Доктор

Доктор бол анх латин хэлнээс үүсэлтэй бөгөөд ижил бичигдэж, ижил утгатай академик нэр юм. Энэ үг нь латин хэлний docēre [dɔˈkeːrɛ] буюу "сургах" гэсэн үйл үгийн үйлдэхийн нэрийн хэлбэрээс үүссэн. Энэ нэрийг Европт анх XIII зуунд, Болонья болон Парисын их сургуулиуд анхны докторын зэрэг олгосон үеэс эхлэн ашиглаж эхэлсэн.

Эртний Грекийн гантиг чулуугаар хийсэн Баатарлаг Эмчид зориулагдсан тахилгын барельеф

Европын их сургуулиудад бат суусны дараа энэ хэрэглээ дэлхий даяар тархсан. Товчлон "Доктор" эсвэл "Др." гэж хэрэглэгддэг бөгөөд энэ нь ихэвчлэн докторын зэрэг (ихэвчлэн PhD) хамгаалсан хүнийг заахад ашиглагддаг. Өмнөх цаг үед энэ нэр томьёог аливаа боловсролтой хүнийг тодорхойлоход хэрэглэж байжээ. Орчин үед дэлхийн олон хэсэгт энэ нэр томьёог анагаахын эмч нар докторын зэрэг эзэмшсэн эсэхээс үл хамааран ашигладаг.

Үүсэл гарвал

Докторын зэрэг (Латин: doceō, утгачилбал "Би сургадаг") нь дундад зууны Европт дундад зууны их сургуульд багшлах эрх (Латин: licentia docendi) хэлбэрээр гарч ирсэн. Энэ үүсэл нь анхны сүмээс гаралтай бөгөөд тухайн үед "Доктор" гэдэг нь элч нар, сүмийн эцэг, болон Библи сургадаг, тайлбарладаг христийн шашны эрх мэдэлтнүүдийг хэлдэг байжээ. Licentia docendi-ийн эрхийг анх сүм хадгалж байсан бөгөөд өргөдөл гаргагчид шалгалт өгөх, үнэнч байдлын тангараг өргөх, хураамж төлөх шаардлагатай байв.