Тэсийн гол хуудасны эх кодыг харах

<gallery caption="[[Файл:Тэсийн гол Монгол улс руу орж ирж буй хэсэг.jpg|thumb|Тэсийн гол ОХУ-аас Монгол улс руу орж ирж байгаа хэсэг. Увс аймаг, Тэс сум.[https://twitter.com/uki_0122/status/976312192403255301]]]">
</gallery>{{Инфобокс Гол
| name            = Тэсийн гол<br />Тес-Хем <small>([[Тува хэл|Тува]])</small>
| image_name      = Тэсийн-Гол.png
| image_size      = 
| image_alt       =
| caption         = <small>[[Цэцэрлэг сум (Архангай)|Цэцэрлэг сумын]] ойролцоо</small>
| image_map       = 
| map_size        = 
| map_alt         =
| map_caption     = 
| origin          = [[Булнайн нуруу]]
| mouth           = [[Увс нуур]]
| basin_countries = {{MGL}}
| location        = {{flag|Хөвсгөл}}<br />{{flag|Завхан}}<br />{{flag|Увс}}<br />{{flagicon|RUS}} [[Тува]]
| progression     = 
| length          = 568<ref>[http://www.touristinfocenter.mn/cate1_more.aspx?ItemID=161 touristinfocenter.mn:] ТЭСИЙН ГОЛ, 2016-07-12</ref> км
| elevation       = 1900 м
| mouth_elevation = 759 м
| discharge       = -дундаж 56 м³/с
| watershed       = 33.400<ref>[http://textual.ru/gvr/index.php?card=213815 textual.ru:] ОХУ-ын улсын ус зүйн бүртгэл</ref> км²
| river_system    = Тэс
| left_tribs      = 
| right_tribs     = 
}}
'''Тэсийн гол''' нь Хөвсгөл аймгийн нутаг [[Булнайн нуруу]]наас эх аван 550 км урссаар [[Увс нуур]]т цутгадаг манай орны томоохон голуудын нэг бөгөөд ганц эх оронч гол юм. Учир нь тэсийн гол нь ОХУ-ын нутаг руу урсч гараад эргээд Монгол нутагт орж ирээд усаа Увс нуурт цутгадаг онцлогтой. Тэсийн гол нь адаг орчимдоо хэсэг хэсэг салаалж, тэр дагуудаа намаг, нуга, хужир, мараа, усан арал, бургасан шугуй бүхий өвөрмөц үзэсгэлэнтэй газар юм. Тэсийн гол нь эхэн ба дээд хэсэгтээ ой модтой уулын дундуур, доод ба адгийн хэсэгтээ хээр цөлөрхөг газраар урсана. Голын өргөн нь 120м, гүн нь 2.5 м, хурд 1.5 м/с хүрнэ. Тэсийн голын олон салаалсан хэсэгт улиасан төгөл, бургасан шугуй, тэмээн харганы ширэнгэ бүхий баруун Монголын хэв шинжийн алаг өвст үетэнт, улалжит нуга, алаг цоог төгөл бий.

Талбайн хэмжээ: 101000 га.

==Уур амьсгал==
Увс нуурын жилийн дундаж температур -40-аас –4.90С хүртэл, жилийн хур тунадас 100-200 мм ордог байна. Өвөлдөө хүйтэн, зундаа халуун хуурай учир эрс тэс уур амьсгалтай.

==Амьтан==
Тэсийн гол нь олон улсын ач холбогдол бүхий усны шувуудын өндөглөн зусдаг гол газар нутаг бөгөөд монгол улсын улаан номонд орсон ховор болон нэн ховор хотон, халбаган хошуут, хар өрөвтас, ямаан сүүлт нугас, гангар ба хуруут хун, релик цахлай, цасч дэглий, хээрийн галуу, тоодог, жороо тоодог, уран шувуу, усны цагаан сүлт бүргэд, хошуу галуу зэрэг оолон зүйлийн шувуудтай. Тэсийн голын шугуйд улаан номонд орсон ховордож байгаа зэгсний гахай, азийн минж, эрээн хүрнэ, усны булга, сибирийн гүлмэр, зэрлэг гахай, бор гөрөөс, буга, ойн солонго, ширх хөхтөн амьдардаг.

==Ой мод, ургамал==
Тэсийн голийн хөндий ой мод, ан амьтан байгалын онгон зэрлэг байдал хосолсон газар юм.Уг голын дагуу 32 зүйлийн бургас, улиас, хүс ургадаг. Манай орны чацарганы нөөц газар бөгөөд дэлхийн чацарганы 60 орчим хувийг бүрдүүлдэг.  Тошлой, хад, мойл, улаалзгана, нохойн хошуу зэрэг олон төрлийн жимс, жимсгэнэтэй. 

==Соёлын онцлог==
Халх, Баяд, эртний Киргизүүдийн үлдсэн омогууд ястанууд амьдардаг. Тэсийн голын дагуу омог отгоороо модон овоо бий болгон тахиж шүтэж ирсэн уламжлалтай. Мөн давсны орд, буулт ихтэй. Хурдан хүлэг хүчит бөхчүүдийн өлгий нутаг юм.

== Зүүлт тайлбар ==
<references />

[[Ангилал:Азийн гол мөрөн]]
[[Ангилал:Монголын гол мөрөн]]
[[Ангилал:Завхан аймгийн гол мөрөн]]
[[Ангилал:Хөвсгөл аймгийн гол мөрөн]]
[[Ангилал:Тува орны гол мөрөн]]
[[Ангилал:Увс аймгийн гол мөрөн]]
[[Ангилал:Увс нуурын усны систем]]