Любляна хуудасны эх кодыг харах

{{Нутаг
|нэр                    = Любляна хот
|ямар_янзын_нутаг       = 
|анхаарах_нэр           = 
|image_flag             = Flag of Ljubljana.svg
|flag_size              = 190px
|image_seal             = Blason ville si Ljubljana (Slovénie).svg
|seal_size              = 70px
|image_skyline          = Ljubljana from the Castle.JPG
|imagesize              = 280px
|image_caption          = 
|улс_эсвэл                 = [[Улс орнуудын жагсаалт|Улс]]
|аль_улс_эсвэл             = {{SVN}}
|нэгдүгээр_зэргийн_нэгж    = Дотоод хуваарь 
|нэгдүгээр_зэргийн_нутаг   = 17 дүүрэг болно
|хоёрдугаар_зэргийн_нэгж   = 
|хоёрдугаар_зэргийн_нутаг  =  
|газар_нутаг            = 164 км²
|талбай_хот             = 
|газрын_байц            = д.т.д. 295 м
|хүн_ам_он              = (2013)
|хүн_ам                 =  274,826 хүн
|хүн_ам_тооц_нэгж       = Бөөгнөрөлд нь
|хүн_ам_тооц_задаргаа   = 508,607 хүн
|нягт_сийрэг            = 
|ард_түмэн              = 
|цугаараа               = 
|түүхэн_он              = 1112–1125 он
|түүхэн_үйл             = бичиг номд дурдагдсан
|түүхэн_он1             = 
|түүхэн_үйл1            = 
|цагийн_бүс             = [[Төв Европын цаг|ТЕЦ]]
|utc_offset             = +1
|утасны_томъёо          = (+386) 1
|шуудангийн_томъёо      = 
|автомашин_дугаар       = 
|image_map2             = 
|mapsize2               = 280px
|website                = [http://www.ljubljana.si/ ljubljana.si]
|тэмдэглэл              = 
}}

'''Любляна''' ({{lang-sl|Ljubljana}} [{{IPA|ljuˈbljàːna}}] {{Audio|Ljubljana.ogg|дуудлагыг сонсох}}) — [[Словени]] улсын хамгийн том хот бөгөөд 2019 оны байдлаар 284,4 хүн амтай [[нийслэл]] [[хот]] юм.

Любляна хот нь Словенийн улс төр, эдийн засаг, соёлын гол төв бөгөөд тус улсын ДНБ-ий 40 гаруй хувийг бүрдүүлдэг байна. Словенийн томоохон компаниудын төв байрны гуравны нэг байрладаг бөгөөд 50 мянган оюутантай Люблянагийн их сургууль байдаг ажээ. 

== Түүх ==
Өдгөөгийн Люблянагийн оршин буй газарт 1-р зуунд бий болсон Ромын эзэнт улсын Эмона хот 5-р зуунд оршин суугчгүй болсон байна. 12-р зуунаас энгийн нэгэн суурин байсан. 1335-1918 онд Германы Лайбах нэрээр Хабсбург муж улсын нэг хэсэг байв, 14-р зуунаас Крайна мужийн ([[Словени хэл|словен]]. ''Kranjska, vojvodstvo Krajnsko'', [[Герман хэл|герман]]. ''Krain'', [[Латин хэл|латин]]. ''Carnia, Carniolia'') засаг захиргааны төв болжээ. 

1918 онд Серб, Хорват, Словены вант улс байгуулагдаж, хожим Югославын Вант Улс байгуулагдсанаар Любляна хэмээх словен нэртэй хот нь шинэ улсын Словенийн хэсгийн засаг захиргааны төв болсон байна. Дараа нь 1919 онд их сургууль, 1938 онд Урлаг, шинжлэх ухааны академи байгуулагдсан.

