IV Иван
"Догшин" хэмээх IV Иван Васильевич (1530 оны 8-р сарын 25-нд Москва орчмын Коломенское тосгонд төрсөн -1584 оны 3-р сарын 28-нд Москвад нас барсан) - 1533 оноос Москвагийн болон бүх Оросын их Ван, албан ёсоор залсан Оросын анхны Царь буюу Хаан төр баригч юм.
Намтар
[засварлах | кодоор засварлах]Түүнийг гурван ойтой байхад нь эцэг Москвагийн их Ван III Василий нас баржээ. Гэтэл тун удалгүй 1538 оны 4-р сард литв гаралтай 30 настай эх Елена Глинская мөн нас барсан байна. Балчир хүү Иваны эргэн тойронд өрнөсөн хаан ширээний төлөөх тэмцэл, урвалт шарвалт, хуйвалдаан, аллага таллага түүнийг хардамтгай, зуумтгай, харгис нэгэн болгосон ч байж болох юм гэж судлаачид үздэг. 1545 онд Иван 15 нас хүрч бүрэн эрхтэй улсаа удирдах болжээ.
Түүний эрх барьж байх 50 гаруй жилийн хугацаанд цэргийн алба, шүүх эрх мэдэл, төрийн захиргааны шинэчлэлийг хийсэн бөгөөд орон нутгийн түвшинд өөрөө удирдах ёсны зарим элементүүдийг нэвтрүүлсэн байна.
Догшин Иваны үед өнөөгийн Оросын газар нутаг бүрэлдэх эхлэл байсан гэж үзэж болно. Тэрээр Казаний ханлиг, Астраханий ханлиг, Сибирийн ханлиг зэргийг байлдан дагуулж, 1557 онд шведүүдийг бут цохиж, Балтийн тэнгисийг хүртэл улсынхаа хаяаг тэлжээ. Гэвч түүний хаанчлал туйлын таагүй үйл явдлаар төгсгөл болсон юм.
Өмнөх III Василий |
Оросын хаан 1533—1584 |
Дараах I Фёдор |