Арабын Нэгдсэн Эмират Улс хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс улс
| conventional_long_name = Арабын Нэгдсэн Эмират Улс
| common_name            = Арабын Нэгдсэн Эмират
| native_name            = {{native name|ar|الإمارات العربية المتحدة}}<br />{{small|{{transliteration|ar|al-ʾImārāt al-ʿArabiyya l-Muttaḥida}}}}
| image_flag             = Flag of the United Arab Emirates.svg
| flag_type              = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын төрийн далбаа|Далбаа]]
| image_coat             = Emblem of the United Arab Emirates.svg
| symbol_type            = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын төрийн сүлд|Сүлд]]
| national_motto         = {{lang|ar|الله الوطن الرئيس}}
| englishmotto           = Бурхан, Үндэстэн, Ерөнхийлөгч
| national_anthem        = <nowiki>عيشي بلادي</nowiki><br />"''[[Ishy Bilady|{{transliteration|ar|Īšiy Bilādī}}]]''"<br />"Миний улс мөнх оршиг"<br />{{parabr}}{{center| }}
| image_map              = United Arab Emirates (orthographic projection).svg
| map_caption            = {{map caption |location_color= ногоон |region=[[Арабын хойг]] |region_color= none}}
| image_map2             = {{maplink |frame=yes
| frame-width=275 |frame-height=275 |frame-align=center
| text= '''Арабын Нэгдсэн Эмират Улс'''
| type=line|id=Q878|stroke-width=1|stroke-colour=#0000ff|title=UAE }}
| capital                = [[Абу-Даби]]
| coordinates            = {{Coord|24|28|N|54|22|E|type:city}}
| largest_city           = <!-- Don't change to Abu Dhabi without a citation -->[[Дубай]]<br />{{coord|25|15|N|55|18|E|display=inline}}
| official_languages     = [[Стандарт араб хэл|Араб хэл]]<ref>{{cite web |title=Fact sheet |url=https://u.ae/en/about-the-uae/fact-sheet |website=United Arab Emirates |publisher=U.ae |access-date=31 August 2020}}</ref>
| common_languages       = [[Булангийн араб хэл]], [[Англи хэл]]{{refn|group=nb|Англи хэл нь АНЭУ дахь яригддаг нийтлэг хэл юм.<ref>{{cite journal |last1=Siemund |first1=Peter |last2=Al‐Issa |first2=Ahmad |last3=Leimgruber |first3=Jakob R. E. |title=Multilingualism and the role of English in the United Arab Emirates |journal=World Englishes |date=June 2021 |volume=40 |issue=2 |pages=191–204 |doi=10.1111/weng.12507 |s2cid=219903631 |url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/weng.12507 |access-date=15 May 2023 |language=en |issn=0883-2919}}</ref><ref>{{cite web |title=What Languages are Spoken in Dubai? {{!}} Visit Dubai |url=https://www.visitdubai.com/en/articles/spoken-languages-in-dubai#:~:text=Absolutely.,English%20is%20always%20an%20option. |website=www.visitdubai.com |publisher=Dubai Department of Economy and Tourism |access-date=15 May 2023 |language=en}}</ref>}}
| ethnic_groups          = {{tree list}}
* 59.4% [[Өмнөд Азийн угсаатны бүлгүүд|Өмнөд Ази]]
** 38.2% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь энэтхэгчүүд|Энэтхэгчүүд]]
** 9.5% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь бангладешчууд|Бангладешчууд]]
** 9.4% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь пакистанчууд|Пакистанчууд]]
** 2.3% [[Өмнөд Азийн угсаатны бүлгүүд|бусад]]
* 11.6% [[Эмиратчууд|Эмиратын Арабчууд]]
* 10.2% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь гадаадын иргэд#Египетчүүд|Египетчүүд]]
* 6.1% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь филиппинчүүд|Филиппинчүүд]]
* 12.8% [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь гадаадын иргэд|бусад]]
| ethnic_groups_ref      = <ref>{{cite web |title=United Arab Emirates |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/united-arab-emirates/ |website=cia.gov |access-date=19 February 2023}}</ref>
| ethnic_groups_year     = 2015
| religion_year          = 2023
| demonym                = [[Эмиратчууд]]<ref name=WorldFactbook/>
| government_type        = [[Холбооны хаант засаглал|Холбооны]] [[Исламын хаант засаглал|Лалын]] [[парламент]]ын [[Сонгомол хаант засаглал|сонгомол]] [[Үндсэн хуульт хаант засаг|хагас-үндсэн хуульт хаант засаг]]<ref>{{cite book|last=Stewart|first=Dona J.|title=The Middle East Today: Political, Geographical and Cultural Perspectives|publisher=Routledge|date=2013|location=London and New York|isbn=978-0415782432|page=155}}</ref><ref>{{cite book|last=Day|first=Alan John|title=Political Parties of The World|publisher=Stockton|date=1996|isbn=1561591440|page=599}}</ref><ref>{{cite web|url=https://elaws.moj.gov.ae/MainArabicTranslation.aspx?val=UAE-MOJ_LC-En/00_CONSTITUTION/UAE-LC-En_1971-07-18_00000_Dos.html&np=&lmp=undefined|title=United Arab Emirates Constitution|work= UAE Ministry of Justice|access-date=10 October 2018}}</ref>
