Хятадын хүн ам

Хятадын хүн ам- Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын 2020 оны Үндэсний долоо дахь удаагийн тооллогоор 2020 оны арваннэгдүгээр сарын 1-ний байдлаар БНХАУ-ын хүн ам 1,411,778,724 болж, дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улс болж байна. Энэ нь 2010 онд болсон БНХАУ-ын 6 дахь улсын тооллоготой харьцуулахад 5,38%-иар их байна. БНХАУ-ын хоёр мужид хүн ам нь 100 саяас давжээ: Гуандун - 126,012,510 хүн, Шаньдун - 101,527,453 хүн. БНХАУ-ын хамгийн сийрэг хүн амтай муж: Төвөдийн өөртөө засах орон - 3 648 100 хүн.

Хүн амын өсөлт хамгийн өндөр байгаа мужууд нь гол төлөв БНХАУ-ын зүүн өмнөд эрэг болон баруун хэсэгт байрладаг Гуандун, Жөжян, Хайнань, Төвөдийн өөртөө засах орон болон Шинжаан-Уйгарын Өөртөө засах орон юм.

Хятад улсын хүн ам зүйн хямралыг улам хурцатгаж буй хүчин зүйл бол Хятад улс Зүүн Азийн бараг бүх орны нэгэн адил (Монголоос бусад) дэлхийн нийт төрөлтийн дундаж түвшнээр (Европын орнуудтай зэрэгцэн) хамгийн доогуур орны нэг байгаа явдал юм.

БНХАУ-д хүн амын тооллогыг 1953, 1964, 1982 онуудад хийж байжээ. 1987 онд Засгийн газар дараагийн тооллогыг 1990 онд, үүнээс хойш 10 жил тутам хийж байхаар төлөвлөжээ. 1982 оны хүн амын тоо 1,008,180,738 байсан нь өмнөх хоёр тооллогын дүнгээс (1953-582 сая) илүү байсан байна. 1982 оны хүн амын тооллогод НҮБ-ын Хүн амын үйл ажиллагааны сан (UNFPA) зэрэг олон улсын байгууллагууд тусалж, 15.6 сая доллар хандивласан байна.

2000 оны хүн амын тооллогоор БНХАУ-ын хүн ам 1.2 тэрбум байжээ. БНХАУ-ын хүн ам 2006 оны эцсийн байдлаар 114 саяар нэмэгдэж, 1.314 тэрбум хүн болжээ. 2020 оны байдлаар 1 411 778 724 болоод байна.

Насны ялгаа:

0—14 нас: 17,95% (253 383 938 хүн) (2020)
15—64 нас: 68,55% (967 759 506 хүн) (2020)
65 дээш : 13,50% (190 635 280 хүн) (2020)

2018 онд Хятадын хүн ам 1,27 саяар буурчээ. Хятадын орчин үеийн түүхэнд (1949 оноос хойш) энэ нь хамгийн муу үзүүлэлтүүдийн нэг бөгөөд зөвхөн 1960, 1961 оны өлсгөлөн, байгалийн гамшгийн үеэр 15 сая хүрэхгүй хүн төрсөн. Судлаачдын үзэж байгаагаар энэ хандлага эргэлт буцалтгүй болж магадгүй юм. Хятадад нөхөн үржихүйн насны эмэгтэйчүүд эрчүүдээсээ хамаагүй цөөн бөгөөд эрүүл мэнд, боловсролын зардал өндөр учраас олон гэр бүл хүүхэд төрүүлэх боломжгүй байна.

2021 онд Хятадын Статистикийн газрын дарга Нин Чиже 2020 онд Хятадад 12 сая хүүхэд мэндэлсэн нь 2016 онтой харьцуулахад нэг хагас дахин бага байна гэж мэдэгдсэн. НҮБ-ын Эдийн засаг, нийгмийн асуудал эрхэлсэн газрын урьдчилсан мэдээгээр 2050 он гэхэд Хятадын хүн ам 1,402,405 хүрэх ажээ.

Шашин нь Хятадын олон хүний амьдралд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Хамгийн өргөн тархсан нь Буддизм гэж 100 сая орчим хүн санал асуулгын дүн гарчээ. Уламжлалт даосизм мөн их дэлгэрсэн байна. Тус улсад 18 сая исламын шашинтан, 8 сая католик шашинтан, 10 сая протестант шашинтай гэж албан ёсны тоо харуулж байгаа ч албан бусаар үүнээс хамаагүй өндөр байна.