Байгалийн нугас

Байгалийн нугас
Эрэгчин
Эрэгчин
Эмэгчин
Эмэгчин
Ховордолтын зэрэглэл

Ховордоогүй (IUCN3.1)
Биологийн ангилал
Аймаг: Амьтан
Хүрээ: Хөвчтөн
Анги: Жигүүртэн
Баг: Галуутан
Овог: Нугасныхан
Дэд овог: Anatinae
Төрөл: Sibirionetta
Зүйл: S. formossa
Латин нэр
Sibirionetta formosa
(Георги, 1775)
Амьдрах бүс
Амьдрах бүс


Байгалийн нугас (Sibirionetta formosa) нь Нугасныхан овгийн жижиг хэмжээний шувуу юм.

Нэршил ба ангилал[засварлах | кодоор засварлах]

Байгалийн нугасны тухай анхны албан ёсны тайлбарыг 1775 онд Германы байгаль судлаач Иоганн Готтлиб Георги Anas formosa гэж бичжээ. 2009 онд хэвлэгдсэн филогенетикийн судалгаагаар тухайн үед тодорхойлсон Anas төрөл нь монофилетик биш болохыг тогтоожээ. Энэхүү шинжилгээнд үндэслэн уг удамшлыг 1929 онд Германы амьтан судлаач Ханс фон Боттихер нэвтрүүлсэн Sibirionetta төрөлд Байгалийн нугасыг суулгаж, дөрвөн төрөлд хуваасан. Sibirionetta гэдэг нэр нь Сибирь гэсэн Латин sibiricus, нугас гэсэн эртний Грек хэлний nētta гэсэн үгнээс гаралтай. Formosa гэдэг нь Латин хэлний formosus-аас "үзэсгэлэнт" гэсэн утгатай.

Гадаад төрх[засварлах | кодоор засварлах]

Бие жижиг, 41 см. Далавчны урт 70 см, эр шувуу өвөрмөц дуу гаргадаг. Биеийн ерөнхий зүс бараан хүрэн, өд шаргал эмжээртэй, гадаад төрхөөрөө ногоохон нугастай төстэй. Хошуу харьцангуй том. Толгойн хажуугаар тал сар хэлбэрийн тод гялалзсан ногоон, цайвар шаргал толботой.

Тархалт[засварлах | кодоор засварлах]

Зүүн Сибирийн тайгын бүсэд Енисейгийн сав газраас зүүн тийш Камчатка, Корякийн хойд хэсэг, Магадан мужийн зүүн хэсэг, Хабаровскийн хязгаарын хойд хэсэг, Эрхүү мужийн зүүн өмнөд болон хойд Сахагийн зүүн хэсэг, Красноярскийн хязгаарын хойд хэсэг хүртэл үрждэг. Энэ нь нүүдлийн төрөл бөгөөд Өмнөд Солонгос, Япон, Тайвань, Хятадын хойд болон зүүн хэсэгт, Бээжингээс эрэг дагуу Вьетнамын хил хүртэл, баруун талаараа Юннан, дараа нь хойд зүгт Чунцин, Хэнань хүртэл өвөлждөг.