Jump to content

Кристаллографи

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Талстографи-с чиглүүлэгдэв)
Хатуу кристалл: стронцийн титанатын атомын нарийвчлалтай зураг. Илүү тод толбо нь стронцийн атомын багана, бараан толбо нь титан-хүчилтөрөгчийн багана юм.
Нүүрний төвтэй куб бүтэцтэй октаэдр ба тетраэдр хоорондын завсрын хэсгүүд
Талбайн цацрагийн электрон үүсгүүртэй 20 кВ-д авсан монокристал цахиурын электрон тархалтын дифракцийн загвар дахь Кикүчи шугамууд

Кристаллографи буюу Талст судлал нь молекул, талст бүтэц, шинж чанарыг судлах шинжлэх ухааны салбар юм.[1] Кристаллограф гэдэг үг нь эртний Грек хэлний κρύσταλλος (krústallos; "тунгалаг мөс, чулуулаг-болор"), γράφειν (gráphein; "бичих") гэсэн үгнээс гаралтай.[2] 2012 оны 7 сард Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага талст судлалын шинжлэх ухааны ач холбогдлыг хүлээн зөвшөөрч 2014 оныг Олон улсын кристаллографийн жил болгон зарласан.[3]

Кристаллографи нь өргөн хүрээний сэдэв бөгөөд рентген кристаллографи гэх мэт олон дэд салбарууд нь өөрөө шинжлэх ухааны чухал сэдэв юм. Кристаллографи нь болрын бүтцийн үндэсээс эхлээд болрын геометрийн математик хүртэл байдаг.

  1. Чапуи, Гервай (ed.). "Кристаллографийн онлайн толь бичиг". Кристаллографийн онлайн толь бичиг. Олон Улсын Кристаллографийн Холбоо. Татаж авсан: 2024-05-22.
  2. "Кристаллографийн цахим толь бичиг". Олон Улсын Кристаллографийн Холбоо. 2021-10-21. Татаж авсан: 2024-03-11.
  3. НҮБ-аас "Олон улсын талст судлалын жил"-ийг зарлав.. iycr2014.org. 2012-07-12