| leader_title1          = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгч]]
| leader_name1           = [[Мухаммад ибн Заид аль Нахайян]]
| leader_title2          = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын ерөнхий сайдын жагсаалт|Ерөнхий Сайд]]
| leader_name2           = [[Мохаммед ибн Рашид аль Мактум]]
| leader_title3          = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дэд Ерөнхийлөгч|Дэд Ерөнхийлөгч]]
| leader_name3           = [[Мохаммед ибн Рашид аль Мактум]] ба [[Мансур ибн Заид аль Нахайян]]
| legislature            = {{plainlist|
* [[Холбооны Дээд Зөвлөл]]
* [[Холбооны Үндэсний Зөвлөл]]
}}
| sovereignty_type       = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын түүх|Түүх]]
| established_event1     = [[Персийн булангийн резиденци]]йн [[Британийн протекторат]]
| established_date1      = 1820 болон 1892
| established_event2     = [[Үндэсний Өдөр (Арабын Нэгдсэн Эмират Улс)|Тусгаар тогтнол]]
| established_date2      = 12 сарын 2, 1971
| established_event3     = [[НҮБ]]-д [[НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн 304-р тогтоол|элсэв]] 
| established_date3      = 12 сарын 9, 1971
| established_event4     = [[Рас ал-Хайма]] нэгдэв
| established_date4      = 2 сарын 10, 1972
| area_km2               = 83,600
| area_rank              = 114
| area_sq_mi             = 32,278 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers]]-->
| percent_water          = бага
| population_estimate_year = 2020
| population_estimate    = 9,282,410<ref name="u.ae">{{cite web|url=https://u.ae/en/about-the-uae/fact-sheet/|title=United Arab Emirates Population (2020) |website=u.ae}}</ref>
| population_census      = 4,106,427
| population_estimate_rank = 92
| population_census_year = 2005
| population_density_km2 = 121
| population_density_sq_mi = 256 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers]]-->
| population_density_rank = 110
| GDP_PPP                = {{increase}} $779.234 тэрбум<ref name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report |title=United Arab Emirates |publisher=[[International Monetary Fund]]}}</ref>
| GDP_PPP_year           = 2020
| GDP_PPP_rank           = 34
| GDP_PPP_per_capita     = {{increase}} $78,255<ref name=imf2/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 6
| GDP_nominal            = {{increase}} $501.354 тэрбум<ref name=imf2/>
| GDP_nominal_year       = 2022
| GDP_nominal_rank       = 32
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $50,349<ref name=imf2/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 21
| Gini                   = 26.0 <!--number only-->
| Gini_year              = 2018
| Gini_change            = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref               = <ref>{{cite web|title=GINI index (World Bank estimate) – United Arab Emirates|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=AE|website=data.worldbank.org |publisher=World Bank|access-date=30 March 2020}}</ref>
| Gini_rank              = 
| HDI                    = 0.911 <!--number only-->
| HDI_year               = 2021 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change             = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref                = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2021-22.pdf|title=Human Development Report 2021-22|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2021|access-date=15 December 2021}}</ref>
| HDI_rank               = 26th
| currency               = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын дирхам|АНЭУ дирхам]]
| currency_code          = AED
| calling_code           = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь утасны дугаар|+971]]
| time_zone              = [[Арабын Нэгдсэн Эмират Улс дахь цаг|GST]]
| utc_offset             = +04:00
<!---
| Communication Companies = Etisalat<ref>{{cite web|url=http://www.etisalat.ae/|title=Welcome to Etisalat|publisher=Etisalat.ae}}</ref>
| Communication Companies = du<ref>{{cite web|url=http://www.du.ae/|title=Emirates Integrated Telecommunications Company|publisher=Du.ae}}</ref>
| Local calling_code = {{unbulleted list|[[Abu Dhabi]]: 02|[[Dubai]]: 04|[[Sharjah (emirate)|Sharjah]] nd [[Ajman]] : 06|[[Al-Ain]]: 03|[[Fujairah]]: 09|[[Umm al-Quwain]] and [[Ras al-Khaimah]]: 07}}
 ---->| cctld                  = {{unbulleted list |[[.ae]] |[[emarat|امارات.]]}}
| footnotes              = 
| linking_name           = 
}}

