Рентгени хуудасны эх кодыг харах

{{Инфобокс химийн элемент
| Name         = Рентгени
| Symbol       = Rg
| Ordnungszahl = 111
| Serie        = xx
| Gruppe       = 11
| Periode      = 7
| Block        = d
| CAS          = 54386-24-2
| Atommasse    = 280 
| Elektronenkonfiguration = &#91;[[Радон|Rn]]&#93; 5[[Атомын орбиталь|f]]<sup>14</sup> 6[[Атомын орбиталь|d]]<sup>10</sup> 7[[Атомын орбиталь|s]]<sup>1</sup> (?)
| Quelle GHS-Kz   = NV
| GHS-Piktogramme = {{GHS-Piktogramme|/}}
| GHS-Signalwort  = 
| H               = {{H-Sätze|/}}
| EUH             = {{EUH-Sätze|/}}
| P               = {{P-Sätze|/}}
| Quelle P        = 
| Radioaktiv      = Ja
| Isotope = 
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = Rg
| Massenzahl = 272
| NH = 0
| Halbwertszeit = 3,8 мс
| Zerfallstyp1ZM = [[Альфа задрал|α]]
| Zerfallstyp1ZE = 11,44
| Zerfallstyp1ZP = <sup>268</sup>[[Мейтнери|Mt]]  
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = Rg
| Massenzahl = 274
| NH = 0
| Halbwertszeit = 6,4 мс
| Zerfallstyp1ZM = [[Альфа задрал|α]]
| Zerfallstyp1ZE = 11,6
| Zerfallstyp1ZP = <sup>270</sup>[[Мейтнери|Mt]]  
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = Rg
| Massenzahl = 278
| NH = 0
| Halbwertszeit = 4,2 мс
| Zerfallstyp1ZM = [[Альфа задрал|α]]
| Zerfallstyp1ZE = 10,7
| Zerfallstyp1ZP = <sup>274</sup>[[Мейтнери|Mt]] 
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = Rg
| Massenzahl = 279
| NH = 0
| Halbwertszeit = 170 мс
| Zerfallstyp1ZM = [[Альфа задрал|α]]
| Zerfallstyp1ZE = 10,5
| Zerfallstyp1ZP = <sup>275</sup>[[Мейтнери|Mt]] 
}}
{{Инфобокс химийн элемент/Изотоп
| AnzahlZerfallstypen = 1
| Symbol = Rg
| Massenzahl = 280
| NH = 0
| Halbwertszeit = 3,6 с
| Zerfallstyp1ZM = [[Альфа задрал|α]]
| Zerfallstyp1ZE = 10,0
| Zerfallstyp1ZP = <sup>276</sup>[[Мейтнери|Mt]] 
}}
}}
'''Рентгени''' нь зохиомлоор аргаар гаргаж авдаг химийн элемент бөгөөд атомын дугаар нь 111, химийн тэмдэглэгээ нь Rg. [[Үелэх систем]]ийн 11.&nbsp;[[Үелэх системийн бүлэг|IUPAC бүлэг]], [[зэсийн бүлэг]]т хамаарна. Өнөөдрийг хүртэл нийтдээ таван удаа өөр өөр судлаачдын бүлэг [[Дармштадт]] ба [[Япон]]д гаргаж авсан байна.