[[Дэлхийн хоёрдугаар дайн|Дэлхийн 2-р дайны]] үед Любляна хотыг эхлээд Италийн цэргүүд (1941-1943), дараа нь Германы цэргүүд (1943-1945) эзэлж авсан. Захиргааны төвийн хувьд энэ нь байгуулагдсан Любляна мужийн нэг хэсэг байв. Хотыг 30 км өргөст тороор хүрээлсэн байв. 1945 онд дайны дараа тус хот Холбооны Бүгд Найрамдах Социалист Югослав Улсын бүрэлдэхүүнд Бүгд Найрамдах Словени Ард Улсын нийслэл болжээ. 20-р зууны хоёрдугаар хагаст Любляна хурдацтай хөгжиж, хүн ам нь өссөн. 

1991 оны 6-р сарын 25-нд үндэсний тусгаар тогтнолоо зарласнаар Любляна нь бүрэн эрхт Бүгд Найрамдах Словени улсын нийслэл болсон түүхтэй. 

== Газар зүй ==
Шулуун шугамаар [[Адриатын тэнгис]] (Триест хот) хүртэлх зай нь ойролцоогоор 65 км юм. Европын хамгийн ойрын нийслэлүүд хүртэлх зай: [[Загреб]] хүртэл 140 км, [[Вена]] хүртэл 380 км, [[Будапешт]], [[Братислав]] хүртэл 440 км, [[Сараево]] хүртэл 500 км, [[Белград]] хүртэл 531 км.

== Хүн ам ==
2014 оны 1-р сарын 1-ний байдлаар Любляна хотын хүн ам 258,873 (энэ нь жилийн өмнөхөөс 15,953 хүнээр бага) байв. Үүний 47 хувь нь эрэгтэй, 53 хувь нь эмэгтэйчүүд байна.

2002 оны хүн амын тооллогоор оршин суугчдын 84.1% нь өөрсдийгөө словенчууд, 7.5% нь босничууд, 3.5% нь хорватууд, 3.2% нь сербүүд гэж нэрлэжээ. Оршин суугчдын 79%-ийн эх хэл нь [[словени хэл]] байсан бөгөөд бусад түгээмэл хэлүүд нь [[Серби хэл|Серб]], [[Хорват хэл|Хорват]], Серб-Хорват, [[Босни хэл|Босни]] хэл байв. Хүн амын 40% нь [[Католик шашин|католик шашинтай]] байсан; 5% нь [[Үнэн алдартны шашин|Үнэн алдартан]], 5% нь [[Ислам|Исламын шашинтнууд]], 19% нь шашингүй үзэлтнүүд, 17% нь шашны харьяаллын талаарх асуултад хариулахаас татгалзсан байна. Любляна хотод Христийн шашны олон сүм (Гэгээн Николасын католик сүм, Гэгээн Кирилл ба Мефодиусын Үнэн алдартны сүм) болон нэг Исламын сүм байдаг.

== Зураг== 
<gallery widths="170px" heights="130px">
Зураг:Pristanišče na Bregu 1765.jpg|XVIII зууны Любляна
Зураг:Lubzamek.jpg|Любляна цайзын хэсэг
Зураг:VidGajsek - Copova bottomup.jpg|Хөл хөдөлгөөнт гудамж
Зураг:Ljubljana marathon.JPG|Люблянын марафон
Зураг:Ljubljana-OpenStreetMap-Mapnik-100k.svg|Газрын зураг
</gallery>

== Цахим холбоос ==
{{Commons|Category:Ljubljana|Любляна}}
* [http://www.ljubljana.si/ Хотын засгийн газрын цахим хуудас] 
* [https://maps.google.mn/maps?q=Ljubljana&ie=UTF-8&hq=&hnear=0x476531f5969886d1:0x400f81c823fec20,Ljubljana,+Slovenia&gl=mn&ei=aoGDUrqgGuiX7QbfkoDYBA&ved=0CDAQ8gEwAQ Любляны газрын зураг]

[[Ангилал:Любляна| ]]
[[Ангилал:Европын нийслэл]]
[[Ангилал:Словенийн коммун]]
[[Ангилал:Словенийн суурин]]
[[Ангилал:Сава голын суурин]]
[[Ангилал:Лениний одон шагналтан|!]]
[[Ангилал:Хувын замын суурин]]