Анааш
| Анааш | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Биологийн ангилал | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Латин нэр | ||||||||||||||
| Giraffa camelopardalis Линней, 1758 | ||||||||||||||
 Тархац
|
Анааш (латин. Giraffa camelopardalis ) -Африк тивд амьдардаг салаа туурайтай хөхтөн ба хуурай газар амьдарч буй амьтдаас хамгийн өндөр бөгөөд хамгийн том хэвэгч амьтан юм.
Биеийн бүтэц[засварлах | кодоор засварлах]
Нас бие гүйцсэн эр анааш дунджаар 1,191кг ба эм нь 828кг байна. Өндөр нь 4.3-5.2м ба хамгийн өндөрт бүртгэгдсэн анааш 6м хүрч байжээ. Анааш нь голдуу саванна, өвст тал, ойрхог газраар нутаглана. Хуайс мод ихтэй газар дурлана. Арьс нь шаргал бордуу өнгийн толбо хээтэй ба цагаан судлуудаар эрээлжилсэн байдаг ба бүх анааш өөр байдаг. Анааш нь хөнгөн зөөлөн алхаа, явдалтай ч хэрэгцээтэй үед цагт 55км-с илүү хурдалж чаддаг ажээ. Анаашийн зүрх 10кг хүртэл жинтэй, 60см урттай том байдаг. Энэ нь зүрхнээс тархи хүртэл 2м зайнд цус шахахад зохицсон ба бусад том хөхтнөөс 2 дахин өндөр цусны даралттай юм. 50 см хүрэх урт хэлтэй ба үүгээрээ өндөр модны оройгоос навч зэргийг ороон авч иддэг. Анааш нь хөхтний дотор хамгийн богино унтдаг амьтан юм. Нэг өдөрт 10-20 минут, уртдаа л 1 цаг гаруй унтдаг аж.
Үржил[засварлах | кодоор засварлах]
Эм анааш 400-460 өдөр үр төлөө тээх ба ихэвчлэн нэг тугал төрүүлнэ. Ховор тохиолдолд ихэрлэдэг. Дөнгөж төрсөн нялх анааш 1.8м өндөр, 50кг жинтэй байх ба хэдхэн цагийн дотор хөл дээрээ тэнцэн гүйж, давхина. 4 нас хүрээд нас бие гүйцэх ба 25 хүртэл насалдаг. Амьтны хүрээлэн зэрэг газар 35 наслах нь бий.
Амдарлын хэв маяг[засварлах | кодоор засварлах]
Анааш бол өвсөн тэжээлт амьтан юм. Тэдний биеийн бүтэц, физиологи нь тэднийг модны навчаар тэжээх боломжийг олгодог - тэд өрсөлдөгчгүй өндөрт байдаг. Хамгийн тохиромжтой мод бол хуайс юм. Анааш урт хэлээрээ мөчрийг ороож, ам руугаа татаж, навчийг нь зулгааж, толгойгоо хойш татдаг. Хэл, уруул нь өргөстэй мөчиртэй байсан ч гэмтэхгүй байхаар бүтсэн байдаг. Нэг анааш өдөрт 30 кг хоол идэж, өдөрт 16-20 цагийг хооллоход зарцуулдаг. Сонирхолтой нь анаашны хоол идэж буй байдлаар хүйсийг нь алсаас тодорхойлох боломжтой. Эрэгтэй анааш ихэвчлэн маш өндөрт байгаа навчийг иддэг, харин тэд хүчтэй сунгаж, толгойгоо хойш шиддэг тул энэ нь хүзүүнийх нь сунгалт юм шиг санагддаг. Эмэгчин анааш биеийнхээ түвшинд байгаа навчаар хооллодог тул ихэвчлэн хүзүүгээ бага зэрэг доошлуулдаг байна.
Шингэний хэрэгцээг голчлон хоол хүнс болох навчнаас хангадаг тул анааш хэдэн долоо хоног ус уухгүй байж чаддаг байна. Ус уух үедээ анааш нэг удаад 38 литр ус ууж чаддаг. Ус ууж байхдаа анааш толгойгоо хангалттай доош буулгахын тулд урд хөлөө хоёр тийш дэлгэхээс өөр аргагүй болдог. Энэ болхи байрлалд тэд махчин амьтдад онцгой өртөмтгий байдаг тул аюулгүй байдлаа баталгаажуулсны дараа л ус уудаг байна.
Үржих хугацаа нь ихэвчлэн 7-р сараас 9-р сарын хооронд болдог бөгөөд хээлээ тээх хугацаа нь 14-15 сар байдаг ажээ. Үндсэндээ нэг л төл гардаг. Төрөлт нь босоо байрлалд явагддаг тул шинэ төрсөн төл нь хоёр метрийн өндрөөс унах явдал юм. Төл төрөхдөө 1.8 м өндөр, 50 кг жинтэй байдаг. Шинэ төл нь 1 цагийн дараа тэр хөл дээрээ бат зогсож, хэдхэн цагийн дараа гүйж эхэлдэг. Гэсэн хэдий ч төлийг хоёроос гурван долоо хоногийн дараа л сүрэг дунд оруулдаг байна. Үр төл нь эхтэйгээ жил хагасын хугацаанд үлддэг. 4 настайдаа анааш бэлгийн төлөвшилд хүрч, 6 настайдаа бүрэн өсч дуусдаг байна. Зэрлэг байгальд дундаж наслалт 25 орчим жил, тэжээвэрийн газар 35 орчим жил насалдаг.
Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Анааш – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан |
Wiktionary: Анааш – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |