Jump to content

Захидал харилцааны зарчим

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Физикийн хувьд захидал харилцааны зарчим нь сонгодог ба квант механикийн хоорондын хамаарлын талаарх хэд хэдэн байр суурь эсвэл батламжийн аль нэг нь юм. Физикч Нильс Бор 1920 онд квантын онолын хөгжлийн эхэн үед энэ нэр томьёог зохиосон. Тэрээр үүнийг квантчлагдсан сонгодог орбиталууд квант цацрагтай хэрхэн холбогддогийг тайлбарлахад ашигласан. Орчин үеийн эх сурвалжид квант онолоор тодорхойлсон системүүдийн зан байдал нь том квант тооны хязгаарт сонгодог физикийг хуулбарладаг гэсэн санааг ихэвчлэн ашигладаг. Том тойрог зам, их энергийн хувьд квантын тооцоо нь сонгодог тооцоотой тохирч байх ёстой. "Ерөнхийжсөн" захидал харилцааны зарчим нь аливаа хуучин болон шинэ онолын хоорондох өргөн хүрээний холболтын шаардлагыг хэлнэ.

Макс Планк 1900 онд хар биеийн цацралыг судалж байхдаа энергийн квантуудын тухай санааг анх гаргасан. 1906 онд тэрээр квант онол нь сонгодог механикийг ямар нэг хязгаарт, ялангуяа Планк тогтмол h тэг болох хандлагатай үед сэргээх ёстой гэж анх бичсэн. Энэ санаагаараа тэрээр дулааны цацрагийн тухай Планкийн хууль нь сонгодог таамаглал (том долгионы уртад хүчинтэй) Рэйлей-Жинсийн хууль руу хөтөлдөг болохыг харуулжээ.