Сансрын физик

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Сансрын физик буюу сансрын плазмын физик гэж нэрлэгддэг сансрын физик нь дэлхийн агаар мандлын дээд давхарга болон Нарны аймгийн бусад хэсэгт орших байгалийн плазмуудыг судалдаг шинжлэх ухаан юм. Энэ нь аэроном, аврора, гаригийн ионосфер ба соронзон мандал, цацрагийн бүс, сансрын цаг агаар гэх нэр томъёонуудыг багтаасан ойлголт болно. Мөн нарны физик, нарны салхи, титмийн халалтын асуудал, нарны энергийн тоосонцор, гелиосферийг судалдаг гелиофизикийн салбарыг хамардаг.

Сансрын физик нь радио дамжуулалт, сансрын хөлгийн үйл ажиллагаа (ялангуяа харилцаа холбоо , цаг уурын хиймэл дагуул) болон цаг уурын салбарт хэрэглэгдэх цэвэр хэрэглээний шинжлэх ухаан юм. Сансрын физикийн чухал физик үйл явцад соронзон дахин холболт, синхротрон цацраг, цагираг гүйдэл, Альфвен долгион, плазмын тогтворгүй байдал орно. Үүнийг пуужин, сансрын хөлгөөр шууд газар дээр нь хэмжилт хийх, плазмаас үүссэн цахилгаан соронзон цацрагийг зайнаас шууд бусаар тандах, онолын соронзон гидродинамикийн аргаар судалдаг.

Энэ ойлголттой холбоотой салбаруудад суурь физик, хиймэл плазмыг судалдаг плазмын физик; Нарны аймгийн гаднах байгалийн плазмууд болох дэлхийн агаар мандлын доод түвшин болон астрофизикийн плазмуудыг судалдаг атмосферийн физик зэрэг орно.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Сансрын физикийг луужин ашигладаг ч хэрхэн ажилладагийг нь ойлгодоггүй байсан хятадуудаас харж болно. ХVI зууны үед Виллиам Гилберт Де Магнетэд дэлхийн соронзон орны тухай анхны тодорхойлолтонд дэлхий өөрөө агуу соронз гэдгийг харуулсан бөгөөд энэ нь луужингийн зүү яагаад хойд зүгийг чиглүүлдэг болохыг тайлбарласан.