'''Арабын Нэгдсэн Эмират Улс''' (АНЭУ) нь [[Ойрх Дорнод]] буюу [[Баруун Ази]]д орших [[Арабын хойг]] дахь 7 орны холбоо улс юм. 7 улс буюу эмират нь [[Абу-Даби (эмират)|Абу-Даби]], [[Ажман (эмират)|Ажман]], [[Дубай (эмират)|Дубай]], [[Фужайра]], [[Рас ал-Хайма]], [[Шаржа]], [[Умм ал-Кувейн]] юм.

== Түүх ==
[[Оманы булан]]гийн баруун хойд эрэг болон [[Персийн булан]]гийн өмнөд эргийн дагуу байрлах багаахан шейх омгууд 17-р зуунд Исламын шашин дэлгэрсэн [[Арабын халифт]]ын бүрэлдэхүүнд орсон. Энэ үед Дубай, Шаржа, Эль-Фужайра хотууд үүсжээ. Халифтын хүч сулрахын хэрээр шейхүүд бүх эрх мэдлийг өөртөө авч байсан. Х-ХI зуунд [[Арабын хойг]]ийн дорнод хэсэг карматовын бүрэлдэхүүнд орж, харин түүнийг задрахад Оманы эрхшээлд орсон байна. 
15-р зууны сүүлчээр тус бүсэд Европын нөлөө ихээр орж ирсэн юм. [[Португал]] нь [[Бахрейн]] болон [[Жульфар]] мөн [[Ормузын хоолой]]д хяналт тогтоон тус хойгт бэхлэгдэж чадсанаараа барууны гүрнүүдээс анхдагч нь болжээ. Гол төлөв худалдаа эрхэлдэг Арабын вант улсын хүн ам 18-р зуунаас [[Их Британи]]тай тэмцэлдэж эхэлсэн. Их британийн усан онгоцууд Персийн булангийн боомтуудын хооронд ачаа зөөвөрлөхөд голлож байсан нь нутгийн иргэдийг амьдрах гол эх үүсвэрээс нь салгасан. Энэ нь "Ост-Индийн компани" болон Арабын нутгийн иргэдийн хооронд дуусашгүй зөрчилдөөн үүсэхэд хүргэжээ. Арабын нутгийн иргэдийг англичууд - "далайн дээрэмчид", харин вант улсын бүс – "далайн дээрэмчдийн эрэг" гэж нэрлэдэг байв. 

=== Британийн протекторат (ивээн эзэрхэх журам) ===
Ост-Индийн компани цэргийн ангиа байнга Персийн булан руу чиглүүлж байсан ба 1820 онд Арабын 7 вант улсын эмир шейхүүдэд Оманыг Имамат Оман, Султанат Маскат, Далайн дээрэмчдийн эрэг гэж 3 хуваах "ерөнхий гэрээ"-нд гарын үсэг зурахыг тулгасан. 1853 оноос энэхүү вант улсуудыг "Гэрээний Оман" гэж нэрлэх болсон.

Вант улсын нутаг дэвсгэр дээр английн цэргийн бааз үүссэн юм. Английн улс төрийн тагнуулч улс төрийн эрх мэдлээ хэрэгжүүлж байсан. Гэсэн хэдий ч английн протекторат нь нутгийн уламжлалт хуучин системийг нь эвдэж чадаагүй юм. Нутгийн иргэд эртний ёс заншлаа хадгалсаар байсан. Гэвч тэд цөөхөн хүн амтай төдийгүй дотроо бусад овог аймгуудтайгаа байнга хагаралдаж байсан учраас колоничлогчдод нухацтай эсэргүүцэл үзүүлж чадахгүй байсан. 
Энэхүү газар нутаг дээр зонхилж тодорч байсан овог нь үржил сайтай баян бүрдүүд болох Лива ба [[Аль-Айн]]д анхнаасаа нутагшиж байсан Бани-яз овог юм. 1833 онд Мактумын омог - Бани-яз нь баян бүрдээсээ нүүж, [[Дубай хот|Дубайд]] суурьшин, улмаар хотынхоо тусгаар тогтнолыг зарласан. Ингэж Мактум гүрэн үүссэн бөгөөд өнөөдрийг хүртэл Дубайн эмиратыг захирч байна.

1920 оны эхээр "Гэрээний Оман"-д тусгаар тогтнолын төлөөх тэмцэл өрнөсөн бөгөөд энэ нь Шаржа ба Рас-эль-Хаймд илүү далайцтай болсон. Яг энэ үед Эмиратын болон бүх [[Ойрх Дорнод]]ын түүхэнд эрс өөрчлөлтийн үйл явдал болсон нь Персийн буланд нефтийн асар их нөөцийг олж нээсэн.
1922 онд англичууд шейхийн эрхэнд хяналт тогтоож, [[нефть]] хайж олборлох концесс байгуулсан. Харин "Гэрээний Оман"-д нефть олборлолт нь ашиг авчраагүй бөгөөд вант улсад үндсэн орлогыг сувдны худалдаа л авчирж байлаа.

==Тэмдэглэл==
{{Reflist|group=nb}}
{{notelist}}

== Эх сурвалж ==
{{reflist}}

{{Ази}}
{{Хөтлөгч мөр Арабын Барилдлага}}
{{Хөтлөгч мөр Газрын Тос Экспортлогч Орнуудын Байгууллага}}
{{OIC}}
[[Ангилал:Арабын Нэгдсэн Эмират Улс| ]]
[[Ангилал:Азийн орон]]
[[Ангилал:Арабын түүх]]
[[Ангилал:Холбооны Хаант Улс]]
[[Ангилал:Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орон]]