Jump to content

Ковалент холбоо

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Ковалент холбоо нь хоёр металл бус атомын хоорондох химийн холбоо юм. Жишээ нь устөрөгч (H) ба хүчилтөрөгч (O) нь хоорондоо холбогдож (H2O) усыг үүсгэдэг.

Гадаад давхраа (эсвэл электрон давхраа) нь ихэвчлэн найман электронтой, устөрөгч эсвэл гелигийн тохиолдолд хоёр электронтой байдаг. Валент электронууд нь атомын гаднах давхраанд харьцангуй сул байрладаг электронууд юм. (Электрон давхрааны бүтцийг квант механикаар тодорхойлдог.)

Атом дахь электронуудын тоог атом дахь протоны тоогоор тодорхойлдог. Электронууд атомын цөмийг тойрон эргэдэг бөгөөд тэдгээр нь тойрог замтай адил юм. Эхний давхраа нь хоёр хүртэлх электронтой. Үүний дараах давхраанууд нь ихэвчлэн найм хүртэл байдаг. Ковалентын холбоо нь валентын электронуудыг хуваалцсан атомуудаас үүсдэг.

Жишээлбэл, атом есөн электронтой байсан бол эхний хоёр нь цөмтэй маш ойрхон, дараагийн долоо нь арай хол зайтай байдаг. Гаднах долоон электрон нь эерэг цэнэгтэй цөмөөс хол зайд оршдог тул дотоод хоёр электроноос нягт багатай байрладаг. Хэрэв энэ атом гаднах бүрхүүлдээ сул байгаа электронтой өөр атомтай ойртвол сул электронд шинэ тойрог зам гарах болно. Энэхүү шинэ электрон орбитал нь атомын цөмтэй хоёулантай нь холбогддог бөгөөд анхны электрон орбиталаас бага энергийн түвшинтэй байдаг. Электрон түүн рүү аяндаа үсэрч, илүүдэл энергитэй фотоныг ялгаруулж чаддаг. Хоёр атомыг тойрон эргэдэг электрон үүссэн  бөгөөд үүний үр дүнд электрон хангаж нь эерэг цэнэгтэй, нөгөө атом нь сөрөг цэнэгтэй болсон.