== Түүх ==
[[Файл:Wilhelm Conrad Röntgen-cropped.JPG|thumb|left|Вильгельм Конрад Рентген]]
Рентгенийг 1994 оны<ref name="gsi">{{Internetquelle |url=https://www.gsi.de/start/aktuelles/detailseite/2004/11/08/chemisches_element_111_heisst_roentgenium.htm |titel=Chemisches Element 111 heißt „Roentgenium“ |werk=gsi.de |hrsg=GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung |datum=2004-08-11 |zugriff=2018-08-19}}</ref> арванхоёрдугаар сарын 8-нд Дармштадт хот дахь [[Хүнд Ионы Судалгааны Нийгэмлэг]] (ХИСН) дээр Зигурд Хофманны ахалсан олон улсын эрдэмтдийн баг анх гаргаж авчээ. [[Universal Linear Accelerator|UNILAC]] гэх нэртэй [[бөөмийн хурдасгуур]]ын тусламжтайгаар [[Никель|Никелийн атомыг]] өндөр хурдад хүргэсний дараа [[Висмут|Висмутын атом]] руу буудна. Энэхүү [[цөмийн нэгдэл|цөмийн нэгдлийн]] үр дүнд шинэ элемент Рентгени үүсэх бөгөөд түүнийг [[Виний шүүлтүүр|хурдны шүүлтүүрийн]] тусламжтайгаар тусгаарлаx буюу дангаар нь гаргасан гэдгээ нотлох боломжийг олгодог байна:<ref>Sigurd Hofmann, Victor Ninov, F. P. Heßberger, Peter Armbruster, H. Folger, Gottfried Münzenberg, H. J. Schött, A. G. Popeko, A. V. Yeremin, A. N. Andreyev, S. Saro, R. Janik, M. Leino: The new element 111. In: Zeitschrift für Physik A Hadrons and Nuclei. Band 350, Nr. 4, Dezember 1995, S. 281–282, doi:[https://link.springer.com/article/10.1007%2FBF0129118 210.1007/BF01291182] (englisch, [cds.cern.ch/record/275062/files/SCAN-9501181.pdf online verfügbar] als Preprint durch cds.cern.ch [PDF; 179 kB]).</ref><ref>P. J. Karol, H. Nakahara, B. W. Petley, E. Vogt: On the Claims for Discovery of Elements 110, 111, 112, 114, 116, and 118 (IUPAC Technical Report). In: Pure and Applied Chemistry. Band 75, Nr. 10, Oktober 2003, S. 1601–1611, doi:[https://doi.org/10.1351/pac200375101601 10.1351/pac200375101601] (englisch).</ref>

:<math>\mathrm{^{64}_{28}Ni \ + \ ^{209}_{\ 83}Bi \ \longrightarrow \ ^{272}_{111}Rg \ + \ ^{1}_{0}n}</math>

Эхлээд химийн элементүүдийн [[системчилсэн элементийн нэр|системчилсэн нэр]] болох '''Унунуни''' (химийн тэмдэг нь ''Uuu'', [[латин хэл]]ний ''unum'' — «нэг») гэх нэрийг авсан ба энэ нь рентгенийн цөмийн цэнэгийн тоо юм. 2004 оны тавдугаар сарын 18-нд ХИСН-ээс тус элементийг германы физикч [[Вильгельм Рентген|Вильгельм Конрад Рентген]]ий нэрээр нэрлэх саналыг гаргав. Ингээд уг элементийг албан ёсоор 2004 оны арваннэгдүгээр сарын 1-нд [[Цэвэр ба Хэрэглээний Химийн Олон Улсын Холбоо]]ноос ''Рентгени'' гэж нэрлэхээр болсон боловч физикч Рентгенээр биш түүний 1895 оны арваннэгдүгээр сарын 8-нд нээсэн рентген туяаг дурсах үүднээс өгчээ.<ref name="gsi" /><ref>John Corish, G. M. Rosenblatt: Name and symbol of the element with atomic number 111 (IUPAC Recommendations 2004). In: Pure and Applied Chemistry. Band 76, Nr. 12, Dezember 2004, S. 2101–2103, [https://doi.org/10.1351/pac200476122101 doi:10.1351/pac200476122101] (englisch).</ref>

== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Roentgenium|Рентгени}}
{{Wiktionary}}
* [http://www.nndc.bnl.gov/chart Нуклидын график]

== Эшлэл ==
<references />

{{Үелэх системийн холбоос мөр}}

[[Ангилал:7-р үеийн элемент]]