]ыг нас барсны дараа Бүх цэргийн жанжин болсон.
* 1921 оны [[11 сарын 5|11 дүгээр сарын 5]]-нд [[Москва]] хотод айлчилсан Монголын төлөөлөгчдийг тэргүүлэн [[Владимир Ильич Ленин|Ленин]]тэй уулзаж [[ЗХУ]]-тай [[Монгол-Оросын 1921 оны гэрээ|найрамдлын гэрээ]] байгуулсан. 

[[Файл:Mongolian_Revolutionaries.jpg|thumb|left|Үндэсний хувьсгалын анхны зүтгэлтнүүд:Солийн Данзан нь Сүхийн хажууд бүрх малгайтай байна]]
С.Данзан нь тэр үеийн бодлого баригчдаас эрс ялгаатай зарчмыг барьдаг байсан ба либерал ардчилсан сэтгэлгээтэй хүн байсан юм. Тэрээр барууны хөгжингүй орнуудын туслалцааг авч Монгол орноо татан босгох талаар ээлжит улсын бага хурлуудаар удаа дараалан саналаа оруулж байсан ба Монгол улсын мөнгөн тэмдэгтийг [[Монгол доллар]] (Данзангийн доллар гэж алдаршсан) болгох саналаа ч илэрхийлж байжээ. Мөн түүний гол баримтладаг зүйл нь Монгол орон хэзээ ч капиталист нийгмийг алгасч болохгүй гэсэн үзэл нь байлаа. Энэ нь түүнийг [[Коминтерн]]ийхэнд илүү үзэгдэх, шахан зайлуулах гэсэн бодлогод нь гүн түлхэц нь болсон юм.

=== Цаазлалт ===
1924 онд Элбэгдорж Ренчино [[Коминтерн]]ы дэмжлэгтэйгээр Монгол Ардын Намын III бага хурлаар Солийн Данзанг улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдүүлэн цаазаар авчээ.

=== Цагаатгал ===
1992 оны [[11 сарын 23|11 дүгээр сарын 23]]-нд Монгол улсын Дээд Шүүхийн Бүгд хурлаас С.Данзан, Ж.Баваасан нарыг цагаатгажээ.

2010 онд [[Солийн Данзан сан]] түүний зээнцэр Р.Батрагчаагийн санаачлагаар байгуулагдсан.

Эдүгээ Улаанбаатар хотын Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байх Энх тайвны өргөн чөлөөний төгсгөл, Эскадрилийн хөшөөний уулзвараас хуучин Улаанхуарангийн эцсийн буудал, Цэргийн их сургууль хүртэлх гудамжийг С.Данзангийн нэрэмжит болгосон.

{{NaviBlock
|Монголын Сангийн сайд
|Хөтлөгч мөр Монгол Ардын Намын дарга
}}
{{DEFAULTSORT:Данзан, Солийн}}
[[Ангилал:БНМАУ-ын сангийн сайд]]
[[Ангилал:Монголын тусгаар тогтнолын төлөө тэмцэгч]]
[[Ангилал:Монгол Ардын Намын дарга]]
[[Ангилал:Монгол Ардын Намын гишүүн]]
[[Ангилал:1921 он]]
[[Ангилал:Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал]]
[[Ангилал:Монголын цаазлагдсан хүн]]
[[Ангилал:Хэлмэгдэгч]]
[[Ангилал:Монголчууд]]
[[Ангилал:1885 онд төрсөн]]
[[Ангилал:1924 онд өнгөрсөн]]