Коллаген

Тропоколлагены гурвалсан ороомог

Коллаген (Англи: Collagen) нь байгаль дээр тохиолддог уургийн нэг төрөл юм. Гагцхүү амьтан, ялангуяа хөхтөн амьтдын булчин, холбоост агуулагддаг.[1] It is the main component of connective tissue, and is the most abundant protein in mammals,[2]. Биед агуулагдах уургийн 25% - 35% нь коллаген байдаг.

Коллагений тухай[засварлах | кодоор засварлах]

Та коллаген, коллагентэй бүтээгдэхүүн, эм бэлдмэлийн тухай сонссон байх. Гэхдээ коллаген гэж чухам юу болох, юунд хэрэгтэй талаар мэдээлэл хомс авсан болов уу. Энэ нь бүх амьд амьтанд маш чухал хэрэгтэй бодис юм. Коллаген гэж юу вэ?

Үндсэндээ коллаген нь уургийн нэг төрөл. “Уураг” гэдэг үгийг ихэвчлэн хоол, хүнстэй холбон тайлбарладаг. Үнэндээ амьдрал дээр хэд хэдэн өөр төрлийн уураг бий. Уураг нь молекулын гинжин холбооноос бүрэлдэх бөгөөд үндсэндээ нүүрстөрөгчийн болон органик гэсэн төрөл байдаг. Уурганд нүүрстөрөгч, хүчилтөрөгч, устөрөгч, азотын елементүүд агуулагддаг. Коллаген нь бидний амьдралыг тэтгэгч Амин хүчилүүдээр баялаг уураг юм. Уураг нь маш олон био-химийн процессыг хөнгөвчлөх ба бидний амьдралд чухал үүрэгтэй эсүүдийн амьдрах орчныг нь бүрдүүлж өгдөг. Коллаген ямар үүрэгтэй вэ?

Коллаген нь шөрмөс мөн мөгөөрс гэх мэт зөлөөн эдийн холбоосийг бүрдүүлдэг үндсэн эд эс юм. Хүний биеийн бүтцийн 40% орчим, арьсны 75% орчимыг коллаген хэмээх энэ уураг бүрдүүлдэг. Бид хөгшрөх тусам биеэн дэх коллагены хэмжээ багасаж бие хөшинг болж, өвчин тусах магадлал өндөрсдөг. Хүний бие дэх коллагений хэмжээ багассанаар өвчин, шархны эдгэрэлт удааширдаг. Хүний биеийн болон арьсны эсийг бүрдүүлдэг зөөлөн эд коллагенд агуулагдаж байдаг. Энэ нь шархыг эдгээх гол эд эс болдог. 25-н наснаас хойш хүний биеийн коллагений хэмжээ жил бүр 1.5% багасдаг. Ингэснээр бид 40-н нас хүрэхэд залуу байх үеийнхээ коллагены хэмжээний 3-ны 1-ийг алдсан байдаг. Энэ үед бидний хөдөлгөөн тэр хэмжээгээрээ удааширж, өвчин, шархаа эдгээхдээ 1/3% илүү цаг хугацаа зарцуулна гэсэн үг. Үүний үр дүнд хүний арьсны уян хатан чанар алдагдаж арьсанд үрчлээ сууж эхэлдэг. Үүний эсрэг бид юу хийж чадах вэ?

Бид алдагдсан эрч хүч,энергиэ хоол идэн олж авдаг шиг, жил ирэх бүр багасаж буй коллагенаа сэргээн нөхөж байх хэрэгтэй. Хүмүүс энэ асуудлыг коллагентэй тос, түрхлэг түрхэх гэх мэт олон аргаар шийдэх гэж оролдож байна. Энэ нь хэрэглэж эхэлсэн яг тухайн цаг үедээ жаахан үр дүн үзүүлэх боловч зардал ихтэй цаашдаа үр дүн муутай арга. Машинаа мянга будаад түлш хийхгүй бол хөдлөхгүй ш дээ. Хамгийн үр дүнтэй арга нь хоолтой адил нэмэлт тэжээлээр авч алдагдаж буй коллагенээ дотроосоо нөхөх юм. Иймээс Америкийн эрдэмтэдийн олон жил судалсаны үр дүнд тусгайлан боловсруулсан коллагений бэлмэлийг гаргаж авсан. Энэ бэлдмэлийг тогтмол хэрэглэх нь алдагдсан коллагенаа нөхөх хамгийн хямд бөгөө үр дүнтэй арга юм. Ходоодонд боловсрогдсон коллагенийг бидний цус хаана хэрэгтэй эд эрхтэнд хүргэж өгнө. Зөвхөн арьс сайхан байснаар бид залуу болохгүй нь ойлгомжтой. Бидний бие эрхтэн бүхлээрээ дутагдсан зүйлгүй, уян хатан байснаар бид эрүүл залуу нас шигээ эрч хүчтэй болно. Коллагений бэлдмэлийг хэрэглэх нь бидэнд ямар нөлөөтэй вэ?

Хөгшрөх тусам бидний булчингийн үйл ажиллагаа муудаж, хэмжээ нь багасаж сульдаж байдаг. Энэ нь коллагений дутагдалтай холбоотой. Коллагений бэлдмэлийг хэрэглэснээр үүнийг зогсоож чадахаас гадна, таны булчин хэвийн хэмжээндэээ очино. Мөн таны үс, хумс эрүүлжиж, мэдэгдэхүйц хурдан ургахыг харна. (гэхдээ төрөлхийн халзанг эмчлэхгүй)

Гадны холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Коллаген – Викимедиа дуу дүрсний сан

Ишлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Müller, Werner E. G. (2003). "The Origin of Metazoan Complexity: Porifera as Integrated Animals". Integrated Computational Biology. 43 (1): 3–10. doi:10.1093/icb/43.1.3.
  2. Di Lullo, Gloria A.; Sweeney, Shawn M.; Körkkö, Jarmo; Ala-Kokko, Leena; San Antonio, James D. (2002). "Mapping the Ligand-binding Sites and Disease-associated Mutations on the Most Abundant Protein in the Human, Type I Collagen". J. Biol. Chem. 277 (6): 4223–4231. doi:10.1074/jbc.M110709200. PMID 11704682. {{cite journal}}: Unknown parameter |lastauthoramp= ignored (|name-list-style= suggested) (help)