Фото-электрон үйлчлэл
Фото-электрон үйлчлэл
[засварлах | кодоор засварлах]Фото-электрон үйлчлэл гэдэг нь хэт ягаан туяа гэх мэт цахилгаан соронзон цацрагаас үүссэн материалаас электрон ялгарах явдал юм. Ийм байдлаар ялгардаг электронуудыг фотоэлектрон гэж нэрлэдэг. Атом, молекул, хатуу биетүүдийн шинж чанарын талаар дүгнэлт гаргахын тулд уг үзэгдлийг конденсацийн физик, хатуу төлөв, квант химийн чиглэлээр судалдаг. Энэхүү үйлчлэл нь гэрлийг илрүүлэх, электрон ялгаруулалтыг нарийн тодорхойлох зориулалттай электрон төхөөрөмжүүдэд ашиглагддаг. Туршилтын үр дүн нь тасралтгүй гэрлийн долгион нь энергийг электрон руу шилжүүлж, улмаар хангалттай энерги хуримтлуулах үед ялгардаг гэж таамагласан сонгодог цахилгаан соронзонтой санал нийлэхгүй байна. Гэрлийн эрчмийн өөрчлөлт нь онолын хувьд ялгарч буй электронуудын кинетик энергийг өөрчилдөг бөгөөд хангалттай бүдэг гэрэл нь ялгаралтыг удаашруулдаг. Туршилтын үр дүнгээс харахад гэрлийн эрч хүч, өртөх хугацаанаас үл хамааран гэрэл тодорхой давтамжаас хэтэрсэн үед л электронууд салдаг. Өндөр эрчимтэй бага давтамжийн туяа нь гэрлийн энерги нь тасралтгүй долгионоос цаг хугацааны явцад хуримтлагддагтай адил фотоэлектрон үүсгэхэд шаардагдах энергийг хуримтлуулдаггүй тул Альберт Эйнштейн гэрлийн туяа нь тархдаг долгион биш гэж тодотгосон. сансар огторгуйгаар дамждаг боловч фотон гэгддэг салангид энергийн багцууд бөгөөд 1926 онд Гилберт Н.Льюис энэ нэр томъёог гаргажээ.