Соёны нуруу
| Саяны нуруу | |
|---|---|
 Саяны нурууны байрлал | |
 Зүүн Саяны нуруу, цаана Саяны нурууны оргил Мөнх сарьдаг уул харагдана | |
| Ноён оргил | Мөнх сарьдаг уул (3492 м) |
| Солбицол | 53° 15′ У, 94° 58′ З |
Соёны буюу Саяны нуруу нь Монгол улсын баруун хойд хэсэг болон өвөр Сибирьт байдаг уулархаг бүс нутаг юм. Зүүн Саяан ба Баруун Саяан гэсэн хоёр хэсгээс бүрдэнэ. Баруун Саяан нь зонхилон Бүгд Найрамдах Тува Улсад, зүүн Саяан нь зонхилон Хөвсгөл аймагт оршино. Хамгийн өндөр цэг нь Хөвсгөл аймагт байх Мөнх сарьдаг уул бөгөөд 3491 м өндөртэй.
Нэр нь монгол хэлний цагаан гэсэн үгнээс үүсэлтэй байж болох бөгөөд мөн саян, саяд буюу тува гэсэн нэрнээс үүссэн гэсэн өөр хувилбар бий.[1]
Саяны нуруу нь бүхэлдээ эртнээс Монголын нутаг дэвсгэр байсан юм. Оросууд Тагна Тувагийн БНУ гэж байгуулаад хожим нь өөртөө нэгтгэсэн. Урвагч удирдагчийг нь Лениний одонгоор 6 удаа шагнасан байдаг. Ингэж оросууд Монголын хамгийн үзэсгэлэнтэй нутгийг булааж авсан. Энэ ч утгаараа Д.Нацагдорж гуай Миний нутаг шүлгийнхээ эхний бадагт:
„Хэнтий, Хангай, Саяаны өндөр сайхан нуруунууд
Хойт зүгийн чимэг болсон ой хөвчийн уулнууд…“
хэмээн шүлэглэсэн байдаг.
Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Соёны нуруу – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны санЭшлэл[засварлах | кодоор засварлах]
- ↑ [Восточные топонимы http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=147]...Саяны — горы в Азии; возможно, что их название — это искажённое монгольское слово саган — "белый". По другой версии название гор восходит к этнониму сойон (из него — сойоты, теперь тувинцы)